Okna dachowe dobrze dobrane

Z projektem domu zwykle otrzymujemy wykaz stolarki, a w nim rozmiary okien dachowych. Nie zawsze jednak architekt zasugeruje, jaki konkretnie model okna dachowego wybrać. Warto zatem dowiedzieć się, jak dobrać okna dachowe do swojego domu? Na co szczególnie zwrócić uwagę, a także na czym można zaoszczędzić. Funkcjonalna stolarka wysokiej jakości to gwarancja niskich rachunków i wygodnego życia na poddaszu.

WE WŁAŚCIWYM ROZMIARZE

Okna dachowe występują na rynku w bardzo wielu rozmiarach, które zwykle pasują do niemal każdej sytuacji architektonicznej. Najszersze okno dachowe ma 134 cm, zaś najdłuższe nawet 1,8 metra. Aby zapewnić sobie najlepszy widok należy trzymać się zasady, że im mniejszy spadek dachu, tym okno powinno być dłuższe (rys. 1). Najłatwiej okna dachowe montuje się między krokwiami, dlatego ich szerokość powinna być o około 6 cm węższa niż rozstaw krokwi. Przestrzeń między ościeżnicą a krokwią należy odpowiednio ocieplić, aby uniknąć mostków termicznych. Różni producenci mają bardzo zbliżone wymiary okien, więc łatwo porównać oferty. W związku z tym nie opłaca się zamawiać okien dachowych pod wymiar, te zakupione w hurtowni będą zdecydowanie tańsze.
Zgodnie wytycznymi Warunków Technicznych do których stosują się architekci, powierzchnia okien powinny stanowić minimum 1/8 powierzchni podłogi. Jeśli zależy nam na doskonałym doświetleniu pomieszczeń to okna dachowe będą świetnym wyborem. Ze względu na swoje usytuowanie dostarczają dwa razy więcej światła niż porównywalnej wielkości okno fasadowe. Szczególnie warto zadbać o doświetlenie wnętrz w których spędzamy dużo czasu w ciągu dnia np. pokój dzieci, domowe biuro, kuchnia lub salon. Nie bójmy się zatem zwiększyć powierzchni przeszkleń, dokładając jedno lub dwa okna do projektu. Pamiętajmy, że taką zmianę trzeba wprowadzić w projekcie architektonicznym.

ENERGOOSZCZĘDNE, CZYLI CIEPŁE

Pamiętajmy, że okna są również źródłem pasywnego ogrzewania słonecznego w zimie, a ich rozmieszczenie jest kluczowe dla bilansu energetycznego budynku. O energooszczędności okien świadczy współczynnik przenikania ciepła okna Uw. Warunki Techniczne (WT) określają wymagania współczynnika izolacyjności Uw dla okien dachowych na poziomie nie wyższym niż 1,1 W/m2K. Inwestorzy, którzy złożyli wniosek o pozwolenia na budowę w 2020 roku, mogą skorzystać jeszcze z mniej restrykcyjnych wymagań, które obowiązywały w ubiegłym roku (Uw=1,3 w/m2K).

W związku z tymi zmianami, obecnie obowiązującym standardem w oknach dachowych są okna trzyszybowe, które składają się z trzech tafli szkła i dwóch komór wypełnionych gazem szlachetnym – argonem lub kryptonem.
Na poziom energooszczędność okna, wpływają przede wszystkim: jego konstrukcja i materiał z jakiego okno jest wykonane, budowa i parametry szyby oraz sposób montażu. Drewno jest dobrym izolatorem, ale w konstrukcjach można stosować również dodatkowe materiały ocieplające jak EPS. Największy wpływ na izolacyjność okna ma oczywiście konstrukcja szyby, im ma ona więcej tafli szkła i komór międzyszybowych – tym okno będzie cieplejsze. Znaczenie mają również powłoki niskoemisyjne na szybach oraz zastosowany w przestrzeniach międzyszybowych gaz, najczęściej jest to argon, ale okna wypełnione kryptonem zwykle są cieplejsze. Ważnym elementem szczelności okna jest idealne spasowanie elementów, szczególnie uszczelek oraz systemu wentylacji – dlatego warto wybierać produkty wysokiej jakości. Oprócz izolacyjności samego okna niezwykle istotny jest poprawny montaż wykonany zgodnie z instrukcją montażu producenta i sztuką dekarską, zarówno od strony zewnętrznej dachu, ale również prawidłowa izolacja termiczna i paroizolacja od strony pomieszczenia samego okna jak i wnęki wokółokiennej. Jeśli okno zostanie źle zamontowane – utracimy korzyści z tytułu oszczędności energii, bo zimą ciepło będzie uciekać wokół niego.
Od północy straty ciepła są zawsze największe, dlatego najlepiej tam właśnie zainstalować najcieplejsze okna. Zaś od południa uzysk z pasywnej energii zimą będzie największy, więc tutaj okna mogą mieć nieco niższy współczynnik Uw, zaś lepszy współczynnik Ug – czyli przenikania ciepła szyby. Takie podejście będzie opłacalne, bo zapewni minimalizację strat ciepła, zwiększenie uzysku z darmowej energii oraz optymalizację budżetu na okna.

