Współcześnie gips znajdujemy głównie w materiałach przeznaczonych do wykańczania wnętrz: w płytach gipsowo-kartonowych i tynkach wewnętrznych. Gips jest materiałem bardzo przyjaznym dla zdrowia człowieka. Dzięki właściwościom higroskopijnym chłonie we wnętrzach nadmiar wilgoci i oddaje ją, kiedy powietrze staje się zbyt suche. Tym samym reguluje stężenie wilgoci w powietrzu, które staje się najbardziej korzystne dla ludzi. We wnętrzach wykończonych materiałami gipsowymi panuje optymalny klimat.

PRAWIDŁOWE WYKONANIE TYNKÓW GIPSOWYCH KLUCZEM DO SUKCESU

Tynki gipsowe to doskonały materiał budowlany, który doskonale sprawdza się w każdych wnętrzach. Jednak, aby w pełni cieszyć się powierzchniami otynkowanymi tym materiałem przez wiele lat, należy zadbać o ich prawidłowe wykonanie. W przypadku tynków gipsowych ważne jest wiele czynników, począwszy od wyboru czasu tynkowania, warunków w których odbywają się prace, ale także prawidłowo przygotowane podłoże.
Bardzo istotne jest, że mimo tego, że tynki mają różne właściwości (odporność na uszkodzenia mechaniczne, zwiększoną odporność na wilgoć), to technologia wykonania każdego z tych materiałów jest taka sama. Jest to szczególne istotne dla ekip wykonawczych, gdyż nie muszą oni wymieniać agregatów czy innych narzędzi. Mimo, że w jednym budynku zastosowane są różnego rodzaju tynki, będą mogli je wykonać bez przerw technologicznych.

KIEDY I W JAKICH WARUNKACH TYNKOWAĆ?

Prace tynkarskie należy przeprowadzać w budynkach w stanie surowym zamkniętym, ze szczelnym dachem i wstawionymi oknami. Rozpoczęcie prac tynkarskich zależy od stanu wyschnięcia budowli. Stąd istotne znaczenie mają warunki atmosferyczne zależne od danej pory roku. Należy o tym pamiętać szczególnie w przypadku budowy budynków o ściśle wyznaczonych terminach prac. Reakcje chemiczne, prowadzące do twardnienia zaprawy ustają już praktycznie przy temperaturze +5°C.
Prace tynkarskie mogą być wykonywane bez specjalnych zabezpieczeń tylko wtedy, gdy temperatura powietrza oraz podłoża jest wyższa niż +5°C. Narzuconą warstwę tynku należy zabezpieczyć przed mrozem do czasu stwardnienia i całkowitego wyschnięcia.
Aby zapewnić odpowiednią temperaturę powierzchni elementów budowlanych w miesiącach zimowych, trzeba ogrzewać pomieszczenia przynajmniej 3 do 4 tygodni przed pracami tynkarskimi. W przypadku dogrzewania tynkowanych pomieszczeń istnieje niebezpieczeństwo kondensacji pary wodnej w najbardziej wychłodzonych i wilgotnych miejscach, zwłaszcza jeśli pomieszczenie dogrzewane jest otwartym palnikiem gazowym. Tynkując strop na najwyższym piętrze budynku z płaskim dachem, należy przed rozpoczęciem prac tynkarskich wykonać ocieplenie oraz izolację przeciwwilgociową, aby uniknąć kondensacji pary wodnej.

O CZYM NALEŻY PAMIĘTAĆ?

Wilgotność resztkowa betonu nie może przekraczać 3%. Większe zawilgocenie może przyczynić się do odparzenia tynku od podłoża. W przypadku większej wilgotności niż 3% zalecamy zastosowanie specjalnych talerzyków.
Gruntowanie należy do etapu przygotowania podłoża do tynkowania. W zależności od rodzaju podłoża, należy zastosować odpowiednie środki gruntujące. Prace te wymagają osobnej kalkulacji kosztów.
Średnia grubość powłoki tynkarskiej to 15 mm, a maksymalna grubość tynku na stropie nie może przekraczać 15 mm. Przewody elektryczne powinny być przykryte min. 5 mm warstwą tynku.

WIETRZENIE POMIESZCZEŃ

Po wykonaniu tynków należy niezwłocznie przystąpić do intensywnego wietrzenia pomieszczeń. Zachowanie szybkiej wymiany powietrza jest bardzo istotne, zwłaszcza w początkowej fazie wysychania tynku.
Należy także sprawdzić wilgotność resztkową ścian, która nie powinna przekraczać 3%.
W przypadku stwierdzenia zabrudzeń, wykwitów, zmarzniętego podłoża, nierówności lub stwierdzenia, wyższej niż dopuszczalnej wilgotności resztkowej ścian i sufitów, należy sporządzić pisemny protokół z oględzin i wykazać wszelkie zastrzeżenia oraz dołączyć do tej dokumentacji zdjęcia. Z inwestorem należy ustalić usunięcie wad oraz włączenie tych prac do kalkulacji wykonania robót tynkarskich jako oddzielnej pozycji.

Do prac przygotowujących podłoże do tynkowania należy:
+ osuszenie zbyt wilgotnych ścian,
+ usuniecie wszelkich zanieczyszczeń,
+ zagruntowanie podłoża odpowiednim dla niego środkiem gruntującym.

