Segregowanie śmieci przestało być już tylko kwestią mody. Mimo że część śmieci możemy jeszcze oddawać jako tzw. odpady zmieszane, to jednak większość odpadów zgodnie z obowiązującą ustawą musi być segregowana.
Produkowane przez nas odpady charakteryzują się bardzo dużą różnorodnością surowców i zwykłe ich wywiezienie na składowiska oznacza utratę wielu surowców wtórnych, które mogłyby ulec powtórnemu zagospodarowaniu – recyklingowi. Ich segregacja jest więc podyktowana dbałością o środowisko – wysypiska śmieci nie wytrzymują ilości odpadów produkowanych przez konsumpcyjne społeczeństwa, a ziemia jest coraz bardziej zanieczyszczona od milionów ton śmieci.
System segregacji odpadów
Segregowanie śmieci w świetle obowiązującego prawa
Jeszcze do niedawna argumentem przemawiającym do kieszeni gospodarstw domowych był koszt wywozu śmieci – za niesegregowane płaciliśmy znacznie więcej. Segregowanie było więc korzystne również dla naszego domowego budżetu. Opłaty za wywóz śmieci określały gminy i to na nich spoczywał obowiązek organizacji segregacji śmieci. Od 1 lipca 2017 roku obowiązuje rozporządzenie ministra środowiska, które na terenie całego kraju stopniowo wprowadza Wspólny System Segregacji Opadów (WSSO). Kropkę nad i postawiła jedna Ustawa Śmieciowa z lipca 2019 roku. Według przepisów śmieci segregujemy według następującego klucza:
PAPIER (kolor niebieski): papierowe opakowania, karton, tektura, ulotki, gazety i czasopisma, zadrukowane kartki, zeszyty, torby i worki papierowe. Nie powinny się tu znaleźć: papier zatłuszczony lub mocno zabrudzony, zużyte chusteczki higieniczne, papier lakierowany i powleczony folią, paragony (tego typu produkty wrzucamy do pojemnika na ODPADY ZMIESZANE).
METALE I TWORZYWA SZTUCZNE (kolor żółty), wrzucamy tu: odkręcone i zgniecione plastikowe butelki po napojach, nakrętki, plastikowe opakowania po produktach spożywczych, środkach czystości, kosmetykach, plastikowe torby, worki, reklamówki, aluminiowe puszki po napojach i sokach, puszki po konserwach, folię aluminiową. Nie wrzucamy tu takich odpadów jak: butelki i pojemniki z zawartością (trzeba je wcześniej opróżnić), zużyte baterie, leki, termometry czy przepalone żarówki – trzeba je zanieść do specjalnego punktu odbioru:
SZKŁO (kolor zielony): to kategoria odpadów obejmująca szklane opakowania (po kosmetykach, lekach, żywności i napojach). Zbita szyba nie kwalifikuje lub naczynia szklane powinny trafić do ODPADÓW ZMIESZANYCH.
BIO (kolor brązowy): powinny tu wylądować: odpadki warzywne i owocowe (w tym obierki itp.), resztki jedzenia, skoszona trawa, liście, kwiaty.
ODPADY ZMIESZANE (poprawnie powinny być nazywane „odpadami resztkowymi” – takie nazewnictwo obowiązuje w wielu krajach Europy Zachodniej): trafia tu wszystko to, co nie może zostać umieszczone w pozostałych pojemnikach.
Aby prowadzić segregację śmieci w domu, należy zaopatrzyć się w dodatkowe pojemniki, do których zbiera się osobno odpady poszczególnych kategorii. Duże zewnętrzne pojemniki na segregowane odpady w większości przypadków można kupić lub wydzierżawić od firmy odbierającej śmieci.
