W domach jednorodzinnych i budynkach wielorodzinnych balkon pełni wiele funkcji; wypoczynkową, zapewnia dodatkowe miejsce na przechowanie zimą roweru lub jest miejscem, gdzie można realizować florystyczne hobby. Jakkolwiek jest użytkowany – stanowi ważny element mieszkania w budownictwie.
BALKON – MIEJSCE RELAKSU I ODPOCZYNKU NARAŻONE NA EKSTREMALNE WARUNKI ZEWNĘTRZNE
Aby jak najdłużej spełniał swoje funkcje, balkon musi być w dobrym stanie technicznym, nawet drobne uszkodzenia balkonu są niebezpieczne, ponieważ mogą wpływać na nośność konstrukcji balkonu. Balkony są elementami, które są narażone na działania:
- • dużych zakresów temperatur (od –30° C do +40° C) – wynikających ze strefy klimatycznej, w której leży Polska,
- • wilgoci: opady deszczu, śniegu,
- • mrozu,
- • zanieczyszczeń powietrza.
Dlatego tak ważny jest dobór składników systemu budowy balkonu oraz jego wykonanie, aby mieć pewność, że poszczególne elementy będą odporne na powyższe warunki, a balkon spełniał swoją funkcję przez długie lata.
SYSTEM BALKONOWY – OD PROJEKTU PO WYKONANIE
Nie tylko rodzaj materiałów jest ważny, ale również projektowanie i wykonanie. Zaniedbanie na etapie projektowania może być w przyszłości niebezpieczne i kosztowne. Typowe błędy projektowe:
- • brak prawidłowego i szczegółowego opisu technologii oraz nieuwzględnienie przerw technologicznych; każda warstwa wymaga określonego przez producenta czasu schnięcia,
- • nieprawidłowy układ warstw i niewłaściwy dobór produktów, np. obróbek blacharskich lub hydroizolacji,
- • zbyt mały spadek okładziny i hydroizolacji, który nie zapewnia sprawnego odprowadzenia wód deszczowych,
- • zbyt niski i niedostatecznie uszczelniony próg drzwi balkonowych.
PRAWIDŁOWA HYDROIZOLACJA – DLACZEGO JEST TAKA WAŻNA?
Zasadniczy wpływ na długotrwałą funkcjonalność i wysoką jakość balkonów ma prawidłowe wykonanie hydroizolacji oraz skuteczne odprowadzenie wody z ich powierzchni. Skuteczność warstw hydroizolacyjnych zależy przede wszystkim od jakości zastosowanych materiałów, ich odpowiedniego układu, ale także od jakości wykonania robót. Hydroizolację balkonów można wykonać za pomocą klasycznych materiałów izolacyjnych, jakimi są papy asfaltowe czy folie hydroizolacyjne lub też przy użyciu – obecnie niezwykle popularnych – mineralnych zapraw uszczelniających. Zaprawy te, w porównaniu z klasycznymi izolacjami, mają wiele bezspornych zalet, jakimi są: np. prostota i szybkość aplikacji oraz skuteczność działania. Należy jednak zwrócić uwagę na jakość tych hydroizolacji, ponieważ niekiedy znacznie się one między sobą różnią – przede wszystkim pod względem elastyczności, ale także i rozciągliwości. Dla skutecznej ochrony konstrukcji przed wilgocią konieczne jest zachowanie zarówno zalecanego spadku od 1,5 do 2,0%, jak i zastosowanie odpowiedniej jakości profilu okapowego lub innego zakończenia. Odpowiedni profil okapowy (np. z eloksalowanego aluminium) odprowadza wodę skutecznie i szybko, a jednocześnie chroni czoło konstrukcji przed zwiększonym obciążeniem wilgocią.