WYKONANIE MASZYNOWYCH TYNKÓW GIPSOWYCH

Krok po kroku
Etap przygotowania przed tynkowaniem:
+ zaczyna się od zabezpieczenia stolarki okiennej przed zabrudzeniem w trakcie prac tynkarskich. Zaschnięte resztki tynku trudno potem usunąć, a podczas usuwania można porysować szyby lub framugi. Zabezpieczenia wymagają także inne elementy dekoracyjne,
+ zabezpieczenie puszek gniazdek i kontaktów elektrycznych, które podczas tynkowania łatwo pokryć tynkiem. W puszki przewidziane na kontakty należy włożyć odpowiednie zaślepki, które potem łatwo będzie można zdemontować,

+ oczyszczenie ścian z resztek zabrudzeń, kurzu, pyłu i innych zanieczyszczeń. Zwykle wystarczy do tego zwykła szczotka,
+ elementów stalowych zabezpieczonych farbą antykorozyjną.

Etap gruntowania Powierzchnie gruntuje się odpowiednim preparatem, dobranym do rodzaju podłoża. Do dalszych etapów tynkowania przystępuje się po wyschnięciu zagruntowanych powierzchni po około 24 godzinach. W przypadku powierzchni betonowych, czas schnięcia przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych, np. niskich temperaturach i dużej wilgotności powietrza, może się wydłużyć nawet do 3 dni.

Etap obsadzania narożników
Krawędzie tynkowanych powierzchni zabezpiecza się, osadzając profile narożne przy pomocy zaprawy tynkarskiej przygotowanej w wiadrze, nakładanej punktowo w odstępach około 50 cm. Narożniki wymagają wypionowania lub wypoziomowania za pomocą poziomicy.

Przygotowanie zaprawy tynkarskiej maszynowej
Maszynowe tynki gipsowe przygotowuje się na budowie w agregacie tynkarskim, np. PFT G4. Fabrycznie przygotowaną mieszankę wsypuje się ręcznie do kosza zasypowego lub podaje się mechanicznie za pomocą silomatu z silosa, w którym tynk dostarczono na plac budowy. Po uruchomieniu agregatu pobiera on samoczynnie wodę i miesza w odpowiedniej proporcji. Poziom poboru wody należy ustawić tak, aby konsystencja zaprawy była odpowiednia, to znaczy nie za rzadka, bo materiał będzie spływał, ale też nie za gęsta, bo utrudni to ułożenie tynku na ścianie łatą typu H.

Nakładanie tynku
Zaprawę tynkarską przygotowaną w agregacie nanosi się na ściany i sufity za pomocą węża tynkarskiego zakończonego końcówką natryskową, którą należy prowadzić od góry do dołu prostopadle do podłoża w odległości ok. 10–15 cm. Tynkowanie pomieszczeń zaczyna się od położenia tynku na sufitach, a następnie przystępuje się do tynkowania ścian. Minimalna grubość tynku wynosi 8 mm, a maksymalna 50 mm.

Równanie tynku
Wstępne – za pomocą łaty tynkarskiej typu H wykonuje się wstępne równanie tynku. Powierzchnie naniesionego tynku zamyka się, równając ją w pionie i poziomie za pomocą łaty profilowej typu H. Łatę prowadzi się lekko pod kątem do podłoża. Po zaciągnięciu tynku sprawdza się pion i płaszczyzny za pomocą poziomnicy. Jeśli tynku jest za mało, należy wykonać dodatkowy narzut i ponownie wyrównać. Jeśli tynku jest za dużo, należy go zebrać.

Ostateczne – po około 80 minutach od wstępnego wyrównania przystępuje się do wyrównania ostatecznego za pomocą łaty typu T. W tym momencie tynk zaczyna wiązać i jest to najlepszy moment do usunięcia istniejących jeszcze nierówności. Łatę dociska się do podłoża i przeciąga się ją w liniach poziomych od góry do dołu oraz po skosie. W międzyczasie kontroluje się poziom i pion otynkowanych powierzchni.

„Piórowanie”
Niewielkie nierówności usuwa się za pomocą szpachli powierzchniowej zwanej potocznie „piórem”, po około 120 minutach od narzutu.

„Gąbkowanie”
Po około 140 minutach od narzutu lekko stwardniały tynk zrasza się równomiernie rozproszonym strumieniem wody, a następnie szlamuje się przy pomocy zmoczonej pacy z gąbką, przesuwając ją po otynkowanych powierzchniach. Zadaniem tej czynności jest wyciągnięcie na powierzchnię tzw. „mleczka gipsowego”, które potrzebne jest do ostatecznego wygładzenia tynku.

Wygładzanie powierzchni tynku
Po następnych 40 minutach wygładza się tynk „piórem” lub pacą metalową, aż do uzyskania gładkiej powierzchni. Na krótko przed ostatecznym wygładzeniem wyprowadza się kąty wewnętrzne za pomocą hebla, nadając im równą i ostrą krawędź.

Wyprowadzenie narożników wewnętrznych
Ostateczny kształt narożników wewnętrznych nadaje się za pomocą szpachelki kątowej.