Wydawać by się mogło, że tradycyjna podłoga drewniana na legarach odeszła w zapomnienie. Nic bardziej mylnego. Nadal jest w modzie – spotkać ją można nie tylko w remontowanych domach, ale również w nowo budowanych. Nic zresztą dziwnego, ponieważ jej urok jest niezaprzeczalny. Ponadto możemy ułożyć ją samodzielnie.
Podłogi drewniane na legarach są estetyczne, trwałe, odporne na czynniki biologiczne, dobrze izolują akustycznie i termicznie. Dodatkowo drewno reguluje wilgotność powietrza w pomieszczeniu i jest hipoalergiczne. Podłogi na legarach także doskonale niwelują nierówności podłoża. Układa się je inaczej niż pozostałe drewniane posadzki. Na czym polega różnica? Deski nie są mocowane bezpośrednio do podkładu podłogowego, ale przybija się je do drewnianych legarów. Podłogi na legarach mogą być układana na stropach drewnianych, żelbetowych czy belkach stalowych. To także doskonały sposób na wykończenie podłóg na gruncie.
Podłogi na legarach – prawidłowy montaż
Jeśli zamierzamy ułożyć podłogę drewnianą na legarach na stropie drewnianym, możemy to zrobić na dwa sposoby. Pierwszy, zazwyczaj stosowany w przypadku poddaszy niemieszkalnych, polega na przymocowaniu desek do belek nośnych stropu. Tak skonstruowaną przegrodę trudno jest wyciszyć, ale jeśli poddasze przeznaczone jest wyłącznie na cele gospodarcze, nie jest to zbyt dużym problemem. Co ważne, aby wykonać taką podłogę na legarach, musimy zastosować grube deski, ponieważ rozstaw belek często jest duży – powyżej 90 cm. Lepszym (i często wybieranym) rozwiązaniem jest mocowanie desek do legarów ułożonych w poprzek belek stropowych. Legary powinny mieć przekrój minimum 5 x 7 cm i układane co 50-70 cm. Aby zapobiec skrzypieniu podłogi, warto w miejscach mocowania legarów do belek umieścić podkładki filcowe. Pamiętajmy, że w przypadku domów szkieletowych nie można bezpośrednio mocować legarów do belek. Taki strop należy najpierw usztywnić np. płytami OSB – dopiero na nich można ułożyć legary, a następnie przybić deski.
Podłogi na legarach sprawdzą się również przypadku stropów żelbetowych. Ich wykonie nie jest zbyt skomplikowane. Legary należy układać na podkładkach poziomujących z przekładką filcową – do wypełnienia ewentualnych szczelin możemy wykorzystać piankę montażową, co dodatkowo usztywni legary. Sprawdzonym rozwiązaniem jest ułożenie legarów na świeżej zaprawie wyrównującej – w ten sposób zapewnimy równomierne podparcie na całej długości. Jeśli układamy podłogę drewnianą na legarach na betonowych podkładzie bezpośrednio na gruncie lub nad nieogrzewanymi pomieszczeniami, to niezbędne jest wykonanie izolacji przeciwwilgociowej, np. z folii lub papy.
Gdy decydujemy się na podłogę na legarach bezpośrednio na gruncie, to musimy zadbać nie tylko o izolację przeciwwilgociową, ale także cieplną. Ważne jest również zapewnienie prawidłowej wentylacji. Z tego powodu legary muszą mieć wysokość minimum 10-12 cm. Innym rozwiązaniem jest podłoga na konstrukcji z belek nośnych. Belki powinny być oparte na betonowych słupkach, a te natomiast muszą być przykryte papą (izolacja przeciwwilgociowa). Niezbędne jest także wykonanie od spodu rusztu z listewek oraz zamocowanie siatki do podtrzymywania termoizolacji. Do ocieplenia podłogi na legarach zazwyczaj wykorzystuje się wełnę mineralną, którą należy przykryć folią izolacyjną stanowiąca ochronę przed zawilgoceniem. Gdy wszystkie warstwy zostaną ułożone, można przybijać legary.
Jakie legary na podłogę
Podłoga na legarach wykonana jest w całości z drewna. Na legary wykorzystuje się przede wszystkim drewno sosnowe. Kantówki drewniane muszą być proste, bez sęków, słoje powinny być rozmieszczone jednorodnie na całej długości. Przed ułożeniem warto je ostrugać (przynajmniej dwukrotnie) i zaimpregnować – stosujemy impregnat do drewna przeznaczony do stosowania w pomieszczeniach. Minimalny przekrój legarów to 40 x 40 cm, jednak dobiera się go do rozstawu podparcia, np. w przypadku podparcia co 1 m, legary powinny mieć przekrój 60 x 80 cm i rozstaw 50-60 cm.
