Róże należą do najbardziej popularnych roślin ozdobnych. Cieszą nas swoim pięknem od kilku tysięcy lat. Przez ten czas wyhodowano ich liczne odmiany. Róża ogrodowa ma wiele oblicz – ze względu na różnorodność tych krzewów podzielono je na kilka grup, które może różnić pokrój, typ kwiatostanów, wbrew powszechnym opiniom ich uprawa i pielęgnacja nie należy do zbyt trudnych.
Pochodząca z Azji róża ogrodowa jest często uważana za królową kwiatów, której nie może zabraknąć wokół domu. Liczba szlachetnych odmian róż wynosi ponad 20 tys. i stale rośnie, dzięki czemu znajdziemy odpowiednie do każdego rodzaju nasadzeń. Mogą rosnąć na rabatach, piąć się po trejażach i pergolach, sprawdzą się też w roli okrywowych kobierców lub żywopłotów, również donice mogą być miejscem ich uprawy. Łączy je nie tylko pochodzenie, ale też zbliżone wymagania pielęgnacyjne oraz podobne warunki uprawy.
Zdj. 1. Pochodząca z Azji róża ogrodowa jest często uważana za królową kwiatów, której nie może zabraknąć wokół domu.
Róża ogrodowa – podział na grupy
Ze względu na bardzo dużą liczbę odmian, można spotkać się z różną klasyfikacją tych roślin, jednak najczęściej wyróżnia się od 5 do 7 grup tych roślin. Do najbardziej popularnych należą wielkokwiatowe – to grupa, którą wyróżniają proste i sztywne wzniesione pędy o wysokości od 50 do 120 cm, są zwieńczone dużymi, pełnymi przeważnie pachnącymi kwiatostanami. Z tych względów doskonale prezentują się w wazonie i jest często są uprawiane na kwiat cięty. Na rabatach doskonale prezentują się róże wielokwiatowe określane także jako rabatowe. Chociaż ich kwiaty przypominają wielkokwiatowe, to mają one jednak więcej niż jeden kwiat na każdym pędzie – często od kilku do nawet kilkudziesięciu. Są one mniejsze od kwiatostanów wielkokwiatowych. Róża rabatowa jest ozdobą ogrodu przez cały sezon – kwitnie od czerwca aż do późnej jesieni. Osiągają one wysokość od 20 do najczęściej 80 cm. Róże wielokwiatowe oraz wielkokwiatowe mają także odmiany karłowe (miniaturowe) o wysokości 20-30, które często są klasyfikowane jako osobna grupa. Przeważnie uprawia się je w donicach – mogą zdobić tarasy, balkony lub podesty wejściowe, chociaż są też spotykane na skalniakach lub niskich rabatach. Ogród ozdobią także wspaniale róże parkowe. Ze względu na swój krzewiasty pokrój i często przewieszające się pędy sprawdzą się jako solitery, stosuje się je również na żywopłoty. Jeśli zależy nam na stworzeniu efektownych kobierców, warto sięgnąć po róże okrywowe. Mają one liczne pokładające się pędy, które silnie się rozkrzewiają. Ich kwiaty są niewielkie, ale poprzez swoją mnogość (na jednym pędzie może być ich kilkadziesiąt) są bardzo dekoracyjne. Kwitną do późnej jesieni. Ponad 3 m wysokości mogą osiągać róże pnące. Ich długie pędy wymagają podwiązania do podpór, gdyż nie wykształciły one organów pnących lub czepnych. Ta grupa kwitnie długo i bardzo obficie. Od niedawna wyróżnia się także grupę róż angielskich. To efektowna krzyżówka o pełnych pachnących kwiatach i interesujących barwach
Róża ogrodowa – wymagania i uprawa
Róże możemy sadzić zarówno wiosną jak i jesienią. Zdrowe, nieprzesuszone egzemplarze dające gwarancję, że roślina się przyjmie, mają trzy pędy oraz zieloną korę. Róża ogrodowa niezależnie od grupy i odmiany lubi słońce. To krzewy ozdobne, które najlepiej rosną i kwitną na stanowiskach południowych. Im mniej słońca, tym ich kwitnienie jest słabsze, cień sprawia także, iż rośliny są bardziej podatne na choroby. Wybierając róże do naszych nasadzeń, pamiętajmy także o tym, że różne grupy i odmiany mają inną odporność na mróz. Do wrażliwych należą np. angielskie, czy niektóre odmiany wielkokwiatowe i pnące. Na zimę do ich okrycia mogą posłużyć np. agrowłókniny.
Wszystkie warto ochronić przed mrozem korą lub kompostem. O tym, jak róże będą rosły, decyduje także podłoże. Najlepiej sadzić je w żyznej, próchniczej glebie, która powinna być przed nasadzeniem dobrze spulchniona. Warto też wykorzystać specjalistyczne podłoża do róż zawierającego m.in. torf wysoki oraz glinkę wulkaniczną.
Zdj. 3. Konieczne jest właściwe przycinanie tych ozdobnych krzewów. Wczesną wiosną usuwamy suche, chore i przemarznięte pędy.
Pielęgnacja róż
Każda róża ogrodowa będzie nas zachwycać, jeśli poświęcimy jej nieco uwagi. Do niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych należy ich podlewanie. Najlepiej je wykonywać wczesnym rankiem, dzięki czemu rośliny szybko przesychają i ograniczamy w ten sposób choroby grzybowe. Podczas nawadniania, pamiętajmy, by nie zraszać liści. Rośliny te wymagają także nawożenia, najlepiej stosować nawozy organiczne lub też specjalistyczne preparaty przeznaczone dla róż. Konieczne jest właściwe przycinanie tych ozdobnych krzewów. Wczesną wiosną usuwamy suche, chore i przemarznięte pędy. Oprócz cięcia fitosanitarnego od drugiego roku po posadzeniu wiosną wykonujemy także cięcie pielęgnacyjne, kiedy to usuwamy najstarsze pędy. Częstotliwość tych zabiegów oraz sposób skracania zależy od grupy róż. Niezależnie od odmiany i grupy konieczne jest również wycinanie przekwitniętych kwiatostanów po pierwszym kwitnieniu, co przedłuży kwitnienie oraz sprawi, że będzie ono bardziej obfite (u odmian, które powtarzają kwitnienie).
