Jaki był rok 2017 i jaki będzie rok 2018

JAK KSZTAŁTOWAŁ SIE POPYT  

Dystrybucja materiałów budowlanych, jak każda branża, cechuje się swoistą sezonowością. Od lat przebieg rocznych linii sprzedaży jest w miarę podobny – przychody placówek w miesiącach zimowych (styczeń-luty) są 2–2,5-krotnie niższe niż w szczycie sezonu (lato i wczesna jesień). Są jednak różnice pomiędzy zachowaniami klientów budujących domy oraz firm inwestycyjnych na tym rynku, wobec milionów rodzin, które utrzymują swoje posesje, i niemal każdego roku widzimy pewne „okresowe anomalie”. W detalu miesiącem o najwyższej sprzedaży jest zazwyczaj lipiec, i w tym roku tak było, ale nie górował on zbytnio nad wynikami jakie przyniósł wcześniejszy i następujący po nim miesiąc. W tym segmencie co roku występuje wzrost sprzedaży w grudniu w stosunku do listopada. Z kolei w kanale hurtowym zanotowaliśmy bardzo dynamiczny wzrost sprzedaży w marcu, po nim kwietniowe, niezbyt duże załamanie, po czym stały wzrost aż do września, następnie nieznaczny spadek popytu w październiku przechodzący w dość gwałtowny zjazd aż do grudnia. Wykres 1 odzwierciedla podopodobieństwa i różnice oraz skalę popytu w obu kanałach sprzedaży Grupy PSB w latach 2016–2017.
W roku 2017 sprzedaż firmy będącej partnerem Grupy PSB wzrosła średnio o 8,1%. Ponieważ większość firm prowadzi market Mrówka, a część przekształciła swoje hurtownie w centra budowlane pod marką Profi, możemy pokazać jak przeciętnie radziły sobie te typy placówek. W składzie Grupy PSB roczne przychody wzrosły średnio o 8,2%, a w Profi o 10,3%, z kolei w markecie Mrówka dodatnia dynamika sprzedaży wyniosła 6,7%. Różnice efektów pomiędzy formami placówek w poszczególnych miesiącach przedstawia wykres 2. Jak widać trendy dynamik popytu są podobne w obu kanałach sprzedaży, jednak kanał tradycyjny odnotował wyższą dynamikę roczną od kanału detalicznego. Spowodowane jest to różnymi bazami porównywawczymi – w pierwszym przypadku powodem było niskie tempo inwestycji w roku 2016, w drugim zaś efekt programu 500+, wprowadzonego w II kwartale tego samego roku.

CENY - SPORE PODWYŻKI

Po długim okresie spadków cen na materiały dla budownictwa sezon 2017 zmienił w wielu grupach asortymentowych dość radykalnie ów trend. Jedynym sortymentem w ofercie Grupy PSB, w którego ceny nieco spadły było oświetlenie. To wynik wzrostu konkurencji między naszymi dostawcami. Aż w trzech grupach średnie podwyżki, liczone metodą ważoną, tj. uwzględniającą rangę danej podgrupy towarowej w rocznych przychodach, przekroczyły 10%, były to odpowiednio: izolacje wodochronne (14%), drewno (w naszym przypadku głównie płyta OSB – 11%) i sucha zabudowa 10%. Powyżej 5% skoczyły ceny termoizolacji (7%), dachów (6%) i ścian (5%). Cement zdrożał o 3%, zaś narzędzia, wyposażenie łazienek i kuchni, stolarka, instalacje i AGD o 2%. Ceny farb, chemii budowlanej, wyrobów dla otoczenia domów i dekoracji drgnęły o ok. 1%, zaś artykuły motoryzacyjne, ogrodowe i wykończeniowe niemal nie uległy zmianie – wykres 3.

SPRZEDAŻ CENTRALI WG GRUP PRODUKTOWYCH - RÓŻNICE POMIĘDZY DETALEM I HURTEM

W dalszym ciągu w rankingu dynamiki sprzedaży centrali PSB, przoduje asortyment związany z utrzymaniem domu i jego otoczenia (wykres 4), który dostępny jest w niemal 270 detalicznych sklepach PSB Mrówka.
Jednak liderem w minionym roku, z ponad 28% wzrostem, została grupa drewno i płyty konstrukcyjne, w której ponad 2/3 przychodów generuje płyta OSB – taki skok sprzedaży w dużym stopniu został zdeterminowany podwyżkami cen tego produktu, ale również wzrostem popytu. O ponad 20% wzrosła sprzedaż wyposażenia kuchni i łazienek (27%), oświetlenia (23%), produktów ogrodowych (22%) oraz wyposażenia wnętrz i AGD (20%). Dwucyfrowe tempo sprzedaży zanotowaliśmy w dekoracjach i motoryzacji – obie grupy asortymentowe po 17%, w wykończeniach i izolacjach termicznych – ok. 15% (w drugim przypadku duże znaczenie miała inflacja), izolacje wodochronne – 14% (także efekt wzrostu cen), ściany, narzędzia i instalacje – ok. 12% oraz farby – 11%. W dalszej kolejności uplasowała się stolarka (9%), chemia budowlana (8%), sucha zabudowa wnętrz (6% – zasługa cen), cement i otoczenie domu – ok. 2%. Mimo wzrostu cen, o niemal 2%, spadła dynamika sprzedaży dachów.
Zaznaczyć należy, że opisane trendy dotyczą sprzedaży centrali PSB do składów, placówek Profi i marketów Mrówka, tym samym tylko pośrednio oddają rzeczywisty popyt na rynku wśród klientów ostatecznych.

