Drewno od wieków jest jednym z najważniejszych materiałów budowlanych, wykorzystywanym w różnych formach konstrukcyjnych. Niesłabnącą popularność zawdzięcza swoim naturalnym właściwościom, takim jak wytrzymałość, elastyczność czy estetyka. Jednak aby budowla była trwała i bezpieczna, należy zastosować odpowiedni materiał, a do tego trzeba znać klasy drewna konstrukcyjnego.
Drewno konstrukcyjne to materiał drzewny, który jest wykorzystywany w budownictwie do tworzenia przeróżnych elementów konstrukcyjnych, między innymi belek, słupów, dachów, podłóg czy ścian. Musi więc spełniać określone normy dotyczące jakości, wytrzymałości i trwałości. Drewno konstrukcyjne różni się od drewna użytkowego, które może być stosowane w meblarstwie czy innych zastosowaniach niekonstrukcyjnych. Materiał ten podlega klasyfikacji, która opiera się na jego właściwościach mechanicznych, fizycznych oraz estetycznych. Wyróżnia się kilka klas drewna konstrukcyjnego, a ich znajomość pozwala dokonać świadomego wyboru materiału budowlanego dostosowanego do indywidualnych potrzeb inwestycji.
Klasyfikacja drewna konstrukcyjnego według pochodzenia
Drewno konstrukcyjne można klasyfikować według pochodzenia, co ma wpływ na jego właściwości i zastosowanie. Jak łatwo się domyślić wyróżniamy drewno iglaste i liściaste. Zazwyczaj w budownictwie stosowane jest drewno iglaste, które charakteryzujące się dużą wytrzymałością i elastycznością. Przykładem może być sosna, świerk, jodła czy modrzew. Natomiast drewno liściaste wykorzystywane jest, gdy ważne są walory estetyczne. Przykłady to dąb, buk, brzoza, akacja, grab, jawor, lipa, klon czy jesion.
Klasa drewna konstrukcyjnego oznaczona jest literą: C (od ang. coniferous – iglaste) lub D (od ang. deciduous – liściaste).
Klasyfikacja drewna konstrukcyjnego według jakości wizualnej
Kolejnym ważnym aspektem klasyfikacji drewna konstrukcyjnego jest jego jakość wizualna. Drewno można podzielić na różne klasy w zależności od ilości sęków, spękań oraz innych defektów. W Polsce stosuje się klasyfikację tzw. okiem nieuzbrojonym. Wizualna klasyfikacja drewna konstrukcyjnego to tradycyjna metoda, którą na podstawie doświadczenia przeprowadzają wykwalifikowani specjaliści. Przyglądają się znamionom naturalnym (sękom i pęknięciom), oceniają gęstości słoju oraz kształt deski.
Wyróżnia się trzy sortownicze klasy drewna:
· KW – klasa wyborowa,
· KS – klasa średniej jakości,
· KG – klasa gorszej jakości.
Za drewno konstrukcyjne uznaje się wyłączenie dwie pierwsze klasy – KW i KS, natomiast drewno klasy KG to drewno odpadowe.
Uwaga! Drewno konstrukcyjne musi mieć określoną wilgotność. W przypadku zewnętrznych elementów konstrukcyjnych wilgotność nie może przekroczyć 23%, a elementów izolowanych od otoczenia 18%.
Klasyfikacja drewna konstrukcyjnego według polskiej normy
W Polsce klasyfikacja drewna opiera się na normie PN-EN 338, która definiuje klasy wytrzymałości tego naturalnego materiału. Zgodnie z tą normą drewno powinno być klasyfikowane na podstawie jego właściwości mechanicznych oraz jakości wizualnej. Dokładne określenie właściwości mechanicznych polega na przeprowadzeniu testów wytrzymałościowych. Do badań wykorzystywane są specjalistyczne urządzenia, które mierzą siłę, jaką drewno może wytrzymać przed złamaniem.
Według normy wyróżnia się klasy drewna konstrukcyjnego: dla gatunków iglastych od C14 do C50 (C14, C16, C18, C20, C22. C24, C27, C30, C35, C40, C45, C50), dla gatunków liściastych od D30 do D70 (D18, D24, D30, D35, D40, D50, D60 i D70). Im wyższa klasa drewna, tym materiał charakteryzuje się lepszymi parametrami wytrzymałościowymi, co jest związane również z wyższą ceną.
Najczęściej stosowane jest drewno konstrukcyjne klasy C24 lub C27. Charakteryzuje się dobrą wytrzymałością i można je wykorzystać między innymi do budowy konstrukcji dachowych, ścian, podłóg, stropów czy ram budynków. Popularne jest również drewno klasy C30 – o wyższej wytrzymałości, wykorzystywane w bardziej wymagających konstrukcjach, takich jak konstrukcje nośne. Wybierając drewno konstrukcyjne, należy pamiętać, że do to do budowy domów powinno mieć klasę minimum C24. Oznacza ona, że dany drewniany element wytrzyma zginanie o wartości 24 MPa.
Co więcej, zgodnie z obowiązującymi przepisami każdy tartak, jeśli chce produkować i sprzedawać drewno konstrukcyjne, ma obowiązek uzyskania prawa do jego znakowania znakiem CE. Symbol ten informuje, że drewno konstrukcyjne spełnia wszystkie wymogi dyrektyw Unii Europejskiej, co jest gwarancją jego jakości. Ważnym oznaczeniem jest również FSC (Forest Stewardship Council) – oznacza, że drewno pochodzi z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony.
