Wyburzenie ściany nośnej – jak to zrobić? Kiedy można?

Moda na przestrzenne, otwarte wnętrza sprawia, że pierwszym pomysłem na powiększenie przestrzeni podejmowanym podczas remontu starych mieszkań i domów jest przebudowa ścian. Dotyczy to głównie starych mieszkań i domów, których wnętrza były podzielone na ciasne i wąskie pokoje, kuchnia oddzielona od pokoju dziennego, a wąskie klatki schodowe utrudniały komunikację. Co jednak jeśli przeszkodą jest ściana nośna? Wyburzenie jej może się wydawać niczym szczególnie trudnym, jednak przebudowy tego rodzaju pociągają za sobą różne konsekwencje. Źle przygotowane i niefachowo przeprowadzone usunięcie ściany nośnejw skrajnych sytuacjach potrafią doprowadzić nawet do katastrofy budowlanej.

Ściana nośna – czy można zburzyć?

Wyburzenie lub przesunięcie ściany nośnej wymaga szczególnej ostrożności ze względu na rolę, jaką odgrywa ona w budynku.  Ściany nośne nazywane często konstrukcyjnymi przenoszą ciężar stropów, dachu i ścian z wyższych kondygnacji na elementy znajdujące się pod ścianami nośnymi i na fundamenty. Takie ściany muszą zatem wytrzymywać bardzo duże obciążenia, dlatego  całkowite lub nawet częściowe wyburzenie ściany nośnej może prowadzić do osłabienia całej konstrukcji. Jak jednak rozpoznać, że mamy do czynienia ze ściana nośną? Przede wszystkim zazwyczaj ściany nośne są grubsze od pozostałych działowych, najczęściej dla ściany nośnej minimalna grubość to ponad 20 cm łącznie z warstwą tynku. Jej grubość zależy jednak od technologii wznoszenia budynku i materiałów ściennych, które trzeba wziąć pod uwagę. Powinna być ona zaznaczona na planie budynku, jednak w przypadku starych mieszkań i domów plany takie mogą zwyczajnie nie istnieć, pozostaje wówczas ocena wizualna, również nie zawsze możliwa. Drugim sposobem jest sprawdzenie – po skuciu tynku w miejscu, w którym mur łączy się ze stropem – czy na połączeniu ściany ze stropem znajduje się warstwa zaprawy wypełniająca przerwę dylatacyjną – wówczas jest to ściana działowa, a nie nośna. Drugim zadaniem związanym z wyburzaniem ścian nośnych jest dopełnienie wszelkich formalności. Aktualnie przebudowa domów jednorodzinnych nie wymaga już pozwolenia na budowę, o ile nie wiąże się ona z powiększeniem ich kubatury, wysokości, długości, szerokości powierzchni zabudowy. Natomiast lokatorzy budynków wielorodzinnych muszą uzyskać zgodę na wyburzanie lub dobudowę ścian. Jest ona wydawana przez jednostki administrujące obiektem – wspólnoty mieszkaniowe lub administracje. Bez ich pozwolenia taki szeroko zakrojony remont nie jest zgodny z prawem. Jednak niezależnie od typu budynku dla bezpieczeństwa przed przeprowadzeniem przebudowy ściany nośnej powinniśmy zwrócić się do konstruktora lub inżyniera budowlanego z prośbą o ekspertyzę. Oceni on, czy usunięcie wybranej przegrody lub kilku przegród nie zagrozi stabilności budynku. Gdy pod młot idzie ściana konstrukcyjna, konstruktor przygotuje projekt wyburzenia.

Wyburzanie ściany nośnej – od czego rozpocząć

Do samej czynności wyburzania ściany nośnej lepiej zatrudnić profesjonalistów. Będą oni potrafili skorzystać z projektu przebudowy i co nie mniej ważne – mają odpowiedni sprzęt. Do demontażu ścian potrzebne są młot uderzeniowy, wielkie szlifierki kątowe, piły do betonu, przecinarki. Firmy budowlane mają też przeważnie na wyposażeniu niezbędne podczas tego typu prac stemple, czyli wsporniki o regulowanej wysokości, które przejmują obciążenia ze stropu na czas prowadzenia prac wyburzeniowych. Przed burzeniem ściany nośnej trzeba też odpowiednio przygotować miejsce robót. Należy usunąć z pomieszczeń sprzęty, które mogą się zniszczyć i zabezpieczyć podłogi, może też konieczny okaże się ich demontaż. Posadzkę ochraniamy twardym materiałem np. płytami OSB, a nie folią, ponieważ odłamki muru mogą powgniatać drewno lub potłuc płytki ceramiczne. Podczas wyburzania powstaje mnóstwo gruzu i pyłu, dlatego zawczasu przygotujmy pojemniki, w których będą one wynoszone. Przyda się również odkurzacz budowlany do oczyszczenia pomieszczeń z pyłu i najdrobniejszego gruzu. Przed rozpoczęciem prac, odłączmy dopływ prądu do obwodów biegnących przez ścianę. Trzeba też sprawdzić, czy w murze nie znajdują się rury z wodą. Jeśli tak, konieczne będzie zaplanowanie obejścia (musi to wykonać hydraulik), a przed wyburzaniem zakręćmy zawory, aby woda nie płynęła rurami. Prace powinny być prowadzone w ubraniach z  grubego materiału, okularach ochronnych, niezbędne są też maski przeciwpyłowe, kask, specjalne rękawice i  buty. W  trosce o  przyjazne stosunki sąsiedzkie dobrą praktyką jest poinformowanie lokatorów o  remoncie.

Jak wyburzyć ścianę nośną

Przed rozpoczęć wyburzania, pracownicy muszą podeprzeć strop za pomocą stempli rozporowych o regulowanej wysokości. Ustawia się je na drewnianych belkach, a między górną stopką a stropem też umieszcza się belkę lub klocek drewniany. Gdy prace prowadzone są na wyższych kondygnacjach, konieczne może się okazać umieszczenie stempli także piętro niżej lub też wyżej. Wyburzanie ścian zaczyna się od góry, najpierw wybija się najwyższą warstwę ściany, starając się nie dopuścić, żeby kawałki gruzu spadały na podłogę. Jako pierwszą wykuwa się cegłę (lub pustak) pod samym stropem, w  środku długości muru, a następnie cegła po cegle poszerza się otwór i  stopniowo usuwa kolejne warstwy. Nie rozpoczyna się wyburzania od środka muru, ponieważ mogłoby to doprowadzić do przewrócenia się ściany lub nadwyrężenia stropu w wyniku nadmiernego obciążenia dynamicznego. W tym celu kuje się wzdłuż spoin, luzuje elementy ścienne, wyjmuje i odkłada na miejsce składowania. Wyburzanie może też odbywać się przy pomocy młotowiertarki pneumatycznej z funkcją kucia lub elektrycznego młota wyburzeniowego. Zlikwidowaną ścianę najczęściej zastępuje się podciągiem, czyli belką z żelbetu, stali lub drewna, która podpiera strop i  przejmuje obciążenia wcześniej przenoszone przez mur. Jeżeli szerokość wyburzenia przekracza 5 m, konieczne jest zamontowanie kilku belek lub dodatkowych filarów.