Oświetlenie zewnętrzne ma nie tylko wymiar praktyczny - istotna jest też jego funkcja dekoracyjna - i to o każdej porze roku. Jakie światło sztuczne ozdobi ogród oraz elewację latem i zimą?
Gdy dni stają się krótsze, wzrasta rola światła sztucznego i to nie tylko tego używanego we wnętrzach. Oświetlenie strefy wejścia, ścieżek czy tarasu wpływa na komfort korzystania z tych przestrzeni, daje nam też poczucie bezpieczeństwa – w świetle czujemy się bowiem mniej zagrożeni przez intruzów. Szybko zapadający zmrok sprawia nie tylko, że posesja tonie w mroku, ale też smutnieje i po prostu brzydnie. Różnego rodzaju lampy to też kreatorzy nastroju – dzięki nim otoczenie zyska klimat, a ogrodowe rośliny i zakątki wokół domu – nowy wymiar. Warto jednak, aby oświetlenie, którym podkreślimy świąteczny nastrój i zimową aurę, miało charakter uniwersalny i posłużyło nam przez cały rok.
BEZPIECZNE W KAŻDYCH WARUNKACH
Wszystkie lampy, które chcemy zastosować na zewnątrz muszą być do tego celu przeznaczone. To sprawia, że mamy gwarancję bezpieczeństwa oraz trwałości wybranych przez nas modeli. Mają one odpowiednią klasę wodo- oraz pyłoszczelności, o której mówi nam współczynnik IP. Powinien on mieć wartość liczbową nie mniejszą niż 44. Oprawy takie można stosować w miejscach zadaszonych, np. pod dachem tarasu, płytą balkonu czy wysuniętym okapem. W miejscach, gdzie lampy są narażone na bezpośrednie opady śniegu lub deszczu, konieczne jest użycie opraw z IP65. Najwyższą wartość IP67 muszą mieć oprawy zastosowane w okolicach oczek wodnych i stawów. Znaczenie dla bezpieczeństwa ma także klasa ochronności – na zewnątrz musi być to co najmniej II klasa. Użycie takich lamp jest gwarancją, że nawet w ekstremalnych warunkach pogodowych nie zepsują się ani nie będą zagrożeniem dla naszego zdrowia.
TRWAŁE I EKONOMICZNE
Oświetlenie, które ma dekorować posesję przez cały rok musi być również trwałe i odporne na długotrwałe działanie wilgoci, silne podmuchy wiatru czy też intensywne światło słoneczne. Do takich opraw można zaliczyć ogrodowe lampy aluminiowe, stalowe lub miedziane i mosiężne. Również typowo świąteczne oświetlenie jest coraz trwalsze. Jeśli chcemy przez cały rok wykorzystać lampki choinkowe, warto zainwestować w te z łączeniem równoległym, które daje gwarancję, że uszkodzenie jednej diody nie wygasza zestawu. Wiele z nich jest wyposażonych w trwałe źródła światła, czyli lampy LED, które świecą nawet 50-100 tys. godzin. Ich zaletą jest również niski pobór energii elektrycznej, np. zestaw zbudowany z 480 sztuk pobiera maksymalnie 30 W. Diody LED są odporne nie tylko na uciążliwe warunki atmosferyczne, ale też na uszkodzenia mechaniczne, co na dworze ma szczególne znaczenie. W wielu rodzajach lamp zewnętrznych źródła światła są zintegrowane z oprawą.
NASTROJOWE KINKIETY
Dekoracyjność opraw ściennych, także zewnętrznych opiera się na budowaniu nieco tajemniczego klimatu. Oświetlone nimi ściany domu po zmroku zyskują przytulność, a otoczenie nastrój. Kinkiety to także dobre rozwiązanie, gdy posesja jest niewielka i trudno nam na niej zaaranżować inne oświetlenie. Miłośników tradycji zachwycą oprawy bogato zdobione np. motywem roślinnym. Uzupełnione kloszem z mrożonego szkła przykują uwagę, nawet gdy nie będzie zdobić ich blask światła. Z nowoczesną architekturą najbardziej spójne będą kinkiety w formie sześcianu czy walca, np. ze szczotkowanego metalu połączonego z opalizowanym szkłem – sączące się od góry i z dołu światło będzie padać na ścianę i nawierzchnię podestu lub tarasu.
STOJĄCE NA KAŻDĄ PORĘ
Atutem lamp stojących jest możliwość zastosowania w każdym zakątku posesji, co sprawia, że będziemy mogli wydobyć dzięki nim urodę miejsc czy roślin znacznie oddalonych od domu, które zimą przeważnie „znikają”. Wybierajmy modele zasilane energią elektryczną – solarne w naszym klimacie od jesieni do wiosny dają zbyt mało światła, a zimowe warunki mogą skrócić żywotność akumulatorów, które przy krótkim czasie operowania słońca nie zdążą się w pełni naładować. Na zimę schowajmy je do zamkniętego pomieszczenia.
Przy wyborze lamp stojących znaczenie ma zarówno ich wysokość, forma „nóżki”, jak i kształt oraz kolorystyka klosza. Najbardziej popularne są modele o wysokości od 45 do 150 cm. Ozdobą pokaźnych działek mogą być lampy 200 cm. Niskie są odpowiednie do dekoracji niewielkich działek. Przez cały rok malowniczo podkreślą urodę zimozielonych krzewów czy formy innych gatunków, także tych, które jesienią gubią liście. O wyższych warto pomyśleć, gdy chcemy podkreślić urok wysokich krzewów czy drzew – nie zasłonią ich nawet zaspy śnieżne, poza tym mają one duży zasięg świecenia. Oprawy stojące mogą mieć formy figur geometrycznych bliskie nowoczesnym minimalistycznym wzorom. Kształt walca, prostopadłościanu czy kuli budzi skojarzenia nie tyle z przedmiotem użytkowym, co kubiczną ogrodową rzeźbą. Klimat romantyczny czy rustykalny nadadzą ogrodowi modele z kloszami w typie lamp gazowych.
