Rodzaje świetlówek obecne na rynku mają tak szeroką ofertę, że można je wykorzystać w wielu funkcjach. Ich zaletą jest też energooszczędność oraz stosunkowo niski koszt. Jakie świetlówki mamy do dyspozycji?
Nowoczesne świetlówki są energooszczędne wyglądają często tak samo jak wcześniej stosowane źródła światła – zarówno ich kształt, jak i gwint pasują do tradycyjnych opraw takich jak żyrandole czy kinkiety. Od lat są też używane do oświetlenia przestrzeni industrialnych, handlowych czy roboczych. Ich atutem jest stosunkowo długa żywotność – nawet do 20 tys. godzin. Są one stosunkowo tanie. Nawet intensywnie użytkowane świecą przeciętnie od 6 do 8 lat. Budowa świetlówki sprawia, że tego rodzaju źródła światła nie nagrzewają się i nie wydzielają zbyt dużo ciepła w porównaniu z tradycyjnymi wolframowymi żarówkami. Wyróżnia je wysoki współczynnik oddawania barw – im jest wyższy, tym barwy oświetlanych przedmiotów czy powierzchni są bliższe rzeczywistych. Wybierając model do naszego domu, zwróćmy uwagę na oznaczenia świetlówek, np. 18W/640, oznacza, że świetlówka ma moc 18 W, 6 oznacza Ra, czyli wskaźnik oddawania barw większy od 60, a 4 barwę światła 4000K.
Budowa świetlówki i jej działanie
Świetlówki określane również jako lampy fluorescencyjne mogą przybierać formę wydłużonej szklanej rury lub też przypominać kształty typowe dla żarówek wolframowych. Na wewnętrznych brzegach lamp fluorescencyjnych umieszczone są wolframowe elektrody, między którymi wytwarza się niewidzialne promieniowanie ultrafioletowe. Ich wnętrze pokryte jest luminoforem, którego zadaniem jest przekształcenie tego promieniowania w widzialne dla nas światło, np. w różnych odcieniach bieli – od chłodnej do ciepłej. W zależności od tego, jakie pasmo świetlne jest przenoszone przez gaz wewnątrz świetlówki, uzyskuje się światło ciepłe albo zimne, może być ono nawet maksymalnie zbliżone do dziennego. Można też nabyć świetlówki dające światło czerwone, niebieskie czy zielone. Do wyboru mamy lampy z luminoforami halofosforanowymi (jednopasmowe), wąskopasmowymi (trójpasmowe) oraz wielopasmowymi. Wnętrze lamp fluorescencyjnych wypełnia mieszanka pary rtęci i szlachetnego gazu takiego jak np. argon, której zadaniem jest przenoszenie pasma świetlnego. Charakterystyczne dla tego rodzaju źródeł światła jest zasilanie poprzez specjalne układy stabilizacyjno-zapłonowe. W przeszłości dominowały modele wyposażone w układ magnetyczny, który sprawiał, że świetlówki osiągały pełne świecenie dopiero po mniej więcej 2 minutach. Nowoczesne lampy fluorescencyjne mają zapłon sterowany elektronicznie, dzięki czemu szybko osiągają pełne świecenie, a także mają dłuższą żywotność.
Rodzaje świetlówek
Świetlówki kompaktowe. To one najczęściej goszczą w naszych domach, ponieważ zastępują tradycyjne żarówki, ich gwinty czyli trzonki – E27 oraz E14 są typowe dla żarówek wolframowych i tak jak one wkręcane oraz przystosowane do tradycyjnych opraw świetlnych. Dostępne są też modele z trzonkiem w postaci dwóch lub czterech kołków, które są wciskane a nie wkręcane. Atutem świetlówek kompaktowych jest również bogactwo kształtów. Mogą mieć formę tradycyjnej bańki, płomienia świecy, kuli, odwróconej piramidy a także spirali. Dzięki temu chętnie wykorzystuje się je nie tylko w oprawach zamkniętych, ale też otwartych, gdzie kształt źródła światła odgrywa rolę dekoracyjną.
Świetlówki liniowe. Mają kształt rury (tuby), litery U lub koła zakończonych z obu stron trzonkami. Większość z nich jest wyposażona w trzonek G5 lub G13. W zależności od średnicy rury i skuteczności świetlnej można wyróżnić wiele typów tego rodzaju źródeł światła. Najbardziej popularne typy mają oznaczenia od T2 do T5. Wyróżnia je mniejszy pobór energii elektrycznej oraz zwiększona skuteczność świetlna. Ich atutem są też mniejsze niż w przypadku tradycyjnych modeli wymiary. Świetlówka T2 ma średnicę tuby 7mm, a T5 16 mm. Można je wbudować w różnorodne półki, szafki, obudowy czy przesłonić szkłem. Świetlówki o większych wymiarach stosuje się zazwyczaj w piwnicach, są też używane w budynkach przemysłowych czy też użyteczności publicznej. Dobrym wyborem będą trójpasmowe świetlówki liniowe, które pozwalają nawet na 40% oszczędności w stosunku do standardowych jednopasmowych świetlówek liniowych.
Świetlówki liniowe LED. Coraz częściej zastępują tradycyjne modele. Jak działa świetlówka LED? W tym przypadku światło jest emitowane dzięki umieszczonym w rurze diodom wyposażonym w transformatory. Tego rodzaju świetlówki są znacznie wydajniejsze, ponieważ świecą nawet do 50 tys. godzin.