Jakie deski na podłogę na legarach
Natomiast deski podłogowe mogą być wykonane z różnych gatunków drewna, chociaż najczęściej są to gatunki iglaste: sosna, świerk, modrzew, czasami jodła. Rzadziej stosuje się drewno egzotyczne, chociaż są bardziej odporne na ścieranie i zawilgocenie, ale niestety sporo droższe. Słoje powinny biec równolegle do krawędzi desek – w przekroju czołowym i licu. Deski z drewna rodzimego mają zazwyczaj długość 5-6 m, a egzotycznego do 2 m, tak samo jak europejskiego liściastego (dębu czy jesionu). Szerokość desek nie powinna być większa niż 14 cm, gdyż szersze deski łatwiej się wypaczają. Natomiast ich grubość powinna być dobrana do rozstawu podpór. W przypadku legarów rozstawionych co 60 cm grubość minimalna grubość desek to 25 mm, a gdy legary rozstawione są szerzej niż 70 cm – 32 mm.
Aby podłogi drewniane tworzyły jednolitą powierzchnię, deski łączy się na pióro i wpust. Dodatkowo deski parkietowe (te do 2 m) mają również pióra i wpusty na czołach. Co ważne, deski na podłogę muszą być oznaczać się odpowiednią wilgotnością – maksymalnie 10%, a najlepiej 7-9%. Dlaczego? Zbyt wilgotne drewno po ułożeniu będzie się rozsychać, co skutkuje mało estetycznymi szparami w posadzce. Natomiast zbyt suche może chłonąć wilgoć z powietrza i powstaną wybrzuszenia.
Podłoga na legarach – jak układać
Deski zazwyczaj układa się wzdłuż dłuższej ściany. Aby możliwe było rozszerzanie się podłogi pod wpływem wilgotności, deski nie mogą przylegać do ściany. Należy zostawić 1-centymetrową szczelinę dylatacyjną z każdej strony – powstałe szczeliny przykryją listwy przypodłogowe. Gdy deski musimy połączyć na długości, zawsze robimy to nad legarem. W ten sposób zapewnimy obu elementom odpowiednie podparcie. Deski do legarów możemy mocować gwoździami ocynkowanymi – po 2 gwoździe w każdym miejscu oparcia na legarach – lub samonawiercającymi wkrętami.
Niestety będą one widoczne, takie rozwiązanie sprawdzi się w mniej reprezentacyjnych pomieszczeniach. Dużo bardziej estetycznym sposobem mocowania desek są tzw. kryte gwoździe. Pierwszą deską układamy 1 cm od ściany i przy krawędzi przybijamy ją do wszystkich legarów. Gwoździe – pod skosem – wbijamy także przez pióro (gdy deski są grube lub twarde) lub wpust (deski cienkie). Zanim przybijemy kolejną deskę, warto ją mocno docisnąć taśmami ściągającymi lub klinami (wbijamy je między klamrę oporową a deskę). Po ułożeniu desek musimy posadzkę jeszcze przeszlifować (ewentualnie zaszpachlować) i ostatecznie wykończyć – polakierować, zaolejować lub ługować.
Podłoga na legarach – o co należy zadbać
Decydując się na podłogę na legarach, przede wszystkim nie należy oszczędzać na materiałach. Ważna jest również odpowiednie kolejność i staranność prac. Zadbajmy o poziomowanie legarów. Pamiętajmy, że legarów nie montujemy w żaden sposób do podłoża, aby nie przenosiły drgań i dźwięków. Jak więc wypoziomować podłogę na legarach? Do ich stabilizacji możemy wykorzystać drewniane kliny. Dopuszczalne są minimalne odchylenia – 1 mm na odcinku 2 m. Kluczowe jest ocieplanie podłogi drewnianej na legarach. Zazwyczaj wykorzystuje się wełnę mineralną.
Pamiętajmy jednak, że przy konstrukcjach drewnianych, a więc także podłodze na legarach należy zapewnić możliwość wysychania drewna z obu stron. Dlatego też grubość termoizolacji powinna być mniejsza o 1 cm od wysokości legarów. Powietrze, które przedostanie się przez szczeliny przy ścianie, będzie mogło swobodnie cyrkulować – szczelin tych nie można zaklejać!