Tynki cementowo-wapienne to jeden z najczęściej wybieranych materiałów do wykańczania ścian przed ich finalną dekoracją. Dlaczego są tak chętnie stosowane, co warto o nich wiedzieć, jak przyspieszyć prace tynkarskie i co zrobić, by być zadowolonym z końcowego efektu?
Tynki cementowo-wapienne wykorzystuje się przy wykańczaniu domów już od ponad wieku. To, że pomimo upływu lat wciąż plasują się w czołówce najczęściej wybieranych materiałów wykończeniowych, to tylko potwierdzenie tego, jak świetnie sprawdzają się – zarówno na budowie, jak i w trakcie eksploatacji. W końcu przez dziesięciolecia zostały wykorzystane i przetestowane na tysiącach inwestycji. Oczywiście, współczesne możliwości sprawiają, że technologia ta jest stale rozwijana, czego efektem są choćby gotowe mieszanki, wymagające przed użyciem jedynie rozrobienia z wodą.
MOC ZALET NIE DO ODRZUCENIA
Co sprawia, że choć mijają lata, wykonawcy i inwestorzy wciąż tak chętnie korzystają z tego rodzaju tynków? Odpowiedź na to pytanie kryje się w ich zaletach, których lista jest wyjątkowo długa.
Zalety tynku cementowo-wapienne:
– są wytrzymałe – o ile oczywiście zostaną
prawidłowo wykonane. Wysoka
odporność na zarysowania czy uderzenia
czyni je wręcz niezastąpionymi
w takich miejscach jak: korytarze, klatki
schodowe, pokoje dziecięce, garaże,
piwnice, a więc wszędzie tam, gdzie
łatwo o uszkodzenia,
– ich naturalnie porowata struktura
powierzchni – przekłada się na bardzo
dobrą przyczepność kolejnych warstw
wykończenia, dzięki czemu świetnie
sprawdzają się jako baza pod malowanie,
klejenie płytek czy tapetowanie,
– są to produkty mineralne – to jedno
z bardziej przyjaznych rozwiązań dla
zdrowia człowieka,
– są paroprzepuszczalne – dzięki czemu
regulują wilgotność powietrza
w pomieszczeniach – pochłaniają
i magazynują jej nadmiar, by uwolnić
ją w momencie, gdy zrobi się zbyt sucho. Pomagają w ten sposób tworzyć
przyjazny mikroklimat we wnętrzach,
co z kolei pozytywnie wpływa na samopoczucie
mieszkańców,
– są wodoodporne – sprawdzają się
w zasadzie w każdych warunkach.
GDZIE SPRAWDZĄ SIĘ TYNKI CEMENTOWO-WAPIENNE?
Tynki cementowo-wapienne są tak uniwersalnym rozwiązaniem, że można je stosować zarówno wewnątrz (tynki wewnętrzne), jak i na zewnątrz budynków (tynki zewnętrzne). Nadają się do każdego wnętrza – do kuchni, salonu, korytarza czy pokoju dziecięcego, a także do pomieszczeń, w których wilgotność przekracza 70%, jak np. łazienki. Można je kłaść na podłoża mineralne takie jak: beton, beton komórkowy, cegły, płyty wiórowo-cementowe czy pustaki ceramiczne.
RODZAJE TYNKÓW CEMENTOWO-WAPIENNYCH
Warto przypomnieć, że oprócz standardowych
rozwiązań zapewniających
trwały efekt wykończenia ścian i sufitów
(np. Baumit MPI 25) tynki cementowo-
-wapienne mogą występować w kilku
odmianach:
– w przypadku uzyskaniu drobnoziarnistej
struktury powierzchni, należy
wybrać tynk cementowo-wapienny
gładki np. Baumit MPI Fine,
– gdy priorytetem jest najwyższa wydajność,
to oczekiwania te spełnią tynki
określane mianem lekkich np. Baumit
MPI 25 L,
– do prac tynkarskich na elewacji, należy
sięgnąć po produkt do zastosowań
zewnętrznych np. Baumit MPA 35.
