Polistyren ekstrudowany potocznie nazywany styrodurem to materiał izolacyjny nowej generacji. Bardzo dobre parametry termoizolacyjne oraz wysoka wytrzymałość mechaniczna sprawiają, że tego rodzaju polistyren ma coraz szersze zastosowanie w budownictwie.
Styrodur często bywa mylony ze zwykłym styropianem, ale mimo że w obu materiałach podstawowym składnikiem jest polistyren, są to jednak różne materiały izolacyjne. Łączy je zbliżona oporność chemiczna i termiczna, dzieli sposób wytwarzania, który wpływa na różną wytrzymałość mechaniczną i nasiąkliwość. Polistyren ekstrudowany, czyli styropian twardy XPS jest droższy od polistyrenu ekspandowanego czyli styropianu EPS, jednak warto go stosować, gdy chce się osiągnąć wysoką izolacyjność termiczną ściany przy jej niedużej grubości. Ze względu na niską nasiąkliwość zaleca się stosowanie styroduru przede wszystkim w miejscach, które należy zaizolować w ziemi. Co to jest styrodur i jakie ma zastosowanie?
Polistyren ekstrudowany – co to znaczy?
Polistyren ekstrudowany powstaje w procesie ekstruzji – oddziaływania na granulki polistyrenu ciśnienia oraz wysokiej temperatury. Do mieszanki wtłacza się gaz, co prowadzi do spienienia granulek polistyrenu – tak uzyskana masa przekazywana jest przez szczeliny do formowania zewnętrznego. Ciśnienie mieszanki spada do poziomu ciśnienia atmosferycznego, dzięki czemu masa jest w stanie zwiększyć swoją objętość nawet wielokrotnie. Ciągły proces wyciskania i rozprężania pianki prowadzi do powstania materiału izolacyjnego w postaci jednorodnej piany (bez widocznych granulek polistyrenu), której komórki przybierają formę ściśle przylegających do siebie wielościanów, o zróżnicowanych rozmiarach i kształtach. Taka struktura styroduru nadaje mu właściwości znacznie lepsze od pianki polistyrenowej EPS – czyli styropianu.
Polistyren ekstrudowany – właściwości
Proces ekstruzji sprawia że jest styrodur to jeden z najcieplejszym materiałów izolacyjnych. Jego współczynnik przewodzenia ciepła λ wynosi 0,027-0,036 W/(m·K). Polistyren ekstrudowany jest twardy, wyróżnia się też znikomą nasiąkliwością. Jest materiałem samo gasnącym, nie podtrzymuje ognia, pod wpływem bardzo wysokich temperatur topi się i zwęgla. Odporność chemiczna sprawia, że można z powodzeniem łączyć go z różnymi materiałami budowlanymi – bez obaw o wywołanie niepożądanej reakcji i zmianę właściwości któregoś z surowców. Styrodur wyróżnia się dużą wytrzymałością, dzięki której nie wykazuje podatności na odkształcenia. Może być wykorzystywany w miejscach, które stanowią duże obciążenie statyczne lub dynamiczne dla izolacji. Podobnie jak styropian, styrodur nie jest odporny na działanie rozpuszczalników organicznych zawartych w niektórych klejach i masach hydroizolacyjnych.
Styrodur – zastosowanie w budownictwie energooszczędnym
Polistyren ekstrudowany można wykorzystać do izolacji ścian zewnętrznych, dachów, a także ścian piwnicznych i fundamentów. Za jego sprawą można więc zaoszczędzić na ogrzewaniu budynku, a latem na jego chłodzeniu. Wysoka izolacyjność termiczna przy niskiej wadze płyt i ich niewielkiej grubości sprawia, że bardzo dobrze hamuje on ucieczkę ciepła w miejscach powstawania mostków termicznych, w których nie można zastosować grubej warstwy termoizolacji. Można go stosować do ocieplenia fundamentów, podłóg na gruncie i innych konstrukcji podziemnych narażonych na wilgoć, co ogranicza ucieczkę ciepła z tych miejsc – płyty XPS pozwalają na ograniczenie ubytków ciepła o nawet 20 proc. Płyty XPS wykorzystać także do zabezpieczenia warstwy hydroizolacyjnej np. dachów, w których warstwę izolacyjną trzeba wykonać na warstwie uszczelniającej. Sprawdza się również w izolacji ścian obwodowych. Oddzielane są wówczas przegrody termiczne, które stykają się z gruntem bezpośrednio. Podobny efekt przynosi zastosowanie styroduru jako ocieplenia stropu, otworów drzwiowych i okiennych, dzięki czemu można też zniwelować błędy konstrukcyjne będące wynikiem zastosowania starych metod docieplania.. Bardzo niska masa płyt (25 do 45 kg/m3) oraz odpowiednia sztywność powodują, że prace ociepleniowe przebiegają szybko i łatwo. Dużą swobodę w zastosowaniu zapewnia też możliwość recyklingu. Produkty wykonane z XPS dadzą się przetwarzać i ponownie wykorzystywać, dzięki czemu są bardzo ekologiczne oraz przyjazne środowisku.
Styrodur – rodzaje, grubości i kolory
Płyty XPS mają wymiary 120 x 60 lub 125 x 60 cm, a ich grubość wynosi 2-8 cm. Często producenci barwią swoje płyty XPS na swoje kolory firmowe, tak że po kolorze można rozpoznać markę i odwrotnie: wiadomo, jakich kolorów płyt można spodziewać się po konkretnym producencie. Płyty styroduru mogą mieć różne wykończenie krawędzi. Są dostępne płyty z krawędzią prostą, na zakładkę, albo typu pióro-wpust. Powierzchnia bywa gładka albo karbowana. Płyty z gładką krawędzią stosowane są przy izolacji mostków cieplnych oraz jako warstwa izolacyjna pod podkład podłogowy. Karbowana powierzchnia płyty zapewnia lepszą przyczepność betonu, kleju albo tynku – są używane do izolacji zewnętrznych ścian pod tynk, izolacji wewnętrznej, sufitu albo podłogi pod szlichtę. Doskonale się nadają też jako izolacja stropodachu odwróconego albo górnej kondygnacji w budynkach, których dachy nie są ocieplone. Płyty z krawędzią karbowaną dają się łatwo układać na zakładkę i tworzyć gładkie, zamknięte powierzchnie. Płyty z krawędzią pióro-wpust używane są do izolacji dachu oraz fundamentów.
