Sad w ogrodzie przydomowym? Jak najbardziej! Nawet w najmniejszym ogródku warto posadzić kilka drzewek owocowych i cieszyć się własnymi owocami. Możemy to zrobić wiosną lub jesienią. Pamiętajmy jednak, że rośliny należy odpowiednio pielęgnować.
Owoce prosto z drzewa smakują najlepiej, dlatego jeśli tylko mamy miejsce, aby posadzić jabłonie, grusze czy śliwy, zróbmy to. Co ważne, własne owoce będą na pewno zdrowsze niż te ze sklepu. A jak pachną! Aby rozkoszować się smakiem i zapachem owoców, trzeba oczywiście odpowiednio dbać o drzewa owocowe.
Sadzenie drzew owocowych jest wyzwaniem – ważne są wybór odpowiedniego miejsca, przygotowanie gleby, rozplanowanie nasadzenia czy też wybór najlepszych odmian drzewek owocowych.
Sadzenie drzew owocowych – wybór miejsca
Do zakładania przydomowego sadu najlepsze są lekkie gleby gliniaste i gliniasto-piaszczyste. Powinny być wystarczająco luźne, aby korzenie mogły swobodnie się rozrastać. Muszą być także żyzne i zasobne w wodę, ale nie podmokłe, a także nie kamieniste i żwirowe. Większość drzewek owocowych preferuje odczyn zbliżony do obojętnego lub lekko kwaśny (jabłonie czy grusze), jednak każdy gatunek ma inne wymagania, sprawdźmy to. Na przydomowy sad wybierzmy stanowisko słoneczne – odpowiednie nasłonecznienie jest konieczne do osiągnięcia optymalnej wielkości i wybarwienia owoców.
Kiedy sadzić drzewka owocowe
Drzewa owocowe możemy sadzić wiosną, gdy nie istnieje już ryzyko mrozów. Jednak pogoda w naszym kraju jest nieprzewidywalna i zarówno w kwietniu mogą panować upały, jak i w maju mogą wystąpić przygruntowe przymrozki. Lepszym terminem na sadzenie drzew owocowych jest jesień – ogrodnicy polecają pierwszą dekadę października. Nie panują wtedy już upały, jednocześnie rośliny są po okresie wegetacyjnym, więc będą rozbudowywać system korzeniowy (zdążą ukorzenić się przed nadejściem przymrozków), a nie koronę, liście czy owoce – drzewko staje się mocniejsze. Chociaż gatunki wrażliwe na mrozy (brzoskwinie i morele) sadzimy wyłącznie na wiosnę. Unikajmy sadzenia drzew owocowych latem, ponieważ wysokie temperatury i duży poziom nasłonecznienie wpływają negatywnie na młode sadzonki, które po prostu mogą uschnąć.
Sadzenie drzew owocowych krok po kroku
Drzewka owocowe sadzimy do dołków o głębokości 30-40 cm i szerokości 40-50 cm – będziemy mogli swobodnie rozłożyć korzenie. Sadzonki umieszczamy głębiej niż rosły w szkółce. Miejsce szczepienia powinno znaleźć się nad powierzchnią gleby. Po umieszczeniu rośliny w dołku, podlewamy ją obficie (5-10 l wody). Gdy woda wsiąknie, dosypujemy odpowiednią ilość gleby, a następnie dokładnie ją udeptujemy. Jeśli drzewka sadzimy jesienią, to musimy zabezpieczyć je przed przymrozkami – usypujemy wokół pnia kopczyk z ziemi, a pozostałą część pnia obwiązujemy osłonką lub zabezpieczamy słomą. Na wiosnę kopczyk rozgarniamy, tworząc wokól rośliny nieckę ułatwiającą podlewanie.
Pielęgnacja drzew owocowych – ważne palikowanie
Jeśli sadzimy drzewa owocowe wiosną, to musimy zapewnić im stale wilgotne podłoże. Młode drzewka należy także palikować, aby ustabilizować ich pozycje przy słabo jeszcze rozwiniętym systemie korzeniowym. Palikowanie to nic innego jak innego jak przywiązanie pnia drzewka do trzech prostych palików wbitych w ziemię w odległości 40-50 cm od rośliny. Czynność tę wykonujemy dopiero kilka dni po posadzeniu. Nie zaciskamy mocno wiązań, aby sznurki nie wrastały w rosnącą roślinę. Paliki usuwamy po minimum 3 sezonach – system korzeniowy rozrośnie się już na tyle, że drzewko będzie stabilne. Młode drzewka powinniśmy chronić także przed zwierzętami – pomyślmy więc od razu o osłonkach przeciwko podgryzaniu oraz preparatach odstraszających dzikie zwierzęta.
Nawożenie drzewek owocowych
Wszystkie drzewa owocowe do prawidłowego wzrostu i rozwoju wymagają również nawożenia. Nie zawsze wystarczają im składniki pokarmowe zawarte w podłożu – drzewka potrzebują ich spore ilości, ponieważ zazwyczaj osiągają spore rozmiary i przez wiele lat rosną na tym samym stanowisku. Systematyczne nawożenie wzmacnia drzewka owocowe i sprzyja obfitemu owocowaniu. Można wyróżnić trzy podstawowe rodzaje nawożenia. Pierwsze nawożenie doglebowe wykonujemy zazwyczaj jesienią, jeszcze przed posadzaniem roślin – do podłoża dodajemy składniki mineralne i organiczne: nawozy sztuczne (wapniowe, potasowe i fosforowe) oraz naturalne (kompost lub obornik). Nawozy należy wymieszać z glebą. Drugi rodzaj to nawożenie nawierzchniowe. Wykonuje się je już podczas wegetacji, rozsypując nawóz wokół drzewka w odległości ok. 1,5 wielkości korony. Następnie należy rozgrabić i podlać podłoże, aby składniki pokarmowe rozpuściły się i wniknęły w glebę. Nawożenie dolistne również przeprowadza się w tracie wegetacji – drzewka opryskujemy nawozami płynnymi przeznaczonymi do tego celu.
Odpowiednie dawki nawozu
To, ile składników odżywczych należy dostarczyć zależy m.in. od wieku drzewka, pory roku czy rodzaju podłoża. Przyjmuje się, że co roku drzewkom owocowych należy dostaczyć azot oraz potas. Wczesną wiosną na przełomie marca i kwietnia podajemy czysty azot w ilości 5-6 g/m2. Również potas podajemy wiosną w ilości 8-12 g/m2. W razie potrzeby stosujemy również nawozy magnezowo-wapniowe. Termin nawożenia można przesunąć na jesień (październik-listopad). Jednak trzeba wybrać odpowiedni moment, gdy drzewko nie będzie już owocować, ale jeszcze nie weszło w okres zimowej wegetacji. Pamiętajmy także, że zmrożona gleba nie będzie w stanie przyjąć rozsianego nawozu i dostarczyć go do korzeni. Ilość azotu podczas nawożenia jesiennego powinna wynosić w takim przypadku 3-5 g/m2, dawka potasu jest taka sama jak podczas nawożenia wiosennego. Gdy przed sadzeniem dodawaliśmy do gleby fosfor, to podczas dalszej uprawy drzewek nie musimy go już podawać – rośliny będą go pobierały razem z wapnem z głębszych warstw gleby.
Nawożenie najlepiej wykonywać w umiarkowanie ciepły, bezdeszczowy i pochmurny dzień. Unikniemy w ten sposób poparzenia liści przez palące słońce, natomiast deszcz spłucze preparat z drzewka i substancje nie zdążą wniknąć do jego tkanek, a mróz utrudnia przenikanie substancji czynnych do podłoża.
