Podłoga to jeden z ważniejszych elementów konstrukcyjnych każdego budynku. Dla zapewnienia właściwej trwałości decydujące znaczenie ma odpowiedni podkład podłogowy. Niezależnie od przeznaczenia i rodzaju posadzki, podkład musi być nie tylko odpowiednio wytrzymały i równy, ale też prawidłowo wykonany, gdyż ma to znaczący wpływ dla zapewnienia użyteczności i długowieczności całej podłogi. Często dla podkładu podłogowego wyznaczamy dodatkowe zadania np. elementu systemu izolacji akustycznej czy ogrzewania podłogowego.
Gotowe podkłady podłogowe
Fabrycznie przygotowane zaprawy podłogowe właściwościami roboczymi, wytrzymałością, a często i szybkością wysychania znacznie przewyższają zaprawy wykonywane na budowie. W przypadku mas samopoziomujących dodatkowe zalety to m.in. wysoka szybkość układania oraz gładkość i równość powierzchni. Zależnie od spoiwa, zgodnie z klasyfikacją wg PN-EN 13813 najczęściej spotykane obecnie podkłady podłogowe to wyroby na bazie cementu (CT) lub siarczanu wapnia (CA).
Posadzka i podkład podłogowy
Posadzka - użytkowa wierzchnia warstwa podłogi, stanowiąca jednocześnie jej wykończenie. Jest elementem wyróżniającym pomieszczenie i nadający mu estetyczny, indywidualny wygląd. Elementem konstrukcyjnym stanowiącym podbudowę posadzki jest podkład podłogowy.
Podkład podłogowy - może być układany bezpośrednio lub pośrednio (na warstwach izolacyjnych) na płycie fundamentowej lub stropie. Zadaniem podkładu jest przeniesienie obciążeń oraz wyrównanie powierzchni przed położeniem finalnego materiału wykończeniowego – posadzki. Podkład podłogowy może mieć konsystencję gęstoplastyczną/wilgotną (tzw. „wilgotnej ziemi”) w przypadku jastrychów lub płynną dla mas samopoziomujących. Podkłady możemy również podzielić zależnie od szybkości wiązania oraz wysychania (normalnie wiążące, szybkosprawne oraz błyskawiczne).
Masy samopoziomujące (wylewki samopoziomujące) - stosowane są wszędzie tam, gdzie jest potrzeba uzyskania idealnie równego, gładkiego i wytrzymałego podłoża. Dzięki właściwościom samopoziomującym, umożliwiają uzyskanie równej i gładkiej warstwy o grubości zazwyczaj od kilku mm do kilku cm. Pozwalają nie tylko na wypoziomowanie i wyrównanie i/lub podniesienie poziomu podłoża (np. pomiędzy korytarzem, a pokojem), ale także wzmacniają podłoże i zmniejszają zużycie kleju do mocowania płytek czy wykładzin. Wypoziomowane podłoże znacznie przyspiesza i ułatwia układanie np. paneli podłogowych czy innych posadzek. Masy samopoziomujące to doskonałe i trudne do przecenienia rozwiązanie podczas prac remontowych.
Rodzaje podkładów
Ze względu na budowę uwzględniającą układ kolejnych warstw, wyróżniamy następujące typy rozwiązań podkładów podłogowych:
1. Podkład zespolony (związany z podłożem)
Wykonywany bezpośrednio na nośnym podłożu konstrukcyjnym (np. strop, płyta fundamentowa). Połączony jest z podłożem za pośrednictwem warstwy gruntującej lub sczepnej.
Rozwiązanie najczęściej stosowanie jest w przypadku konieczności wyrównania i/lub wzmocnienia podłoża. Grubość dla mas szpachlowych / samopoziomujących może wynosić od pojedynczych mm nawet do kilku cm
2. Podkład niezwiązany z podłożem (na warstwie oddzielającej).
Oddzielony jest od podłoża tzw. „warstwą ślizgową”, najczęściej folią (np. PE o grubości 0,2 mm), umożliwiającą przesuwanie się po niej podkładu.
Rozwiązanie wykorzystywane w przypadku podłoży trudnych (niska wytrzymałość, pozostałości klejów, zaolejenie itp.). Minimalna grubość podkładu to zazwyczaj 30 mm.
3. Podkład pływający na warstwie izolacji termicznej i/lub akustycznej.
Podkład taki oddzielony jest od podłoża warstwą izolacji (najczęściej z płyt styropianowych lub wełny mineralnej).
Rozwiązanie stosowane w systemach izolacji termicznej i/lub akustycznej podłóg. Minimalna grubość podkładu to zazwyczaj 35 mm.
