Opaska wokół domu to nie tylko element dekoracyjny elewacji budynku, ale przede wszystkim niezbędna ochrona jego podziemnych części. Obrzeża wokół domu pełnią też funkcje praktyczne – ułatwiają utrzymanie elewacji w czystości. Z czego robić opaskę wokół budynku?
Wykonanie opaski wokół domu to jedna z ostatnich prac, jaką wykonuje się po wybudowaniu domu – związane z nią prace można zrobić po wykończeniu elewacji. Na opaskę nadaje się większość materiałów przeznaczonych do wykańczania nawierzchni – sprawdzą się płyty chodnikowe, żwir, kostka kamienna i betonowa. Szerokość opaski wokół domu zależy od jej funkcji. Tam, gdzie stanowi ona jedynie odcięcie elewacji od trawnika, najczęściej ma 40-60 cm, jeśli jednak ma pełnić funkcję komunikacyjną, powinna być szersza. Chodnik wokół domu powinien mieć przynajmniej do 80-90 cm.
Opaska wokół domu pełni funkcje praktyczne – wspiera odprowadzanie wody opadowej, ochraniając tym samym ściany budynku przed zawilgoceniem. Woda spływa po opasce do ogrodowej gleby oddalonej nieco od ścian domu. Nie powinno się rezygnować z wykonania opaski – pozostawienie w tym miejscu ziemi to ryzyko, że spływająca z dachu woda dostanie się w bezpośrednie sąsiedztwo podziemnych części budynku i zamoczy fundamenty. Również założenie w tym miejscu trawnika lub posadzenie krzewów sprawi, że utrzymująca się długo na nich rosa będzie dodatkowych źródłem zawilgocenia ścian, a korzenie mogą po latach wrastać w mur i niszczyć izolację.
Po co opaska dookoła domu
Z czego opaska wokół domu
Na opaskę wokół domu nie zaleca się wylewanego betonu – może on pękać, co skutkuje wybrzuszeniami i zapadnięciem ze względu na wysadziny mrozowe. Najlepsze materiały na opaskę to różnego rodzaju drobnowymiarowe elementy, nadające się do utwardzania nawierzchni. Najczęściej właściciele domów sięgają po kostki brukowe – to rozwiązanie najłatwiej pozwoli zgrać wizualnie opaskę z nawierzchnią wokół domu. Do wykonania opaski z kostki wokół domu wystarczą elementy o najmniejszej grubości – 4 cm, które są przeznaczone do utwardzania ścieżek pieszych. Często jednak inwestorzy decydują się na kostki grubsze – 6-centymetrowe, szczególnie jeśli tym samym materiałem wykańcza się również nawierzchnię podjazdu. Szerokość opaski warto dopasować do modułu wybranych elementów, po to, aby nie przycinać skrajnych elementów, dzięki czemu ograniczy się odpady. Na opaskę wokół domu nadają się także żwir, tłuczeń czy np. otoczaki – opaska z materiałów sypkich jest tańszym rozwiązaniem i łatwiejszym do wykonania. Kamyki muszą tworzyć stosunkowo grubą warstwę. Wysypujemy je w taki sposób, by cała powierzchnia włókniny została nimi zakryta – warstwa powinna mieć grubość co najmniej 10 cm, gdy będzie za cienka, szybko zaczną pojawiać się prześwity.
Jak poprawnie wykonać opaskę wokół domu
Prace należy rozpocząć od dokładnego wypoziomowania i wyrównania terenu pod opaskę. Jest to zabieg niezbędny, gdy opaskę wykonujemy z kostki, ale też wskazany w opaskach z materiałów sypkich, gdyż zapobiega to gromadzeniu się wody w zagłębieniach wzdłuż opaski i zapewnia estetyczny wygląd nawierzchni po wysypaniu kamieni lub żwiru. Niezależnie od wybranego materiału, miejsce, w którym układa się opaskę, musi być pozbawione wierzchniej warstwy gruntu, czyli humusu. Zazwyczaj w bezpośrednim sąsiedztwie domu nie ma już humusu i opaskę układa się na powierzchni zagęszczonego gruntu, którym wypełniło się wykopy wokół fundamentów, ale zawsze trzeba się upewnić. Kluczowa jest podbudowa pod nawierzchnię opaski – od niej zależy trwałość opaski i jej przepuszczalność dla wody, a w przypadku opaski ze żwiru lub tłucznia – warstwa pod spodem opaski zapobiega wyrastaniu chwastów. Aby nawierzchnia równo osiadała, pod opaskę z kostki lub płyt betonowych układa się odpowiednio zagęszczoną podsypkę piaskową. Pod opaskę żwirową wokół domu należy rozłożyć włókninę: czarną, ściółkującą lub geowłókninę. Układamy ją w taki sposób, by w miejscu złączeń, dwa pasy włókniny nachodziły na siebie oraz by nie tworzyły się na niej fale i wybrzuszenia. Powierzchnia opaski musi się znaleźć niżej niż górna krawędź izolacji pionowej ułożonej na ścianach fundamentowych. Opaska powinna być ukształtowana z minimum jednoprocentowym spadkiem na zewnątrz, aby woda opadowa nie tworzyła na niej kałuż, lecz spływała na bok. Dzięki spadkowi padające na opaskę krople deszczu rozpryskują się na zewnątrz, a nie w stronę elewacji. Ten spadek kształtuje się w każdej z wykonywanych warstw, począwszy od rodzimego podłoża. Spadek należy liczyć w taki sposób: 1% spadku przy opasce o szerokości 1 m oznacza, że krawędź przy budynku jest o 1 cm wyżej niż krawędź przy trawniku. Pamiętajmy też, że opaska z kostki nie powinna przylegać do ściany, bo nawet jej nieznaczne ruchy termiczne czy te występujące pod wpływem obciążenia mogą prowadzić do zniszczenia izolacji pionowej ułożonej na ścianie fundamentowej. Szczelina dylatacyjna powinna mieć grubość 1-2 cm i po ułożeniu nawierzchni być wypełniona piaskiem. Czasem izolacja pionowa jest osłonięta folią kubełkową, która umożliwia odprowadzanie wilgoci z powierzchni ściany do atmosfery i zapewnia odpowiedni dystans między opaską a hydroizolacją.
Po co obrzeże przy opasce wokół domu
Żeby opaska przez lata zachowała swój pierwotny kształt, powinno się ustabilizować jej boczną krawędź, ale obrzeże nie może utrudniać spływu wody z opaski. Jeśli będzie to obrzeże betonowe ważne jest, żeby górna krawędź krawężnika nie wystawała powyżej płaszczyzny kostki, lecz była zlicowana z niższą krawędzią na jej brzegu, a nawet obniżona o 0,5 cm. Aby obrzeże było stabilne, warto od zewnętrznej strony obłożyć je chudym betonem. Również w przypadku opaski żwirowej ważne jest zabezpieczenie jej krawędzi. Aby żwir z opaski wokół domu nie przesypywał się na trawnik lub rabaty z roślinami, albo trawa lub chwasty nie przerastały na opaskę, warto opaskę od strony zewnętrznej wykończyć krawężnikami, palisadami lub kostką brukową, odgradzając ją tym samym od trawnika czy rabat.