EFEKTOWNE KURTYNY
Kurtyny świetlne to zestawy lampek rozpięte na kilku łańcuchach połączonych wspólnym przewodem – forma z takim rozmachem pozwala wykreować niespotykane zasłony utkane ze światła. Można je rozwiesić nad oknem, pod podsufitką lub na balustradzie tarasu czy balkonu, a także na altanach czy ogrodzeniu posesji. Wpływ na ich styl ma też kształt lampek oraz kolorystyka światła nadawana przez szkło lub barwę diod. Do najbardziej uniwersalnych należą te, które dają białe światło i mają kształt delikatnych punkcików, co pozwala w połączeniu z przestronną konstrukcją na zbudowanie dyskretnych stylizacji. Od jesieni do wiosny można wykorzystywać kurtyny z lampkami w kształcie sopli czy też budzących jednoznaczne skojarzenia ze świętami gwiazd.
WĘŻE ŚWIETLNE NA STAŁE
Ich atrakcyjność opiera się na długości oraz giętkości przewodu, w którym umieszczone są diody LED. Mogą one mieć nawet ponad 20 m, dzięki czemu sprawdzą się, gdy chcemy udekorować ściany domu. Można nimi podkreślić strefę wejścia oplatając je wokół drzwi zewnętrznych lub stworzyć świetlne opaski okienne. Wykorzystuje się je też do dekoracji ogrodzeń, np. wewnętrznych płotków lub traktów komunikacyjnych. Coraz częściej stosuje się je także jako ozdoby drzew, którym nadają bajkową formę.
MODNE GIRLANDY
Girlandy świetlne lub żarówkowe to dzisiaj hit ogrodowych aranżacji. Do wyboru mamy modele profesjonalne oraz tzw. dekoracyjne. Te pierwsze można dopasować pod względem długości do naszych potrzeb. Są też one lepiej przystosowane do całorocznej eksploatacji. Mają przewód wykonany z wysokiej jakości gumy, odporne na warunki atmosferyczne oprawki z pierścieniem uszczelniającym żarówkę, który chroni przed przedostaniem się wilgoci. To wpływa również na ich design, który jest bardziej industrialny i doskonale wpasowuje się w nowoczesne plenerowe stylizacje. Modele dekoracyjne dostosowane do użytku zewnętrznego mają bardziej delikatny wygląd, nie mogą również wykazać się taką długowiecznością, jak profesjonalne. Zawieszone między drzewami ogrodu, nad tarasem czy patio zbudują zarówno atmosferę świąteczną, jak i letniego przyjęcia. Najczęściej tworzy się z nich układy w kształcie zbliżonym do kwadratu, gwiazdy lub liter V, X albo W.
CHOINKOWE NA CAŁY ROK
O tym, że użycie tradycyjnych choinkowych lampek to dobry sposób na ożywienie otoczenia, świadczy choćby koloryt nadawany posesjom w okresie Bożego Narodzenia, kiedy to rozświetlają one ściany domu, ogrodzenia, balustrady i ogrodowe rośliny. Jednak lampki choinkowe jeszcze do niedawna kojarzone tylko z zimową, śnieżną aurą coraz częściej widać w naszych ogrodach nie tylko o tej porze roku. W przełamaniu świątecznego wizerunku szczególnie pomocne są modele bardziej uniwersalne, które dają jasne białe lub żółte światło. Szczególnie warto zainwestować w te o bardziej typowych kształtach – kule czy bliskie skojarzeniom z płomieniem świecy nie będą dla nikogo zaskoczeniem, gdy oświetlimy nimi ogród podczas letniego garden party. Długimi łańcuchami choinkowych lampek opleciemy nawet wysokie drzewa – jeśli wybierzemy produkty dobrej jakości, nie musimy ich zdejmować przez cały rok. Krótszymi możemy udekorować mniejsze rośliny czy ogrodowe meble lub balustrady balkonów.
Ogrodowe oświetlenie z zasadami
- Wybierając żarówki do naszych opraw ogrodowych, dopilnujmy, by miały one odpowiedni gwint. Najczęściej to gwint E27.
- Przed zakupem świetlnych girland, ale także kurtyn i węży należy zmierzyć odległość dzielącą punkty skrajne, między którymi ma być zawieszona oprawa. Łańcuch powinien być dłuższy niż odległość od punktów zawieszenia – jest on obciążony żarówkami. Dlatego gdy np. girlanda ma 10 m, odległość między punktami zawieszenia powinna być o 30-40 cm mniejsza.
- Pamiętajmy, by nie przeciążać punktów zasilania oświetlenia – w przypadku girland suma poboru energii z jednego gniazda nie może przekraczać 2000 W.
- Słupy, na których mają być zawieszone łańcuchy muszą być dobrze zakotwione.
- Odległość między punktami mocowania girlandy nie powinna przekraczać 8 m, gdy jest większa, należy łańcuch przymocować do zawieszonej wcześniej stalowej linki.
- Światło nie może być rażące, dlatego przy typowym rozstawie żarówek, by nie było zbyt jasne, warto wybrać modele o strumieniu świetlnym nieprzekraczającym 100 lumenów.