TYNKOWANIE W KILKA GODZIN
Standardowe tynki cementowo-wapienne zaciera się zwykle następnego dnia po ich narzuceniu na ścianę. Potrzebują one bowiem minimum ok. 6–8, a niekiedy nawet kilkunastu godzin, by wstępnie związać i osiągnąć gotowość do dalszej obróbki. To, ile czasu należy odczekać zależy od wielu czynników, takich jak: m.in. grubość tynku, chłonność podłoża czy panujące w otoczeniu temperatury i wilgotność powietrza. Z tego też względu przy powszechnym pięciodniowym systemie pracy, w piątek tego rodzaju prac już się nie planuje i nie wykonuje, bo oznaczałoby to konieczność prowadzenia ich do późnych godzin lub powrotu na budowę również w sobotę. Jeśli zatem ważne jest sprawne przeprowadzenie prac, lepiej sięgnąć po nowej generacji tynk szybkowiążący, który pozwali rozpocząć i zakończyć prace na przestrzeni zaledwie kilku godzin. Docenią je zarówno wykonawcy, którym zależy na rychłym przystąpieniu do realizacji kolejnego zlecenia lub zniwelowaniu ewentualnych opóźnień i dotrzymaniu terminu, jak również inwestorzy, dla których priorytetem jest sprawne przeprowadzenie prac.
W Polsce jak dotąd jedynymi dostępnymi na rynku przedstawicielami takich tynków cementowo-wapiennych są Baumit MPI 30 Speed i jego lekka odmiana Baumit MPI 30 L Speed. Do ich wykańczania poprzez wyrównywanie i zacieranie powierzchni można przystąpić nie po kilkunastu, jak w przypadku standardowych rozwiązań, a już po ok. 2 godzinach od nałożenia i to niezależnie od tego jaka jest chłonność podłoża czy grubość zastosowanej warstwy tynku. Cały proces tynkowania i ukończenia inwestycji można zatem znacznie przyspieszyć. Patrząc przez pryzmat pięciodniowego tygodnia pracy można w ten sposób wykonać nawet 30% więcej prac. Ponadto, przewidywalny czas obróbki pozwala lepiej rozplanować zadania, co również przekłada się na szybsze ukończenie robót. Dodatkowo dzięki plastycznej i drobnoziarnistej formule, prace na odpowiednio miękkim i przewidywalnym tynku prowadzi się bardzo łatwo, a jak wiadomo wszystko co prowadzi do mniejszego nakładu pracy wykonawców stanowi dla nich niebagatelną korzyść. A wszystko to przy zachowaniu najlepszych parametrów wytrzymałościowych.
PROCES TYNKOWANIA
Tynki cementowo-wapienne, także te szybkowiążące można narzucać na ściany i sufity ręcznie, przy użyciu kielni lub maszynowo, za pomocą agregatu tynkarskiego. Z uwagi na mniejszą pracoi czasochłonność (związaną z brakiem potrzeby rozrabiania z wodą każdego kolejnego worka tynku) coraz częściej wybór pada na tę drugą metodę, która pozwala taką samą pracę wykonać 3–4 razy szybciej, co daje się szczególnie odczuć w przypadku tynkowania dużych powierzchni.
Sposób nakładania tynku nie wpływa jednak na proces jego obróbki. W obu przypadkach po nałożeniu na podłoże, świeżą zaprawę równa się wstępnie łatą tynkarską typu „H”. Na tym etapie warto przy pomocy poziomicy sprawdzić piony, poziomy oraz kąty. Po odpowiednim czasie, wstępnie związany tynk wyrównuje się łatą trapezową, by przygotować powierzchnię do zacierania. Tę finalną czynność można wykonać mechanicznie (za pomocą zacieraczki mechanicznej) lub tradycyjnie, wykorzystując w tym celu pacę styropianową lub pacę z gąbką.
Zanim jednak przystąpi
się do tego, należy pamiętać o uprzednim
zwilżeniu powierzchni tynku.
Aplikacja i obróbka tynków cementowo-
-wapiennych wymaga wprawy. Dlatego
podejmując się tego zadania samodzielnie,
bez angażowania wykwalifikowanego
wykonawcy, warto zacząć od mniej
reprezentacyjnych, mniejszych pomieszczeń,
aby po wprawieniu się osiągnąć
oczekiwany efekt końcowy.
