Izolacja podłogi na gruncie jest ważnym etapem podczas budowy domu. Prawidłowo wykonane ocieplenie skutecznie chroni przed zimnem z gruntu, zapewniając domownikom komfort. Jednak należy pamiętać, że podłogę na gruncie należy także ocieplić, gdy pomieszczenia nie będą ogrzewane.
Obecnie mało kto decyduje się na dom z piwnicą. Bardzo często wykonywana jest podłoga na gruncie. Takie rozwiązanie wymaga bardzo dobrej termoizolacji, która zminimalizuje zjawisko wyrównywania temperatury między chłodnym gruntem a ciepłym wnętrzem domu. Ponadto maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła U tej przegrody nie może przekroczyć 0,30 W/(m2·K) – zgodnie z rozporządzeniem ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. 2022 poz. 1225). Warto pamiętać, że prawidłowe ocieplenie podłogi na gruncie to nie tylko komfort termiczny i niskie rachunki za ogrzewanie, ale także brak problemów z pękaniem posadzki oraz użytkowaniem budynku.
Izolacja posadzki na gruncie – warstwy
Podłoga na gruncie składa się z kilku warstw. Zazwyczaj pierwszą stanowi podsypka piaskowa z zagęszczonego mechanicznie żwiru lub piasku o grubości 10-15 cm. Układa się ją na stabilnym i wyrównanym podłożu. Podsypka pokrywana jest płytą betonową (często zbrojoną) o grubości 10-15 cm – stosujemy beton co najmniej klasy C 12/15. Następnie wykonuje się izolację przeciwwilgociową, która ma za zadanie chronić fundamenty przed wodą opadową i naturalnym podciąganiem wilgoci z gruntu. Jako hydroizolację najczęściej wykorzystuje się papę podkładową lub folię izolacyjną. Dopiero na niej układa się materiał ociepleniowy. Na tak przygotowane podłoże wylewa się jeszcze szlichtę betonową, będącą bezpośrednio podłożem pod posadzkę. Zaleca się, aby na termoizolację ponownie położyć folię przeciwwilgociową – uniemożliwi wylewce przedostanie się pomiędzy ułożone ocieplenie.
Ocieplenie podłogi na gruncie – styropian
Standardowo jako ocieplenie podłogi na gruncie stosowany jest styropian typu dach/podłoga. Natomiast jeżeli ocieplamy garaż, to należy wybrać bardziej wytrzymały wariant oznaczony jako parking. Styropian do izolacji podłogi na gruncie jest twardy, wytrzymały mechanicznie, odznacza się znikomą nasiąkliwością oraz dużą odpornością na ściskanie. Oczywiście ma bardzo dobre właściwości termoizolacyjne, a jego współczynnik przewodzenia ciepła λ wynosi 0,031-0,045 W/(m·K), co przekłada się na niewielkie straty ciepła i jednocześnie spore oszczędności na ogrzewaniu budynku. Jest również lekki, łatwy w montażu i transporcie. Ponadto nie pyli i nie powoduje uczuleń, co czyni go bezpiecznym materiałem budowlanym. Do izolacji podłogi na gruncie warto wybrać styropianowe płyty o frezowanych na zakład krawędziach – dzięki temu ryzyko powstawania mostków termicznych znacznie się zmniejszy. Należy w tym miejscu obalić mit, że styropian jest łatwopalny i może zapalić się od iskry. Otóż nie, w budownictwie stosowany jest wyłącznie styropian o klasie reakcji na ogień E, samogasnący, który pod wpływem ognia topi się i zwęgla. Co ważne, styropian do izolacji podłogi na gruncie musi być wytrzymały na obciążenia. Zakłada się, że obciążenia w pomieszczeniach mieszkalnych wynoszą 150 kg/m3, a ciągach komunikacyjnych 250 kg/m². Do ocieplenia podłogi na gruncie można również zastosować polistyren ekstrudowany XPS, który ma jeszcze lepsze parametry techniczne i użytkowe, ale jest droższy.
Grubość warstwy ociepleniowej to minimum 15 cm – jest wystarczająca, aby posadzka była ciepła. Styropian jako ocieplenie podłogi na gruncie może być stosowany również, gdy zamierzamy zastosować ogrzewanie podłogowe, jednak w tym przypadku grubość termoizolacji powinna wynosić 20 cm. Trzeba mieć na uwadze, że chociaż wartość współczynnika przenikania ciepła podłogi na gruncie to maksymalnie 0,30 W/(m2·K), to zazwyczaj architekci w projektach domów przyjmują jeszcze niższe jego wartości, aby maksymalnie ograniczyć straty ciepła tą drogą. W projekcie obok określenia grubości warstwy termoizolacji znajduje się zapis wskazujący rodzaj styropianu, na przykład EPS 80 38 czy EPS 100 36 – pierwsza liczba oznacza wytrzymałość na ściskanie płyt, natomiast druga ich współczynnik przenikania ciepła λ.
Ocieplenie podłogi na gruncie – wełna mineralna
Do ocieplenia podłogi na gruncie bez problemów można wykorzystać również wełnę mineralną, ale w praktyce to rozwiązanie jest rzadko stosowane. Płyty z twardej wełny mineralnej mają bardzo zbliżone właściwości termoizolacyjne jak styropian, a ponadto bardzo dobrze tłumią dźwięki, są niepalne i wysoce paroprzepuszczalne. Co ważne, do izolacji podłogi należy stosować hydrofobizowane płyty, które przed zawilgoceniem należy zabezpieczyć nie tylko od dołu, ale także od góry.
Ocieplenie posadzki na gruncie – o czym należy pamiętać
Przede wszystkim ocieplenie posadzki na gruncie przeprowadzamy dopiero po zadaszeniu budynku, aby nie narazić materiałów ociepleniowych na destrukcyjne działanie warunków atmosferycznych. Izolując podłogę na gruncie, styropian układamy w dwóch warstwach tak, by wierzchnia warstwa przykrywała styki spodniej – zazwyczaj krawędzie są przesunięte o połowę długości względem siebie. Zapobiega to mostkom termicznym na połączeniach płyt. Jeżeli więc na przykład grubość warstwy ociepleniowej ma wynieść 20 cm, to układamy dwie warstwy styropianu, gdzie każda ma grubość 10 cm.
Układanie pierwszej warstwy zaczynamy od jednego z naroży, pozostawiając szczelinę dylatacyjną wzdłuż każdej ze ścian oraz w okolicach słupów i kolumn. Dopiero po pokryciu całego podłoża układamy drugą warstwę z przesunięciem. Ułożone płyty styropianowe muszą do siebie szczelnie przylegać. Przy ścianach czy w narożach przycinamy je na odpowiedni wymiar za pomocą ostrego noża lub piły płatnicy.