PODSUMOWANIE 

1. W minionym sezonie, przeciętna firma partnera Grupy PSB zwiększyła swoje przychody ze sprzedaży na potrzeby budownictwa o ponad 8%. Jednak najmniejsze hurtownie w dalszym ciągu radziły sobie słabiej na rynku, notując zaledwie 1,6% wzrost przychodów. Ten trend obserwujemy od dłuższego czasu.
2. W roku 2017 nastąpiło wyraźne ożywienie na rynku mieszkaniowym, szczególne rekordy biło budownictwo deweloperskie. Po raz pierwszy od wielu sezonów nastąpiły wyraźne opóźnienia w dostawach materiałów wznoszeniowych – ścian i niektórych izolacji termicznych.
3. Nasiliły się opóźnienia w regulowaniu zobowiązań przez firmy budowlane wobec hurtowni.
4. Niestety w dalszym ciągu największą zmorą uczciwie działających firm kupieckich jest szara strefa w tym sektorze.
5. Zjawiskiem, które przybrało niebywałe rozmiary w 2017 roku były problemy kadrowe zarówno w sektorze usług wykonawczych jak i handlu.
6. Wzrosły ceny usług budowlano-montażowych – różnie w różnych specjalizacjach, ale znacząco bardziej niż ceny materiałów budowlanych.
7. Ożywienie na rynku budowlanym było w dużym stopniu spowodowane niską bazą z roku 2016 – wówczas stopa inwestycji w naszym kraju była najniższa od 20 lat.

1. Liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto w 2017 roku wyniosła niemal 206 tysięcy i była o 18% większa niż przed rokiem. W tym mieszkania deweloperskie stanowiły 105,4 tys. (+23%), a indywidualne 94,4 tys. (+13%). W tym samym czasie wydano 250 tys. pozwoleń ogółem, o 18% więcej niż w 2016 roku. W tej liczbie mieszkania deweloperskie stanowią 128,5 tys. (+20,5%), a indywidualne niemal 115 tys. ( +16,6%).
2. W obu przypadkach (pozwolenia i rozpoczęte inwestycje) dynamiki wzrostu są znacznie wyższe niż w roku 2016, co jest niewątpliwie dobrym wyznacznikiem popytu na materiały budowlane na 2018 rok.
3. Prognozy koniunktury, formułowane przez firmy wykonawcze, są optymistyczne – mają bardzo duży portfel zleceń na rok 2018, w znaczącym stopniu dotyczy to remontów, modernizacji i wykończenia mieszkań kupionych na rynku pierwotnym w dużych ośrodkach miejskich. Największą barierę stanowi tu niedostatek pracowników budowlanych.
4. Prognozy makroekonomiczne dla Polski są w dalszym ciągu optymistyczne – większość ekspertów prognozuje wzrost PKB na poziomie 4%, inflację na poziomie 2,2–2,4%. Wzrost płac realnych (o ok. 8%), kontynuacja programu 500+, spadające bezrobocie to kolejne czynniki mogące stymulować inwestycyjne wydatki konsumentów na bieżące utrzymanie swoich posesji.
5. Perspektywa popytu na kredyty hipoteczne w 2017 r. rysuje się dobrze – kredyt jest od kilku lat tani i nawet jeśli nieznacznie zdrożeje, zostanie zrekompensowany podwyżkami płac, więc nie będzie barierą dla inwestorów pozyskujących środki na takie cele.
6. Potrzeby mieszkaniowe Polaków są ciągle nie zaspokojone – programy „Mieszkanie dla Młodych” i „Mieszkanie Plus” nie rozwiązują tego problemu i nie ma przesłanek aby oczekiwać wyraźnej poprawy w tym zakresie w 2018 roku.
7. C eny zasadniczych materiałów budowlanych będą dalej wzrastać, jednak największych podwyżek należy oczekiwać po stronie usług wykonawczych – wzrost kosztów pracy.
8. N a tle powyższych przesłanek można szacować, iż tegoroczny popyt na materiały w budownictwie mieszkaniowym indywidualnym wzrośnie o ok. 10%.
9. Grupa PSB będzie dynamicznie rozwijać swoją sieć handlową – w tym roku planujemy otwarcie ok. 40 Mrówek, przyjęcie kilku kolejnych hurtowni budowlanych oraz przekształcenie 7–10 dotychczasowych składów w nowoczesne centra budownictwa pod nazwą PSB Profi.

Mirosław Lubarski