O TYM WARTO PAMIĘTAĆ
Aby inwestor mógł skorzystać z zalet, jakie oferują tynki cementowo-wapienne, muszą być one prawidłowo wykonane, bo nawet najlepszy produkt na niewiele się zda, gdy zabraknie tego elementu. Co więcej, błędy popełnione na tym etapie mogą okazać się nieprzyjemne i bardzo kosztowne, dlatego lepiej się ich wystrzegać, a opłaci się to zarówno wykonawcy, jak i inwestorowi.
PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA
Jeśli zostanie zaniedbany ten etap, osłabi
się przyczepność tynku i może się on
odspajać. Schemat postępowania zależy
przede wszystkim od materiału, z jakiego
wykonane są ściany lub sufity. Do przygotowania
zwartych, gładkich, mało nasiąkliwych
powierzchni betonowych, preferowany
jest specjalny środek gruntujący
z kruszywem, zwiększający przyczepność
lub (jeśli chodzi o przygotowanie podłoża
ze zwykłego szorstkiego betonu) obrzutka
wstępna na bazie cementu. Natomiast, gdy
w grę wchodzą podłoża porowate, silnie
chłonne, np. beton komórkowy, cegła ceramiczna,
pustaki silikatowe lub (występujące
często) mieszane podłoża, stosuje
się obrzutkę wstępną na bazie cementu,
która zapewni właściwą przyczepność
i ujednolici powierzchnię. Każdorazowo
należy stosować się do zaleceń kart technicznych
produktów.
WILGOTNOŚĆ PODŁOŻA
Ściany i sufity, na których zamierza się
kłaść tynki, muszą być dostatecznie suche.
Wilgotny lub mokry podkład może
skutkować odspajaniem tynku, a w najlepszym
przypadku powstaniem białych,
wapiennych wykwitów lub przebarwień.
PRZYGOTOWANIE ZAPRAWY
Gotowe mieszanki tynkarskie powinny
być połączone z wodą w proporcjach
zalecanych przez producenta na opakowaniu.
W przeciwnym razie może doprowadzić
to do osłabienia wytrzymałości
tynku, który w konsekwencji będzie
pękał i odpadał.
PROFILE KRAWĘDZIOWE
Wszelkie wypukłe załamania płaszczyzny
ścian zabezpiecza się profilami krawędziowymi,
dostosowanymi do rodzaju
tynku. Łatwiej będzie wyprowadzić
narożniki, a także zapewnić im wyższą
odporność na uszkodzenia. Do osadzania
profili nie stosuje się produktów na
bazie gipsu, a jedynie produkty na bazie
cementu (np. zaprawa montażowa
Baumit SpeedFix). Stosowanie gipsu (ze
względu na zwiększanie swej objętości
przy ewentualnym zawilgoceniu) jest ryzykowne
i może powodować w przyszłości
pękanie tynków w tych miejscach.
GRUBOŚĆ TYNKU
Tynk cementowo-wapienny należy nakładać
na ścianę warstwą o grubości
zalecanej przez producenta w kartach
technicznych i na opakowaniu. Wewnątrz
budynków zalecaną średnią
grubością tynku jest ok. 1,5 cm. Taka
grubość umożliwia magazynowanie
i oddawanie wilgoci pobieranej z powietrza.
Jednocześnie unikając stosowania
zbyt cienkiej i zbyt grubej warstwy
tynku, zapobiegnie się wystąpieniu nadmiernego
skurczu materiału podczas
wiązania i powstawaniu spękań na powierzchni.
WARUNKI WYSYCHANIA
Tynk prawidłowo wiąże i schnie w temperaturze
od +5°C do +25°C. Zbyt niskie
wartości mogą doprowadzić do braku
wiązania lub nawet przemrożenia materiału,
co skutkowałoby brakiem wytrzymałości
i trwałości tynku. Wysokie
temperatury mogą z kolei powodować
zbyt szybkie schnięcie materiału i jego
większą podatność na wykruszenia, rysy
czy pęknięcia, stąd zalecane jest pielęgnowanie
tynków poprzez zwilżanie powierzchni
przez dwa dni po wykonaniu.
Nie należy zapomnieć również o zapewnieniu
odpowiedniej wentylacji otynkowanych
pomieszczeń.