Racjonalne zakupy – mniej kupujemy, mniej produkujemy odpadów
Robiąc codzienne, ale i większe np. weekendowe zakupy, zastanówmy się, czy wszystkie rzeczy są nam rzeczywiście potrzebne i czy je zużyjemy? Dotyczy to zarówno produktów spożywczych, które z powodu upływu terminu ważności często nietknięte wyrzucamy do kosza, jak i innych artykułów codziennego użytku. Za niefrasobliwe zakupy płacimy podwójnie: pierwszy raz podczas ich zakupu, drugi – za wywóz śmieci, wśród których się znalazły. Nie wyrzucajmy zatem pieniędzy. Racjonalne zakupy to jeden z ważniejszych kroków do „grubszego portfela”. Dlatego zanim wybierzemy się do sklepu, stwórzmy listę, tak aby kupić jedynie to, co niezbędne. Pamiętajmy, że robienie zakupów z pustym żołądkiem nie jest najlepszym pomysłem. Wtedy w naszym koszyku znajdzie się o wiele więcej artykułów spożywczych niż nam potrzeba. Nie kupujmy produktów z krótkim terminem przydatności na zapas, nawet gdy jest promocja – jeśli są niepotrzebne, szybko trafią do kosza. Zrezygnujmy także z kupowania artykułów jednorazowego użytku – np. maszynek do golenia, długopisów, ręczników czy papierowych talerzyków. Są one wprawdzie wygodne w użyciu, jednak zwiększają ilość śmieci w naszym domu. Produkty, których często używamy, np. papier toaletowy, proszek do prania czy płyn do zmywania naczyń, najlepiej jest kupować w dużych opakowaniach zbiorczych. Wybierajmy również tylko te produkty, które nie mają zbędnych, dodatkowych opakowań, powiększają tylko ilość śmieci, np. zamiast pasty do zębów zapakowanej dodatkowo w kartonowe pudełko, wybierzmy tę w tubce bez opakowania. I co ważne, na zakupy zabierzmy ze sobą własne torby. Za foliowe jednorazówki w sklepie często będziemy musieli dodatkowo zapłacić, a przecież po rozpakowaniu zakupów zwykle lądują one w koszu, szybko go zapełniając.
Segregacja śmieci pozwala zwiększyć stopień odzyskiwania surowców
Czy wszystko musi trafiać do pojemników na odpady
Nie wszystkie niepotrzebne nam rzeczy czy nawet uznawane za odpady muszą trafiać do pojemnika na śmieci.
Makulatura – możemy ją wrzucić do pojemnika lub oddać do punktu skupu. 1 tona makulatury to 17 zaoszczędzonych drzew.
Plastik – zakrętki od butelek możemy zbierać i oddać na szczytny cel, w większości szkół czy przedszkoli znajdują się specjalne pojemniki na zakrętki. Plastikowe butelki po zgnieceniu wyrzucamy do oznakowanych pojemników. 35 butelek PET po recyklingu może być wykorzystane do uszycia 1 bluzy polarowej.
Niepotrzebna odzież – umieszczamy ją w oznakowanym pojemniku, będzie wykorzystana przez potrzebujących lub do produkcji czyściwa. Za małe ubrania po dzieciach możemy oddać znajomym, którzy mają młodsze potomstwo. W ramach podziękowania mogą odwdzięczyć się tym samym, przez co zarówno my, jak i nasi przyjaciele zaoszczędzimy na nowych ubraniach.
Szkło – nie mieszajmy szkła białego z kolorowym. Zanim wrzucimy je do odpowiedniego pojemnika, zdejmijmy kapsle i etykiety, nie musimy myć szklanych pojemników. Do kontenerów nie wyrzucajmy szkła okiennego, ceramiki, kineskopów i żarówek. Rocznie na składowiskach śmieci gromadzi się ponad 5 miliardów słoików. Jeden słoik z odzysku oszczędza energię wykorzystywaną na 25 minut pracy komputera lub 5 godzin świecenia żarówki. Poza tym słoiki czy butelki możemy oddać np. babci, która przygotuje w nich konfitury czy nalewki – ona nie będzie musiała kupować nowych pojemników, a my przetworów.
Zużyte baterie – wyrzucamy do pojemników stojących w sklepach, urzędach, szkołach. Mała bateria może skazić 1 m3 gleby i zatruć 400 litrów wody.
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny – odbierają go sklepy, gdy kupujemy ten sam rodzaj sprzętu, oraz firmy komunalne, z którymi mamy podpisaną umowę na odbiór śmieci. Czasami zdarza się, że oddając zużyty sprzęt do sklepu, otrzymujemy zniżkę na zakup nowego urządzenia.
Przeterminowane leki – oddajemy je do aptek, w których najczęściej znajdują się specjalne pojemniki. Będziemy mieli wtedy pewność, że leki trafią do spalarni i nikomu nie zaszkodzą.
zdjęcie otwierające: AdobeStock
