W styczniu 2021 roku wchodzą w życie nowe przepisy budowlane zobowiązujące inwestorów do zwiększenia efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych. Mają one swoje konsekwencje również w wyborze systemów grzewczych. Zobaczmy, jakie rodzaje ogrzewania będzie można zastosować w nowych budynkach.
Nowe Warunki techniczne (WT 2021) obowiązujące od 1 stycznia 2021 r. spowodują obniżenie granicznych wartości maksymalnych współczynników przenikania ciepła przegród budowlanych Umax oraz wskaźnika rocznego obliczeniowego zapotrzebowania budynku na nieodnawialną energię pierwotną EPmax. Ustalenie tak niskiego progu zapotrzebowania na energię pierwotną (EP) sprawia, że spełnienie wymagań dotyczących izolacyjności nie wystarczy – będzie miało swoje konsekwencje w wyposażeniu technicznym budynku i rodzaju zastosowanego źródła ciepła.
Nowi budowany dom musi być nie tylko dobrze zaizolowany termicznie, ale również zasilany energią, która nie ma negatywnego wpływu na środowisko naturalne
Energia pierwotna budynku a wybór systemu grzewczego
Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych z 2021 roku ogranicza ilość energii pierwotnej nieodnawialnej, jaką budynki mogą zużywać (tzw. WT 2014, WT 2017 i WT 2021). EP [kWh/(m2·rok)] to wskaźnik, który wyraża wielkość rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną niezbędną do zaspokajania potrzeb związanych z użytkowaniem budynku, odniesioną do 1 m2 powierzchni użytkowej, podaną w kWh/(m2·rok). O wskaźniku energii pierwotnej (EP) decydują: wyposażenie techniczne budynku (rodzaj urządzenia grzewczego i sposób wentylacji), sprawność urządzeń oraz wykorzystanie OZE (obniżające nakład energii pierwotnej nieodnawialnej). Trzeba też mieć na uwadze, że bardzo duży wpływ na wskaźnik EP ma sposób przygotowania c.w.u. – zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną. Izolacyjność domów budowanych według WT 2021 jest tak wysoka, że c.w.u. może stanowić nawet 50% i więcej zapotrzebowania na energię nieodnawialną. Obniżenie zużycia energii pierwotnej do poziomu wymaganego WT 2021 będzie wymagać od inwestora zastosowania urządzenia korzystającego z energii odnawialnej.
Ogrzewanie domu według WT 2021
Już od kilku lat rynek urządzeń grzewczych i wentylacyjnych jest kształtowany przez dyrektywę 2009/125/WE (tzw. ErP), która ustanowiła ogólne wymogi dotyczące tzw. ekoprojektu dla produktów związanych z energią. W tej chwili wycofywane są urządzenia o niskiej efektywności energetycznej – jak np. kotły na paliwa stałe poniżej klasy 5 czy gazowe kotły niekondensacyjne. Jednak aktualne zaostrzanie wymagań w zakresie wskaźnika EP powoduje, że nie wystarczy zastosowanie najlepszych technologii konwencjonalnych, bazujących np. na spalaniu gazu i ogrzewaniu niskotemperaturowym. Żeby spełnić wysokie oczekiwania wskaźnika EP, konieczne będzie wykorzystanie systemów grzewczych korzystających ze źródeł odnawialnych. W praktyce będzie to prowadziło do łączenia różnych rodzajów ogrzewania np. wykorzystanie technologii ogrzewczo-wentylacyjnej o wysokiej sprawności oraz zastosowanie OZE.
Spełnienie wymagań WT 2021 wymaga od inwestora zastosowania urządzenia korzystającego z energii odnawialnej
Rozwiązania systemów grzewczych spełniające warunki WT 2021
Biomasa plus wentylacja grawitacyjna. Rozwiązanie wykorzystujące automatyczny kocioł na biomasę (np. na pellet), ogrzewanie grzejnikowe i c.w.u. z kotła połączone z wentylacją grawitacyjną ma wiele zalet. Dzięki niskiemu współczynnikowi nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej wi = 0,2, pozwala na uzyskanie bardzo niskich wartości współczynnika EP. Koszty inwestycyjne są niskie, jest to też rozwiązanie niedrogie w eksploatacji. Wadą jest to, że paliwo stałe wymaga miejsca do składowania (ewentualnie również przesuszania) biomasy. Trzeba też sprawdzić, czy w danej gminie nie ma ograniczeń w stosowaniu kotłów na biomasę z uwagi na ich niską emisję, jest więc raczej rozwiązanie dla terenów wiejskich lub podmiejskich o niezbyt gęstej zabudowie.
Gaz plus wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła plus OZE wspomagające przygotowanie c.w.u. W wariancie tym stosujemy gazowy kocioł kondensacyjny z ogrzewaniem płaszczyznowym podłogowym. Wykorzystanie kolektorów słonecznych (KS) do przygotowania c.w.u. wprawdzie generuje wyższe koszty inwestycyjne, ale niższe koszty eksploatacyjne (udział energii na podgrzanie c.w.u. jest istotny). Wariant zwiększa komfort użytkowania, jest przyjazny środowisku. Ograniczeniem jest brak dostępności sieci gazowej.
Gruntowa pompa ciepła plus ogrzewanie płaszczyznowe podłogowe i c.w.u. z pompy ciepła plus wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Rozwiązanie to umożliwia całkowite pokrycie potrzeb grzewczych budynku i niskie koszty eksploatacji. Zapewnia też wysoki komfort użytkowania. Wada to wysoki koszt inwestycyjny. Niedogodnością jest konieczność przejścia procedury administracyjnej związanej z wykonaniem odwiertów.
Powietrzna pompa ciepła plus ogrzewanie płaszczyznowe podłogowe i c.w.u. z pompy ciepła plus wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła plus instalacja fotowoltaiczna. Rozwiązanie umożliwia częściowe pokrycie potrzeb grzewczych budynku energią elektryczną wyprodukowaną przez własną instalację PV przy wykorzystaniu zasady opustu (pokrywa ona 30% zapotrzebowania na energię do ogrzewania). Wiąże się jednak z wysokimi kosztami inwestycyjnymi, koszty eksploatacyjne są natomiast niskie. Zapewnia wysoki komfort użytkowania.
zdjęcia: AdobeStock
