Zmienne warunki atmosferyczne, jakie w naszym klimacie panują późną jesienią, zimą, a potem wczesną wiosną, sprawiają, że wiele odmian ozdobnych i użytkowych roślin ogrodowych wymaga zabezpieczenia. Mróz i wiatr najbardziej narażają je na przemarzanie. Dlatego warto dobrać odpowiednie osłony, tym bardziej że na rynku znajdziemy sporo wygodnych i praktycznych, gotowych do zastosowania produktów.
AGROWŁÓKNINA
To najbardziej popularny i uniwersalny materiał okrywowy. Agrowłókniny wykonane są z mniej lub bardziej zwartych włókien polipropylenowych i ze względu na swoją grubość oraz gramaturę przeznaczone są do różnych celów ogrodniczych, głównie ściółkowania gruntu oraz osłaniania roślin. Na potrzeby zabezpieczenia roślin przed mrozem stosuje się agrowłókniny od 15 do 100 g, przy czym wyróżnia się wśród nich te lżejsze tzw. wiosenne do 30 g oraz zimowe o znacznie wyższej gramaturze. Do okrywania należy wybierać agrowłókninę białą zapewniającą dostęp światła słonecznego. Osłonięte tym materiałem rośliny mają pewną ochronę przed mrozem i wiatrem. Agrowłóknina tworzy izolację cieplną, a jednocześnie pozwala roślinom oddychać, ponieważ jest to materiał lekki i przewiewny. Dodatkowo w trakcie silnych ulew, gradobicia i śnieżyć chroni je przed uszkodzeniami mechanicznymi. Jest to osłona trwała i dość odporna na rozerwanie. Do szczelnego i stabilnego okrycia roślin wymagane jest jednak użycie sznurka lub taśmy ogrodniczej.
GOTOWE KAPTURKI
Wygodnym rozwiązaniem okrywowym jest zastosowanie gotowego produkowanego na ten cel kapturka. W sklepach ogrodniczych przed sezonem zimowym znajdziemy wiele modeli o różnej wielkości i różnym kroju – na potrzeby mniejszych i większych roślin. Kapturki składają się zwykle z jednej lub dwóch warstw agrowłókniny tworzącej gotową „czapkę” do wygodnego nasunięcia na roślinę. Niektóre modele wyposażone w sznurek u podstawy umożliwiają ściągnięcie kapturka, zapewniając lepszą ochronę rośliny przy gruncie oraz stabilne osadzenie podczas gwałtownej aury. Kapturki doskonale sprawdzą się przy zabezpieczaniu kwiatów i bylin, a także sadzonek, które szczególnie w pierwszym roku wymagają ochrony przed mrozem.
ZESTAW DO BUDOWY TUNELU
Bardzo wygodnym rozwiązaniem, szczególnie na większe partie terenu lub na warzywniki są gotowe zestawy do budowy tunelu ogrodniczego. W zależności od modelu składają się one zwykle z płachty agrowłókniny oraz elementów konstrukcyjnych i łączeniowych umożliwiających w łatwy sposób rozpięcie tunelu nad roślinami. Rozstawienie takiego tunelu ochronnego nie jest trudne, zwykle producent załącza również czytelną graficzną instrukcję. Tunel z agrowłókniny stwarza odpowiedni mikroklimat, utrzymuje bezpieczną temperaturę, chroni przed zimnem, gradobiciem, a także nadmiernym odparowywaniem i utratą wody. Dodatkowo zabezpiecza rośliny przed nieproszonymi gośćmi – zwierzętami, które późną jesienią i zimą mogą szukać w naszym ogrodzie pożywienia.
SŁOMA I MATY SŁOMIANE
Słoma jest doskonałym materiałem okrywowym, znanym od wieków. Jest naturalna i ekologiczna, zapewnia dobrą izolację oraz wentylację. Słoma sprawdza się zarówno jako materiał, którym można otoczyć oraz osłonić krzewy – w postaci chochołów – jak i materiał ściółkujący na ziemi na rzecz zimowej ochrony: cebulek kwiatowych, niskich krzewinek oraz roślin uprawowych, np. truskawek. Producenci oferują wygodne gotowe słomiane maty, które możemy rozkładać na gruncie, jak również wykorzystywać do otulenia krzewów oraz drzew. Trzeba pamiętać, że nasiąknięta wodą słoma ma swoją wagę, dlatego nie nadaje się do okrywania drobnych i delikatnych roślin. Słomiane maty sprawdzają się bardzo dobrze jako parawany pozwalające na osłonięcie roślin przed wiatrem i śniegiem, a także zabezpieczenie przed błotem pośniegowym oraz solą z ulicy.
WORKI, CHUSTY I MATY JUTOWE
Podobnym do słomy, 100% naturalnym materiałem stosowanym do okrywania roślin jest juta. Lżejsza od słomy pozwala na otulanie roślin niskich przy ziemi, jak również krzewów i drzew. Juta dostępna jest w postaci rolek, chust lub worków. Gwarantuje dobrą izolację, jest odporna na czynniki atmosferyczne i można ją stosować wielokrotnie. Ze względu na ażurowe przeploty osłony z juty warto zrobić dwuwarstwowo oraz przy gruncie kopczykować roślinę korą lub stroiszem. Jutowe worki są wygodne przy osłanianiu donic tarasowych i balkonowych.
FOLIE I OSŁONY Z TWORZYWA
Chociaż folia ogrodnicza ma zastosowanie głównie przy wiosennej uprawie roślin – doskonale zabezpiecza je przed gwałtownymi przymrozkami i gwarantuje przyspieszony wzrost – to jednak wielu ogrodników używa jej jako zimowy materiał osłonowy. Folią bardzo wygodnie można owinąć mniejsze rośliny – warzywa i owoce wieloletnie zimujące w gruncie. Należy pamiętać jednak, że jest to okrywa nieoddychająca – roślina pod folią może ulec przegrzaniu i zaparzeniu. Okrywając tym materiałem, warto wybrać specjalną folię perforowaną, która zapewnia wentylację, a jednocześnie gwarantuje optymalną wilgotność i temperaturę wyższą niż w przypadku gruntu nieosłoniętego. Folia okrywowa zapewnia też wyższą temperaturę niż agrowłóknia, co sprzyja wczesnemu wzrostowi roślin i przyspieszonym plonom. Zimujące w gruncie rośliny można również pozostawić na zimę w foliowym tunelu. Trzeba jednak wtedy obserwować pogodę – przy nadmiernym nasłonecznieniu konieczne jest cykliczne wentylowanie uprawy. Do drobnych roślin ozdobnych lub na rzecz wczesnych zbiorów warto zastosować minikapturki ochronne z tworzywa. Są łatwe w użyciu i utrzymaniu czystości, a dodatkowo są wielorazowe. Zapewniają dobrą wentylację i utrzymanie wilgoci. Stosując kapturki jako osłony zimowe, warto wokół rośliny zrobić też kopczyk z kory, słomy lub suchych liści.