4. Podkład pływający z ogrzewaniem podłogowym (grzewczy, na warstwie termoizolacji).
Poza funkcją podkładu pływającego na izolacji, rozwiązanie to spełnia funkcję grzejną, dzięki znajdującemu się w podkładzie systemowi ogrzewania wodnego (rurki), bądź elektrycznego (przewody, maty itp.). Doskonała współpraca z ogrzewaniem podłogowym – m.in. wysoka wartość współczynnika przewodzenia ciepła (λ > 1,6 W/mK – dla podkładów CA) i dokładne „otulenie” instalacji grzewczej daje wysoką szybkość nagrzewania, oszczędność energii i kosztów. Dodatkowo szybkość i łatwość aplikacji powodują, że podkłady samopoziomujące to najlepsze rozwiązanie dla ogrzewania podłogowego.
Wykonanie prac
Przed układaniem podkładów podłogowych należy dokładnie sprawdzić stan podłoża.
Dla podkładów związanych z podłożem
Ważna jest odpowiednia wytrzymałość podłoża
oraz brak zanieczyszczeń mogących osłabić wiązanie (kurz, brud, pozostałości
farb itp.). Zalecane jest wykonanie pomiaru nierówności – tzw. niwelacja. Pozwala to ustalić wymaganą dla wypoziomowania podłoża grubość podkładu oraz obliczyć
zużycie materiału.
Po przygotowaniu, podłoże należy starannie odkurzyć, a następnie zagruntować
odpowiednim preparatem. Gruntowanie ma kluczowe znaczenie m.in. dla zapewniania
przyczepności i trwałości podkładu.
Najważniejsze zalety gruntowania:
- zwiększenie przyczepności podkładu do podłoża,
- zabezpieczenie przed wchłanianiem wody z podkładu przez
podłoże,
- poprawa rozpływu mas samopoziomujących.
Podkłady niezwiązane z podłożem
Podłoże należy wyrównać oraz wypełnić większe ubytki i nierówności. Następnie, odpowiednio do rozwiązania ułożyć kolejne warstwy - np. izolację termiczną/akustyczną, folię, system ogrzewania itd. Zawsze należy pamiętać o właściwym i starannym wykonaniu odpowiednich dylatacji. Po przygotowaniu podłoża możemy przystąpić do układania podkładu podłogowego.
Podkłady układane ręcznie lub maszynowo
Podkłady podłogowe a w szczególności masy
samopoziomujące można układać zarówno ręcznie, jak i maszynowo. Przy mieszaniu
ręcznym stosowane są mieszadła wolnoobrotowe. Aplikacja maszynowa daje znaczący
wzrost wydajności (szybkość ok 300 m2 /godz.), oszczędność czasu i ograniczenie kosztów.
Zawsze należy przestrzegać zalecanej dla danego wyrobu ilości wody zarobowej
oraz zapewnić odpowiednie warunki podczas wykonywania prac i wiązania podkładu.
Wydajność zależnie od metody aplikacji
Faktyczna szybkość układania zależna jest od grubości i rodzaju podkładu podłogowego oraz wydajności użytej pompy (porównanie dla podkładu grubości 10 mm).
O tym należy pamiętać:
- Podkłady samopoziomujące należy układać w temp. od +10°C do +25°C (temp. powietrza i podłoża); jastrychy i posadzki cementowe > +5°C.
- Do przygotowania zapraw należy używać odpowiedniej ilości czystej, zimnej wody oraz czystych narzędzi. Suchą zaprawę należy wsypywać do wody, nigdy odwrotnie.
- Należy unikać przeciągów, intensywnego nasłoneczniania lub nagrzania wylanej zaprawy.
- Pomieszczenia muszą być wentylowane w sposób grawitacyjny. Nie używać klimatyzacji podczas układania i wstępnego wiązania zaprawy.
- Podkłady samopoziomujące powinny wykonywać min. 2-3 osoby (ilość zależna m.in od grubości podkładu i wielkości powierzchni) - aby zapewnić optymalne właściwości masy należy układać ją z odpowiednią szybkością.
Najczęstsze przyczyny błędów:
- Dla podkładów związanych z podłożem niewłaściwe przygotowanie podłoża (np. luźne fragmenty, brak odkurzania lub gruntowania) mogą spowodować szybkie uszkodzenia podkładu, a w efekcie finalnej posadzki.
- Nadmierna ilość wody, użyta do przygotowania podkładów podłogowych m.in. może powodować segregację składników, obniża wytrzymałość oraz zwiększa skurcz i ryzyko spękań powierzchni.
- Finalną posadzkę możemy układać, jeżeli wilgotność podłoża wynosi ≤ 2% dla podkładów cementowych (CT) oraz ≤ 0,5% dla podkładów na bazie siarczanu wapnia (CA) /odpowiednio ≤ 1,8% (CT) oraz ≤ 0,3% (CA) dla podkładów ogrzewanych/. Nieprzestrzeganie tych zaleceń może powodować uszkodzenia / odspojenia finalnej posadzki.