Taras to jeden z elementów budynku, pełniący nie tylko funkcję rekreacyjną, ale też stanowiący ważny moduł architektoniczny, nadający budynkowi odpowiedni charakter. Istotnym zatem jest, by był wykonany dobrze, zgodnie z normami i zasadami, które zapewnią jego trwałość na lata.
SYSTEMY
Taras to element dodatkowej przestrzeni użytkowej budynku, który może być usytuowany zarówno w obrysie konstrukcji budynku, jak i poza nim. W obrysie może występować na gruncie oraz na stropie ostatniej kondygnacji. Skupimy się na przypadku tarasu na gruncie czyli tarasu naziemnego, którego charakterystyczną cechą jest brak pomieszczeń pod konstrukcją tarasu. We współczesnym budownictwie istnieją dwa systemy wykonania tarasów na gruncie. Pierwszy z nich, to system standardowy tzw. klejony, drugi to system z drenażowym odprowadzeniem wody, klasyczny oraz coraz częściej stosowany przez wykonawców w wersji wentylowanej
SYSTEM STANDARDOWY TZW. KLEJONY
Charakteryzuje się szczelnym układem wszystkich warstw w układzie konstrukcji. Wykonanie w tym systemie tarasu opiera się na technologii klejenia płytek do podłoża za pomocą klejów mineralnych. Jest to obecnie najczęściej wykorzystywany przez wykonawców system. Co istotne, w systemie tym należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe przygotowanie podłoża pod wykonanie płyty konstrukcyjnej.
Zalety i wady systemu standardowego – klejonego:
Zalety:
- • bardzo stabilny,
- • duże spectrum materiałów na rynku,
- • łatwość dostępu materiałów,
- • system najbardziej rozpowszechniony, możliwość dopasowania kosztów wykonania sytemu do przewidywanego budżetu inwestora.
Wady:
- • duży ciężar konstrukcji,
- • brak możliwości napraw w warstwie hydroizolacji, bez ingerencji w warstwy konstrukcji,
- • wymagana konserwacja spoin,
- • materiały użyte podczas wykonania tarasu w tej technologii nie nadają się do ponownego użycia,
- • system podatny na błędy wykonawcze.
SYSTEM Z DRENAŻOWYM ODPROWADZENIEM WODY TZW. WENTYLOWANY
Opiera się na technologii powszechnie stosowanej w systemach rozwiązań dachowych. Pod warstwą płyt użytkowych znajduje się wolna przestrzeń co umożliwia cyrkulację powietrza oraz pozwala na przenikanie wody opadowej do warstw spodnich. Nie występuje w tym przypadku chemia budowlana, która może być narażona na ekspozycję warunków atmosferycznych. Poziom skomplikowania tego systemu jest zdecydowanie mniejszy od technologii standardowej z uwagi na zmniejszoną ilość warstw i użytych tu materiałów. Montaż tego systemu jest szybki i co najważniejsze niezależny od warunków atmosferycznych. Jedynie aplikacja warstwy hydroizolacji musi odbywać się w suchych i bezdeszczowych warunkach pogodowych. Po wykonaniu hydroizolacji reszta warstw może być układana nawet w ujemnych temperaturach oraz przy dużej wilgotności, a nawet deszczu. W systemie wentylowanego tarasu należy szczególną uwagę poświęcić wykonaniu odpowiedniej podbudowy, która zabezpieczy konstrukcję przed uszkodzeniami.
Zalety i wady systemu z drenażowym odprowadzeniem wody – wentylowanego:
Zalety:
- • możliwość wykonywania prac montażowych w dowolnych warunkach pogodowych – po wykonaniu warstwy hydroizolacji,
- • możliwość zniwelowania dużych nierówności podłoża i wykonywania płaskiej powierzchni tarasu,
- • łatwość poprowadzenia wszelkiego rodzaju instalacji pod płytami użytkowymi,
- • możliwość prowadzenia napraw poszczególnych warstw, bez konieczności zniszczenia konstrukcji,
- • szybki czas montażu,
- • duże spectrum materiałów stosowanych na posadzkę użytkową,
- • nie wymaga wysoko wykwalifikowanych wykonawców.
Wady:
- • płyty warstwy posadzki użytkowej nie są zamocowane na sztywno do podłoża,
- • duża miąższość systemu,
- • płyty posadzki są narażone na uszkodzenia mechaniczne – z uwagi na punktowe podparcie,
- • konieczność stosowania specjalnych obróbek blacharskich,
- • konieczna częsta inspekcja tarasu ze względu na możliwość pojawienia się w przestrzeniach wszelkiego rodzaju roślinności.
PRZYGOTOWANIE
Zagadnienie prawidłowej budowy tarasu na gruncie czyli tarasu naziemnego, omówione zostanie szczegółowo wg systemu standardowego – klejonego, który jest dużo bardziej popularny wśród wykonawców. Taki taras powinien być posadowiony na fundamencie liniowym lub płycie fundamentowej.
- 1. W przypadku posadowienia tarasu na płycie fundamentowej w pierwszej fazie należy usunąć (jeżeli są) grunty wysadzinowe, które mogą zwiększyć swoją objętość w zimie, co w konsekwencji może doprowadzić do pękania konstrukcji. W razie konieczności należy dokonać wymiany części gruntu, który potencjalnie może spowodować powstawanie wysadzin.
