Strefa gospodarcza jest niezbędną przestrzenią w każdym domu, niezależnie od jego wielkości. Warto znaleźć dla niej optymalne miejsce, biorąc pod uwagę kształt bryły i program wewnętrzny.
Aby utrzymać ład w przestrzeni mieszkalnej, konieczne są miejsca umożliwiające przechowywanie, magazynowanie oraz sytuowanie sprzętów niezbędnych do funkcjonowania gospodarstwa domowego. Zarówno pralnia, kotłownia, garderoba, spiżarnia, schowek na sprzęt czyszczący i garaż powinny być włączone w projekt budynku. W zależności od jego formy, strefa gospodarcza może zajmować różną przestrzeń. Pomieszczenia gospodarcze pełnią bardzo ważną funkcję w nowoczesnym domu jednorodzinnym. Podnoszą one zdecydowanie komfort mieszkających w nim domowników oraz ułatwiają utrzymanie porządku w całym budynku.
Pomieszczenia gospodarcze w domu jednorodzinnym
Pomieszczenia gospodarcze zabierają cenną powierzchnię użytkową, którą moglibyśmy przeznaczyć np. na dodatkowy pokój. Pamiętajmy jednak, że z czasem będzie przybywało nam rzeczy, a te musimy przecież gdzieś przechowywać. Jednym z niezbędnych pomieszczeń gospodarczych jest spiżarnia. Umożliwi nam przechowywanie urządzeń kuchennych, dużych garnków, a także zgrzewek z napojami, domowych przetworów, owoców i warzyw oraz innych zakupów, które możemy mieć zawsze „pod ręką”. Spiżarnia jest pomieszczeniem nieogrzewanym i wentylowanym, dzięki czemu produkty żywnościowe możemy przechowywać przez długi czas. Innym ważnym pomieszczeniem jest garderoba. Wyposażona w półki i wieszaki odciąży szafy w sypialni czy holu, przyda się także do przechowywania zapasowej pościeli, walizek, odzieży sezonowej, sprzętu sportowego i turystycznego. Garderoba może być dostępna dla wszystkich mieszkańców lub prywatna z wejściem przez jedną z sypialni. W domu jednorodzinnym wart również przewidzieć miejsce na pralnię – może znajdować się w oddzielnym pomieszczeniu lub w kotłowni, jeśli ogrzewamy dom kotłem gazowym. W pralni musi znaleźć się miejsce na pralkę, zlewozmywak oraz miejsce do suszenia. Dobrze też, aby zmieściły się w niej również żelazko z deską do prasowania, pojemniki na brudną odzież oraz miejsce na przechowywanie mopa lub odkurzacza. Także kotłownia może pełnić inne dodatkowe funkcje. Oprócz wspomnianej już pralni, może posłużyć do przechowywania sprzętów domowych i ogrodniczych, na które trudno znaleźć inne miejsce w domu. Kotłownię lokalizuje się w pewnym oddaleniu od pomieszczeń mieszkalnych. Zwykle znajduje się ona za garażem lub jest dostępna z holu. Może też być pomieszczeniem buforowym, łączącym strefę mieszkalną z garażem.
Dom parterowy a strefa gospodarcza
Strefa gospodarcza w budynku zaprojektowanym na jednym poziomie powinna być oddalona od części reprezentacyjnej oraz dziennej domu. Tylko na bardzo rozległej posesji możemy garaż planować w bryle budynku z wjazdem od frontu. Zazwyczaj będzie on dostawiony przy bocznej elewacji, cofnięty lub wręcz ukryty za domem. Zarówno jego pomieszczenie, jak i inne o charakterze gospodarczym, takie jak kotłownia, pralnia czy spiżarnia, warto sytuować względem stron świata. W domu parterowym doskonale sprawdzą się jako bufory ciepła zlokalizowane od północy lub północnego-wschodu. Strefa gospodarcza jako mniej uczęszczana i nie wymagająca takiego ogrzewania jak część mieszkalna, doskonale osłoni wnętrze domu przed ucieczką ciepła od zimniejszej strony posesji. Podczas gdy dzienna przestrzeń budynku powinna mieć ekspozycję południową, zaplecze projektuje się w głębi, czyli względem niej przeciwlegle.
Strefa gospodarcza w domu z poddaszem użytkowym
W porównaniu z domem parterowym strefy gospodarcze w budynku z poddaszem użytkowym można rozplanować niekoniecznie w jednym punkcie projektu. Garaż w zależności od kształtu posesji może być zaprojektowany w bryle, wysunięty przed frontową elewację, dzięki czemu stworzy zaciszną przestrzeń dla strefy wejścia oraz dostawiony z boku. Jeśli jego przestrzeń jest nieogrzewana dobrze będzie zaplanować przy nim kotłownię i spiżarnię. Wygodnym rozwiązaniem będzie też projekt pralni (ze względów na energooszczędność budynku najlepiej od strony północnej), która będzie miała wyjście do ogrodu. Ułatwi to wyniesienie prania na zewnątrz. Pozwoli też na pozostawienie brudnej odzieży i umycie się np. po pracach ogrodowych, w zaaranżowanej w tym miejscu łazience gospodarczej. Jeśli na poziomie poddasza architekt zaprojektował balkon lub taras, pralnię można umieścić również na tej kondygnacji. Przestrzeń pod dachem jest doskonałym miejscem na usytuowanie schowków i garderób. W tym celu warto otworzyć przestrzenie pod skosami lub ich nie zabudowywać na etapie wznoszenia domu. Każdą wnękę pod dachem dwupołaciowym lub wielopołaciowym można zaadaptować na cele gospodarcze. Odpowiednia zabudowa na wymiar ułatwi korzystanie ze wszelkich zakamarków.
Pomieszczenia gospodarcze w domu o kilku kondygnacjach
Budynki mieszkalne zaprojektowane z kilkoma kondygnacjami często rozplanowane są w taki sposób, aby strefa gospodarcza znajdowała się w przyziemiu. Piwnica, jako przestrzeń mniej uczęszczana doskonale nadaje się na zaaranżowanie części technicznej i porządkowej domu. Ze względu na panującą tu temperaturę dobrze będzie przechowywać w jej wnętrzu przetwory, dlatego spiżarnia znajdzie tu dla siebie idealne miejsce. Zwłaszcza na niedużej posesji dobrym rozwiązaniem będzie umieszczenie garażu w piwnicy. Choć wjazd do niego może być uciążliwy, zyskujemy w ten sposób przestrzeń na działce, a cała powierzchnia parteru będzie w pełni użytkowa.
zdjęcia: Junkers, fotolia.com
