Komfort dla seniorów

Współcześni seniorzy to często ludzie mający potrzebę aktywnego spędzania czasu, ceniący sobie samodzielność i życie na własny rachunek – w gronie rodziny, przyjaciół oraz znajomych. Jednak wieku nie można oszukać – z upływem lat wszyscy tracimy sprawność. Myśląc o zmianach, pamiętajmy, że dom powinien być przygotowany na rosnące ograniczenia.

ZAMIANA CZY REMONT

Późna dojrzałość to okres, w którym zmieniają się nasze potrzeby mieszkaniowe. Zazwyczaj wystarczy nam wtedy mniej przestrzeni – dzieci już dawno są na swoim, a wnuki jeśli potrzebują naszej opieki, to zazwyczaj sporadycznie. Zbyt duży dom albo mieszkanie zamieszkiwane przez starsze małżeństwo czy singla może niekiedy przytłaczać, a z czasem staje się trudne do opanowania – kłopotliwe może być utrzymanie porządku i opłacenie zbyt wysokich rachunków. Problemem może być też położenie lokum seniora – na odludziu, lub w przypadku 93 mieszkania – na wyższych kondygnacjach. W starszym wieku mogą się nie sprawdzić kilkukondygnacyjne domy – z piwnicą, piętrem i poddaszem użytkowym. Idealną propozycją dla seniorów są domy projektowane z myślą o tej grupie wiekowej. To zazwyczaj budynki parterowe określane jako kompaktowe o wielkości do 100 m². Jeśli korzystamy z samochodu, warto, by garaż był wpisany w bryłę budynku. W przypadku mieszkań najlepiej wybierać lokale położone na parterze. Niezależnie od tego, czy zamieszkamy w domu jedno- czy wielorodzinnym, zwróćmy uwagę na bliskość sklepów, ośrodka zdrowia i przystanku komunikacji. Do aktywnego wypoczynku z pewnością zachęci sąsiedztwo parku. Gdy sytuacja na to pozwala, wybierzmy znajomą lokalizację, która pozwoli utrzymać kontakt z przeszłością. A co jeśli do końca swego życia seniorzy zostają w swoich starych mieszkaniach i domach? Te tak jak ludzie starzeją się, tracą swój urok i funkcjonalność. W takim przypadku należy pomyśleć o remoncie lub liftingu ich życiowej przestrzeni, by „odmłodniała” i stała się tańsza w eksploatacji. Szczególną uwagę zwróćmy na podwyższenie komfortu życia i wprowadzeniu udogodnień w codziennym funkcjonowaniu. Priorytetem jest też bezpieczeństwo – o wypadek w starszym wieku nietrudno.

WYGODNA STREFA WEJŚCIA

Częstą przypadłością osób starszych są coraz większe problemy z poruszaniem się. Szczególnie dotkliwą barierą – często nie do pokonania – są schody. Z tego względu sprawmy, by seniorzy użytkowali pomieszczenia usytuowane na jednym poziomie. W przypadku domu najlepiej naziemnym, a mieszkania na parterze. Jeśli muszą korzystać ze schodów zewnętrznych, warto pomyśleć o budowie pochylni. Optymalne będzie jej usytuowanie wzdłuż ściany budynku. Pokonanie wzniesienia ułatwi wygodna poręcz. Pochylnia powinna mieć szerokość 1,2 m. Długość poziomej płaszczyzny ruchu na początku i końcu pochylni powinna wynosić minimum 1,5 m. Dla osób poruszających się na wózku poza polem otwierania skrzydła drzwi wejściowych do budynku powinien się też znaleźć spocznik o minimalnych wymiarach 1,5 x 1,5 m. W przypadku budynków piętrowych warto zadbać o montaż krzesła schodowego. Porusza się ono po szynie, transportując siedzącą na niej osobę na pożądaną kondygnację. Ten typ udogodnienia jest odpowiedni dla osób chodzących, lecz mających problemy z pokonaniem schodów. Dla poruszających się na wózku przeznaczone są m.in. platformy schodowe. Komfort poruszania się zapewni odpowiednia strefa wejścia do domu. Drzwi zewnętrzne powinny mieć co najmniej 90 cm szerokości, chociaż zalecane są 100 cm. W starych domach jednorodzinnych mogą być węższe – nawet 70 cm, wówczas konieczne będzie powiększenie otworu drzwiowego. Jeśli drzwi wejściowe otwierają się na zewnątrz, minimalne wymiary przedsionka powinny wynosić 1,5 x 1,5 m. Musi być on dłuższy, jeśli skrzydło otwiera się do wewnątrz. Dobrym wyborem będą drzwi z naświetlem górnym lub bocznym, dzięki czemu nawet przy słabszym wzroku będziemy mieć w wiatrołapie większy dostęp do światła naturalnego. Jeśli senior porusza się na wózku, klamki i zamki drzwi powinny być umieszczone maksymalnie na wysokości 100 cm. Nie zapomnijmy o zadaszeniu podestu wejściowego – sprawdzi się choćby gotowy przezroczysty daszek z tworzywa. Konieczny jest też montaż oświetlenia strefy wejścia – optymalnym rozwiązaniem są lampy z czujnikiem ruchu.