- 2. Następnym etapem jest zabezpieczenie płyty przed zawilgoceniem, spowodowanym podciąganiem kapilarnym. Po ustaleniu poziomu posadowienia spodu płyty należy wybrać odpowiednią ilość gruntu rodzimego, a następnie zastąpić go podsypką piaskową. Należy zagęszczać ją warstwami po 20–30 cm. Ostatnia warstwa powinna być o miąższości 25–30 cm, dzięki czemu będzie przerywać podciąganie kapilarne. Stosuje się do tego kruszywo płukane o uziarnieniu 8–16 cm.
- 3. Następnie powierzchnię przykrywa się folią PE odporną na temperatury ujemne lub, zamiennie, membraną kubełkową układaną kubełkami do spodu (do dołu).
W przypadku posadowienie tarasu na fundamencie liniowym czyli ławie fundamentowej, należy zadbać o odpowiednie uszczelnienie oraz połączenie z izolacją ściany budynku, do której nasz taras przylega. Jeżeli taras będzie znajdować się przy budynku, właściwym i koniecznym jest wykonanie dylatacji wzdłuż ścian budynku. Do tego celu doskonale nadają się płyty XPS oraz twardy styropian. Konstrukcja tarasu wykonywanego bezpośrednio na gruncie jest bardzo prosta i składa się z:
- 1. warstwy podkładowej,
- 2. warstwy konstrukcyjnej,
- 3. warstwy użytkowej – płytki ceramiczne lub pyty chodnikowe oraz deski tarasowe kompozytowe.
ETAPY PRAC TARASU NA GRUNCIE WYKONANEGO W SYSTEMIE STANDARDOWYM – KLEJONYM
Wyzwaniem jest kolejność wykonywania prac. Właściwa, daje gwarancję poprawności konstrukcji oraz jej trwałości.
Etapy prac po kolei:
- 1. wytyczenie tarasu w terenie,
- 2. wykonanie wykopu oraz wykonanie szalunku,
- 3. wykonanie warstw z kruszywa oraz zagęszczanie poszczególnych warstw do grubości 20 cm. Zalecane jest kruszywo o uziarnieniu 8–16 cm. Powierzchnia kruszywa powinna być o 50 cm szersza z każdej strony od wymiaru płyty konstrukcyjnej. Ma to na celu wyeliminowanie występowania potencjalnego zawilgocenia od strony podłoża,
- 4. jeśli taras będzie znajdował się przy budynku należy wykonać dylatację wzdłuż ściany – do tego celu używa się 2 cm twardego styropianu lub płyt XPS,
- 5. na tak przygotowanej warstwie układa się folię PE lub folię kubełkową,
- 6. na membranie układa się zbrojenie konstrukcyjne płyty – pręty o średnicy 10–12 mm w rozstawie około 20 cm w obu kierunkach,
- 7. tak przygotowane zbrojenie zalewa się mieszanką betonową klasy C16/20. Zalewanie należy rozpoczynać od krawędzi szalunku. Płyta powinna mieć min. 15 cm grubości oraz spadek min. 1,5%, który jest konieczny do odprowadzania wody z powierzchni tarasu,
- 8. po okresie min. 3–4 tygodni można przystąpić do ściągnięcia szalunku,
- 9. należy wypozycjonować płytki i ustalić miejsca wykonania dylatacji. Odpowiednio, nie rzadziej niż co 2 m o szerokości 8–10 mm,
- 10. wykonuje się warstwę uszczelniającą ze szlamu elastyczne- go. Na tym etapie można jeszcze skorygować poziom spadku warstwy stosując odpowiednie materiały. Układa się co najmniej dwie warstwy, na zwilżone podłoże. Gotowy szlam nakłada się równomiernie za pomocą pędzla lub szczotki. Pierwszą warstwę należy mocno wetrzeć w powierzchnię płyty betonowej. Przy nakładaniu warstw należy stosować się do wytycznych producenta. Należy trzymać się zasady, aby nie przekraczać grubości warstwy powierzchni 1 mm. Pozwoli to uniknąć powstawanie tak zwanych rys skurczowych. Każda z następnych warstw powinna być układana na poprzednią w stanie twardoplastycznym (powierzchniowo sucha),
- 11. uzupełnia się dylatację: przy ścianach budynku specjalnymi kształtkami lub taśmami uszczelniającymi, a w przestrzeni szlamu wtapia się taśmę uszczelniającą,
- 12. po wyschnięciu warstw szlamu uszczelniającego można przystąpić do układania płytek. Płytki układa się na pełnym podparciu. Spoinuje się po związaniu kleju – około 3 dni. Szczeliny dylatacyjne wypełnia się elastyczną masą, np. poliuretanową lub silikonową.
Omówiony powyżej tryb prac dotyczy systemu standardowego – klejonego. W systemie z drenażowym odprowadzeniem wody także w wersji wentylowanej, należy zwrócić również uwagę, na usunięcie warstw gruntu wysadzinowego, który może powodować wysadzanie tarasu zimą, a latem wpływać na powstawanie spękań w skutek osiadania gruntu oraz na wymianę gruntu poprzez zastosowanie warstw żwiru i zagęszczonego piasku, co pozwoli na wyeliminowanie efektu podciągania kapilarnego wody z gruntu i ograniczy zawilgocenie spodu płyty konstrukcyjnej.