ŁATWE DO MYCIA I OTWIERANIA

Współczesne okno dachowe zostało wynalezione, m.in. dzięki opatentowaniu zawiasu obrotowego przez duńskiego inżyniera Villuma Kann Rasumussen. Obecnie systemy otwierania okien dachowych są bardziej zaawansowane, ale nadal okna obrotowe to najpopularniejszy sposób ich otwierania. Funkcjonalny zawias pozwala na obrócenie skrzydła takiego okna o 180 stopni, co umożliwia mycie szyby zewnętrznej od wewnątrz. Na rynku są również okna klapowo- -obrotowe – które, jeśli są odpowiednio duże mogą posłużyć również jako wyjście techniczne na dach. Okna obrotowe występują w dwóch rodzajach otwierania: uchwyt na górze, klamka na dole. Ten pierwszy system będzie wygodny, gdy okno zamontowane jest stosunkowo nisko. Wtedy uchwyt jest dostępny na wyciągnięcie ręki, bez potrzeby schylania się. Pod oknem można ustawić biurko lub kanapę, ponieważ meble nie utrudnią nam jego otwierania. Świetnie sprawdzi się to szczególnie w pokoju malucha, bo uniemożliwia otwarcie okna bez wiedzy rodziców. Gdy konstrukcja poddasza zmusza nas do zainstalowania okna wyżej, np. gdy ścianka kolankowa ma wysokość 150 cm., wybierzmy okno z dolnym systemem otwierania. Pamiętajmy, że w tym przypadku musimy mieć swobodny dostęp do okna i nie możemy bezpośrednio pod nim ustawić mebli, bo nie dosięgniemy klamki. Okna o podwójnym systemie otwierania – uchylno-obrotowe sprawdzą się w pomieszczeniach, w których zależy nam na panoramicznym widoku. Można uchylić je do kąta 45° lub zatrzymać w dowolnej pozycji. Jeśli zależy nam na wyjątkowym komforcie lub w przypadku trudno dostępnych okien, dobrym rozwiązaniem są te sterowane elektryczne. Warto wiedzieć, że np. do okien z górnym otwieraniem możemy później domontować system elektryczny. Dlatego najlepiej już na etapie budowy doprowadzić zasilanie w okolice okna. W ten sposób w przyszłości unikniemy prac remontowych.

Oprócz tradycyjnych okien dachowych na rynku dostępne są rozwiązania, które możemy zastosować w różnych sytuacjach architektonicznych. Często w domach z poddaszem okna są instalowane powyżej linii wzroku z powodu wysokiej ścianki kolankowej. W takiej sytuacji właściciele sypialni nie mogą się cieszyć widokiem za oknem, a co najwyżej obserwować gwiazdy. Dlatego coraz większą popularnością cieszą się okna kolankowe przeznaczone do łączenia w zestawy wraz oknami dachowymi. Dzięki ich zastosowaniu zyskamy nie tylko lepsze doświetlenie pomieszczenia, ale także możliwość podziwiania widoków z okna.
Natomiast na poddaszu bez ścianki kolankowej możemy zainstalować okno balkonowe. Jego dolna część to wysuwany element zintegrowany z barierką, zaś górna to okno uchylno-obrotowe. Odchylając dolną część okna do pionu tworzymy niewielki balkon, górną część możemy podnieść do kąta 45 stopni. W celu otrzymania balkonu możemy zastosować również inne rozwiązanie, instalując w połaci dachu tzw. balkon dachowy. Jest to zestaw elementów okiennych, który składa się z pionowego okna balkonowego połączonego z oknem do poddaszy. Umożliwia wychodzenie i swobodne korzystanie z tarasu wbudowanego w konstrukcję dachu lub dobudowanego do domu jako zewnętrzny taras.

Z JAKIEGO MATERIAŁU

Drewno jest odporne zarówno na niskie, jak i na wysokie temperatury i ma niską rozszerzalność cieplną, dlatego świetnie pracuje z drewnianą więźbą dachową. Poza tym jest ekologicznym materiałem, który ma dużo niższy ślad węglowy niż inne tworzywa sztuczne. Między innymi dlatego okna dachowe najczęściej wykonane są z drewna, a od zewnątrz przed warunkami atmosferycznymi chronią je oblachowania aluminiowe w kolorze ciemno szarym. Na rynku dostępne są również okna drewniano-poliuretanowe, które łączą zalety drewna z wyjątkową odpornością na wodę poliuretanu. Takie okna świetnie sprawdzą się w łazience lub kuchni, bo w przeciwieństwie do okien PCV ich rama i skrzydło są monolitem, nie mają łączeń w narożnikach, skroplona woda zatem nie ma szans wniknięcia w konstrukcję.