Największym wyzwaniem podczas budowy i wykańczania poddasza jest zapewnienie na nim komfortowych warunków o każdej porze roku. Aby przestrzeń pod skosami nie przegrzewała się latem, a zimą nie dokuczał mieszkańcom zbyt duży chłód, musi być odpowiednio docieplona i właściwie wentylowana.
Każdy, kto buduje dom lub remontuje poddasze, chce po zakończeniu prac zamieszkać bezpiecznie, wygodnie i ładnie. Oczywiście estetyka jest ważna, ale nie możemy lekceważyć strony technicznej przedsięwzięcia. Dlatego też, abyśmy czuli się komfortowo w pomieszczeniach pod dachem i nie narzekali zimą na chłód, musimy zadbać nie tylko o kolorystykę wnętrz.
Izolacja termiczna
Aby nie cierpieć z powodu chłodu w zimie ani upału latem, konieczne jest wykonanie izolacji termicznej dachu − wbrew pozorom warstwa izolacyjna nie tylko „ogrzewa” wnętrze domu, ale także chroni przed zbyt silnym nagrzewaniem. Sprawdzonym rozwiązaniem jest ułożenie 2 warstw wełny mineralnej. Materiał ten jest niepalny, charakteryzuje się dużą sprężystością włókien, małym ciężarem objętościowym, chroni przed zimnem, gorącem, wilgocią oraz hałasem, np. odgłosami spadającego deszczu czy gradu. Zaletą wełny mineralnej jest także możliwość kształtowania ocieplenia i łatwość wypełniania trudno dostępnych miejsc. W ten sposób zachowujemy ciągłość izolacji termicznej i unikamy powstawania mostków cieplnych. Pierwsza warstwa powinna szczelnie wypełniać przestrzenie między krokwiami (jej grubość musi być taka jak wysokość krokwi). Nad nią należy pozostawić 2-2,5-centymetrową szczelinę wentylacyjną, konieczną do przewietrzania dachu. Grubość drugiej warstwy powinna wynosić tyle, aby cała izolacja miała nie mniej niż 25 cm. Ma to znaczenie nie tylko dla izolacji cieplnej, ale także akustycznej. Ponadto im grubsza warstwa izolacji, tym skuteczniejsza ochrona wnętrza przed temperaturą, do jakiej nagrzewa się wystawione na działanie słońca pokrycie. Producenci wełny mineralnej zalecają ułożenie folii paroizolacyjnej na powierzchni wełny od strony pomieszczenia. Chroni ona wełnę przed zawilgoceniem parą wodną, wydzielającą się zwłaszcza w łazienkach i kuchniach. Na tak przygotowane podłoże można układać płyty gipsowo-kartonowe i wykańczać je farbą, tapetą czy drewnianymi deskami. Od zewnątrz natomiast chronimy wełnę układając membranę dachową, której zadaniem jest zabezpieczenie konstrukcji dachu i ocieplenia przed zawilgoceniem, np. gdy uszkodzone zostanie pokrycie dachowe. Aby oszczędzić energię, warto zamontować membranę z refleksyjną powłoką, która odbija promieniowanie słoneczne. W okresie jesienno-zimowym potrafi ona obniżyć przenikanie ciepła przez dach aż do 30%, a w lecie zmniejszyć wnikanie ciepła. Na rynku dostępny jest przeznaczony do poddaszy inteligentny system izolacji cieplno-wilgotnościowej, który dzięki zastosowaniu folii paroizolacyjnej o poszerzonym zakresie zmienności oporu dyfuzyjnego zapewnia idealną szczelność dachu zimą i zdolność oddychania latem.
Wentylacja poddasza
Sprawnie działająca wentylacja to jeden z podstawowych warunków odpowiedniego mikroklimatu poddasza, również zimą. Gdy dom ma wentylację grawitacyjną, kanały wentylacyjne powinny być w każdym pomieszczeniu, a nie tylko w łazience i kuchni. Przyczyną złej wentylacji poddasza są często zbyt krótkie kanały wentylacyjne – ich minimalna długość to 2 m, licząc od wlotu do kanału wentylacyjnego w pomieszczeniach. Wysokość części komina wystającego ponad dach jest uzależniona od stopnia nachylenia połaci dachowej oraz rodzaju pokrycia dachowego – należy w tym przypadku stosować się ściśle do przepisów. Dodatkowym elementem usprawniającym wentylację poddasza są nawiewniki zamontowane w oknach – powinny być w nie wyposażone wszystkie przeszklenia. Zbyt mało skuteczną wentylację pomieszczeń można poprawić, montując na wylocie kanałów wentylacyjnych tzw. nasady hybrydowe wyposażone w wentylatory, które mechanicznie wspomagają wentylację grawitacyjną.
Okna dachowe
Okna to miejsca, które mają bardzo duże znaczenie dla komfortu termicznego w całym pomieszczeniu. Mogą powodować duże straty cieplne w okresie grzewczym lub wzmagać nagrzewanie się pomieszczeń latem. Aby zapobiec tym niekorzystnym zjawiskom, najlepiej wybrać okna o niskim współczynniku przenikania ciepła czy technologii odbijania promieni słonecznych. Nowoczesne przeszklenia dachowe mają współczynniki przenikania ciepła na poziomie 0,5-0,68 W/(m2.K) z pakietami szybowymi dwu- lub trójkomorowymi. Na termoizolacyjność okien wpływa także ich szczelność. Dlatego po zamknięciu skrzydła okien energooszczędnych ryglują się w dwóch bokach ościeżnicy. Zapewnia to wysoką szczelność termiczną (oraz akustyczną, która może osiągnąć aż 38 dB). Pamiętajmy, że nawet najlepsze okna jeśli zostaną źle zamontowane, nie zapobiegną ucieczce ciepła.