WYKOŃCZENIE BALKONU – EFEKT WIZUALNY I OCHRONNY
Jako wykończenie powierzchni balkonów i loggii można zastosować wiele materiałów, od najpopularniejszych płytek ceramicznych, poprzez malowanie powierzchni, aż po okładziny drewniane itp. W przypadku najczęściej stosowanych płytek należy wziąć pod uwagę przede wszystkim ich wymiary oraz kolor, ponieważ kolorystyka znacznie wpływa na naprężenia w warstwach balkonowych wywołane zmianami temperatury. Pod tym względem najlepsze są płytki w jasnym kolorze, które w pełnym świetle słonecznym nagrzewają się do znacznie niższej temperatury (nawet aż o 30ºC) niż płytki ciemne, czego konsekwencją są mniejsze naprężenia między nimi a podłożem z jastrychu cementowego. Ze względu na przebieg ewentualnych dylatacji płytki powinny być układane równolegle i prostopadle do nich, a spoiny między płytkami winny przecinać się krzyżowo. Jako wyjątkowe należy traktować układanie płytek „w cegiełkę” i w „karo”. W tych przypadkach konieczne jest odpowiednie indywidualne dostosowanie wzoru płytek do przebiegu dylatacji. Szczeliny dylatacyjne w płytkach muszą pokrywać się ze szczelinami dylatacyjnymi w podłożu. Do przyklejania płytek zawsze należy używać zapraw, które umożliwiają odkształcenie poprzeczne i są sprężyste. Do spoinowania należy zastosować masy, których właściwości odpowiadają zastosowanym klejom i są przypisane do odpowiednich klas zgodnie z normą PN- -EN 13 888.
JAK UNIKNĄĆ BŁĘDÓW NA ETAPIE WYKONANIA?
Kolejnym ważnym czynnikiem jest dotrzymywanie wymogów technologicznych przez firmę wykonawczą. Do najczęstszych błędów należą:
- • niestaranność w wykonaniu newralgicznych szczegółów, np. tych związanych z hydroizolacjami,
- • źle pojęta oszczędność materiałów, np. zbyt cienkie warstwy izolacji podpłytkowej,
- • wykonywanie prac pomimo złych warunków atmosferycznych (opady, mrozy).
TO CO NIEWIDOCZNE JEST NAJWAŻNIEJSZE DLA... ROZWIĄZANIA PROBLEMU
Najczęściej trudno znaleźć przyczynę usterki. Wiąże się to z tym, że trzeba nierzadko skuć płytki i izolację, aby sprawdzić jaka jest przyczyna. Taki proces jest uciążliwy dla posiadaczy balkonów, powoduje kolejne skuwanie, nieporządek, czekanie na ekipę remontową.
LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ… NAPRAWIAĆ
Już na etapie projektu warto zasięgnąć fachowej porady producenta. Takie doradztwo obejmuje dostarczenie rysunków detali uszczelnień (w formatach dwg i pdf – co ułatwia prace projektantom). Dodatkowo opis technologii wykonania balkonów oraz wsparcie doświadczonych technologów ds. zastosowań. Dzięki temu proces projektu przebiega sprawnie. Warto skorzystać z doświadczenia firmy wykonawczej, której powierzy się prace na balkonie. Prawidłowa praktyka to uczestnictwo firm wykonawczych w warsztatach szkoleniowych producenta. Dlatego zawsze warto zapytać o przebyte szkolenia z danego systemu balkonowego – producenci wystawiają certyfikaty przeszkolenia dla firm wykonawczych.
A JAK JUŻ TRZEBA NAPRAWIAĆ
W przypadku usterek balkonowych należy skontaktować się z wykonawcą i producentem. Ważne, aby uczestnicy procesu podjęli działania jak niżej:
- • wizyta na balkonie i diagnostyka problemu,
- • dobór odpowiednich produktów naprawczych,
- • opracowanie technologii wykonania robót wraz z rozrysowaniem szczegółów w formacie DWG i PDF,
- • szkolenie dla ekipy wykonawczej,
- • bieżący nadzór w trakcie wykonywania robót.
NA CO NALEŻY ZWRÓCIĆ UWAGĘ W PRZYPADKU KLEJÓW DO PŁYTEK?
Użytkownicy klejów błędnie uważają oznaczenie handlowe „klej elastyczny” za odpowiednik kleju odkształcalnego, przeznaczonego do bardzo obciążonych miejsc, przy czym często nazwą „elastyczne” są oznaczane kleje klasy C1, które zazwyczaj nie spełniają wymogów normy PN-EN 12004 dla odkształcalności poprzecznej na poziomie S1 lub S2. W ten sposób oznaczonych klejów nie powinno się zatem w ogóle używać do okładzin balkonowych i innych zewnętrznych zastosowań. Kleje poprzecznie odkształcalne (czyli sprężyste i odkształcalne) mają zgodnie z normą PN-EN 12004 oznaczenie S1 lub S2. Oznaczenie kleju o deklarowanej odkształcalności poprzecznej wygląda przykładowo tak: C2TS1