WNĘTRZA BEZ BARIER

Poruszanie się osób starszych po domu będzie zdecydowanie łatwiejsze, jeśli zdecydujemy się na otwartą strefę dzienną. Tak zaplanowane wnętrza są też odbierane jako bardziej przyjazne – ciasne, zamknięte pomieszczenia sprawiają, że mamy odczucia klaustrofobiczne. Sprawdzonym rozwiązaniem jest projekt domu parterowego w kształcie litery L – umożliwi nam on dogodne wyodrębnienie w przestrzeni otwartej części wspólnej i intymnej strefy nocnej. Jeśli remontujemy wnętrza, pozbądźmy się drzwi i ścian wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. W przypadku gdy nie możemy z jakichś względów zrezygnować ze ścian działowych, rozważmy montaż drzwi przesuwnych. Zarówno w wersji naściennej, jak i chowanej w ścianę są komfortowe oraz ergonomiczne, a dzięki temu przyjazne seniorom. Decydując się na drzwi dwuskrzydłowe, zapewnimy szerokie, swobodne przejście lub przejazd wózkiem. Z myślą o osobach korzystających z wózków, warto zadbać o wygodną szerokość stref komunikacyjnych. Przedpokój oraz korytarze powinny mieć co najmniej 120 cm szerokości. Gdy drzwi otwierają się na strefę komunikacji, musi być ona większa.

RÓWNO POD STOPAMI

Bezpieczne poruszanie się po domu zagwarantują odpowiednio zaprojektowane podłogi. Przede wszystkim należy zrezygnować z posadzek o zróżnicowanej wysokości. Jeśli w domu są progi czy różnice poziomów, nie powinny przekraczać 2 cm wysokości. Znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa ma wybór materiału na posadzki. Podstawowym kryterium powinny być właściwości antypoślizgowe. To parametr szczególnie istotny w przypadku łazienki, ale także kuchni czy przedpokoju i wiatrołapu. Jeśli zdecydujemy się na płytki ceramiczne, wybierzmy te z oznaczaniem R9-R13 (im wyższa wartość liczbowa, tym mniejsze ryzyko poślizgnięcia się). Tam, gdzie to możliwe zamontujmy okładziny określane jako miękkie, np. drewniane, laminowane czy winylowe, stąpanie po takiej posadzce odciąża kręgosłup. Dla poruszających się na wózku posadzka powinna być dość gładka – na tyle, by nie blokować kół wózka. Istotna jest też jej łatwość w utrzymaniu czystości. Wybierzmy materiał, który będzie można bez problemu umyć.

DOPASOWANA KUCHNIA

Seniorzy powinni mieć kuchnię zaprojektowaną wyjątkowo ergonomicznie. Należy zadbać o łatwy dostęp do płyty kuchennej, piekarnika, zlewozmywaka oraz blatu roboczego, które warto umieścić obok siebie. Pamiętajmy o wysokościach ich montażu, dostosowanych do sposobu poruszania się. Jeżeli posiłki przygotowują osoby na wózku, wysokość blatu roboczego powinna wynosić ok. 72 cm od podłogi. Dobrym rozwiązaniem będą też wysuwane, a przy tym stabilne blaty robocze o dużej nośności. Meble najlepiej zaprojektować bez górnej zabudowy, a jeśli się na taką decydujemy, udogodnieniem będą wysuwane i opuszczane kosze. Nad blatem roboczym można zamontować półkę, pamiętając przy tym, że osoba siedząca na wózku sięga zazwyczaj do wysokości 120 cm. Warto zdecydować się na montaż niskich szaf typu cargo.

ŁAZIENKA NIE TYLKO BEZPIECZNA

Aranżacja tego pomieszczenia wymaga szczególnej uwagi – nietrudno w nim o kontuzję. Zadbajmy o bezpieczną przestrzeń kąpielową o wymiarach co najmniej 100 x 100 cm, co sprawi, że możliwy będzie pod nią podjazd wózkiem czy obsługa opiekuna podczas kąpieli seniora. Wannę najwygodniej będzie zastąpić płytkim brodzikiem. Do najbezpieczniejszych należą też strefy prysznicowe z odpływem w ścianie lub podłodze. Komfort kąpieli podniesie siedzisko zamontowane na ścianie. Najbardziej ergonomiczny będzie model składany o nośności do 150 kg. Jeśli w budynku będzie mieszkać osoba poruszająca się na wózku, przestrzeń łazienki powinna umożliwiać swobodne manewrowanie pojazdem – co zapewni powierzchnia o wymiarach najmniej 150 x 150 cm. Zaplanujmy też łatwy dostęp do umywalki i sedesu. Sprzęty te, a także półki i uchwyty powinny być zamontowane stosunkowo nisko. Miskę ustępową instaluje się na wysokości 45 cm od podłogi, a umywalkę tak, by jej górna krawędź była na wysokości 80 cm. Najlepiej zamontować modele podwieszane ułatwiające podjazd i wygodne korzystanie. Nie zapominajmy o uchwytach ułatwiających korzystanie z sedesu, brodzika czy wanny. Mogą one łączyć funkcję pochwytu i np. wieszaka na ręczniki, półki czy drążka do zawieszenia słuchawki prysznicowej.