Rolety zewnętrzne
Rozwiązaniem, które sprawdzi się w chłodniejszej porze roku są rolety zewnętrzne. Ich montaż jest łatwy i szybki, a zapewni nam optymalny komfort termiczny na poddaszu – poprawiają one bowiem izolacyjność okna nawet o 27%. Latem zatrzymają promienie słońca i obniżą temperaturę w pomieszczeniu. W ten sposób oszczędzamy energię potrzebną do ogrzewania zimą i klimatyzowania pomieszczeń latem. Rolety zmieniają poddasze w ciche, przytulne miejsce i pozwalają domownikom czuć się we wnętrzach komfortowo. Doskonale chronią przed hałasem z zewnątrz, tłumią odgłosy padającego deszczu, zabezpieczają okno podczas trudnych warunków pogodowych oraz zapewniają bezpieczeństwo domownikom. Ponadto umożliwiają uzyskanie efektu zaciemnienia w dzień, co jest przydatne w sypialniach. Po ich zamontowaniu okna nie tracą swoich właściwości i funkcjonują bez żadnych ograniczeń. Zakup i montaż rolety zewnętrznej warto uwzględnić już podczas projektowania domu. Teoretycznie można zainstalować je w dowolnym momencie, ale jeśli decydujemy się na rolety elektryczne, a wcześniej nie doprowadziliśmy prądu do okna, to czeka nas uszkadzanie ściany i układanie dodatkowych przewodów. Nie będzie to konieczne natomiast w przypadku rolet obsługiwanych manualnie lub zasilanych energią słoneczną.
Rolety wewnętrzne
Najbardziej efektywne w zapobieganiu przed ucieczką ciepła są rolety wewnętrzne podwójne plisowane. Energooszczędne, podwójnie plisowane wykonane z tkaniny o strukturze plastra miodu z wewnętrzną aluminiową powłoką izolacyjną mogą zmniejszyć straty ciepła nawet o 34%. Dodatkowo gwarantują całkowite zaciemnienie, co wpływa na poprawę komfortu snu czy odpoczynku. Przed utratą ciepła podczas chłodów dobrze chronić będą również rolety zaciemniające. Wykonane z trójwarstwowej tkaniny – poliestru – poprawiają izolacyjność cieplną na poddaszu aż do 33%. Ponadto, rolety te zapewniają 100% zaciemnienia, dzięki czemu (niezależnie do pory dnia) możemy stworzyć sobie świetne warunki do snu. Ważna jest również funkcja dekoracyjna, gdyż dzięki bogatej palecie wzorów i kolorów roletę można dopasować do indywidualnych gustów.
Wietrzenie ważne – szczególnie zimą
Chroniąc pomieszczenia przed utratą ciepła, nie zaniedbujmy ich odpowiedniego wietrzenia. Dostęp do świeżego powietrza wpływa na nasze samopoczucie i zdrowie. Ma duże znaczenie w walce z infekcjami i alergiami, co jest szczególnie istotne w okresie zimowym, gdy jesteśmy na nie bardziej narażeni, a w pomieszczeniach, gdzie nie zadbano o dobrą wentylację kumulują się zarazki i alergeny. Nie musimy zostawiać uchylonych okien przez cały dzień – aby uzyskać właściwą jakość powietrza w pomieszczeniu, wystarczy je przewietrzyć krótko, ale intensywnie i systematycznie – 2-4 razy dziennie. Dzięki temu zyskamy korzystną wymianę powietrza, nie tracąc przy tym na długo, tak ważnego zimą, ciepła.
Łazienka na poddaszu
To pomieszczenie, w którym powstają bardzo duże ilości pary wodnej, dlatego wentylacja jest w nim ważna. Idealnie byłoby, gdyby łazienka znajdowała się w miejscu, w którym przebiega kanał wentylacyjny oraz znajduje się okno z nawiewnikiem. Wówczas powietrze wpadające do pomieszczenia będzie usuwane kominem razem z parą. Kłopotów z parą wodną nie będziemy mieli, jeśli zamontowaliśmy mechaniczną wentylację nawiewno-wywiewną, także w pomieszczeniach pod skosami. Problem związany z wilgocią na poddaszu dotyczy także jej destrukcyjnego wpływu na płyty g-k. Z tego powodu należy w łazience zastosować płyty zaimpregnowane, o podwyższonej odporności na wilgoć. Poznamy je po zielonym kolorze. Para wodna powstająca w nadmiarze w łazienkach może niekorzystnie działać na drewno. Chociaż współczesne okna dachowe zabezpieczone są powłokami, jednak do pomieszczeń o wysokiej okresowo wilgotności najlepiej wybrać przeznaczone do tego celu. Czołowi producenci okien połaciowych mają w swojej ofercie stolarkę z niewrażliwego na wilgoć PVC dedykowane do łazienek.