Balkon to dla każdego profesjonalisty wyzwanie. Mróz, częste przechodzenie temperatury przez granicę zero w okresie zimowym, intensywne działanie promieni słonecznych latem wymagają od wykonawcy niemałej wiedzy i doświadczenia oraz szczególnej staranności wykonania.
Balkony nieustannie narażane są na destrukcyjny wpływ różnych czynników atmosferycznych. Wieloletnie wystawienie okładziny na działanie skrajnych temperatur, zamarzania i rozmarzania wody deszczowej, roztapianego śniegu, może skutkować przeciekami, pojawieniem się nieestetycznych wykwitów, odprysków na powierzchni płytek i fug, odspojeniem i pęknięciami okładziny. Wszystkie te problemy mogą być wynikiem zarówno błędów wykonawczych, jak i złego doboru materiałów. Najlepiej więc stawiać na sprawdzone materiały, a zwłaszcza na całe systemy budowlane jednego producenta. Dlaczego to takie ważne? Kompleksowe systemy dopasowanych do siebie produktów pozwalają stworzyć trwałą i estetyczną konstrukcję. Wysokiej jakości zaprawy uszczelniające zapewniają elastyczność i przekrywalność rys, odporność na zmienne cykle zamarzania i rozmarzania oraz dobrą przyczepność również na wilgotnych podłożach. Odpowiednio dobrane zaprawy klejowe pozwalają na przyklejanie wszystkich rodzajów płytek, a fugi mają właściwości antybakteryjne oraz zapewniają wysoką szczelność, wodoodporność i trwałość kolorystyki. Niezależnie jednak od wybranej okładziny i chemii budowlanej, wykonanie balkonu jest zadaniem skomplikowanym, wymagającym szczególnej staranności.
Schemat wykończenia balkonu w systemie Knauf (fot. Knauf)
Odpowiednio przygotowana płyta balkonowa
W przypadku prac wykonawczych w obrębie balkonu przygotowania należy rozpocząć od oceny stanu płyty balkonowej. Ewentualne korekty jastrychu można wykonać przy użyciu szpachli wyrównawczej nałożonej metodą „świeżo na świeżo” na wcześniej naniesioną emulsję kontaktową, która zwiększa przyczepność. Na tak przygotowanym podłożu można rozpocząć montaż profili i okapników balkonowych. Są one odporne na korozję, zasolenie, wahania temperatury oraz działanie światła i zmiennych warunków atmosferycznych, co eliminuje ryzyko konieczności remontowania balkonów co kilka lat.
Płyta balkonowa powinna mieć odpowiedni mieć minimum 1,5% spadek, który należy wykonać na odpowiednio przygotowanej warstwie płyty konstrukcyjnej. Do tego celu najlepiej nadaje się szybkowiążąca zaprawa wyrównująca, ponieważ kolejne warstwy mogą być naniesione już po kilku godzinach. Przy zmiennych warunkach pogodowych ma to istotne znaczenie. Nieprawidłowo wykonany spadek spowoduje zaleganie wody opadowej oraz śniegu, co z kolei przyczynia się do przenikania wilgoci wgłąb poszczególnych warstw systemu. Dodatkowo, myśląc o prawidłowo przygotowanym podłożu, należy również pamiętać o odpowiednim rozmieszczeniu szczelin dylatacyjnych, tj. w rozstawie około 3 m od siebie, także przy stałych przegrodach (ściany, murki itp.). Dylatacje w podłożu (jastrychu) muszą być przeniesione na powierzchnię okładziny, zapobiegną odspajaniu, uszkodzeniu i pękaniu okładziny oraz destrukcyjnemu przenikaniu wilgoci w niższe warstwy.
Zabezpieczenie przed wilgocią
Przed nałożeniem warstwy elastycznej zaprawy uszczelniającej podłoże trzeba zwilżyć wodą. Należy także pamiętać o wklejeniu taśmy uszczelniającej w miejsca narażone na przenoszenie ewentualnych ruchów konstrukcji, czyli na styku ściany z płytą balkonu, w miejscach wykonanych dylatacji oraz wzdłuż zamontowanych okapników lub profili. Taśmę wklejamy poprzez mocne wtopienie jej w zaprawę uszczelniającą. Jej zadaniem jest zapewnienie trwałego uszczelnienia pracujących dylatacji obwodowych i powierzchniowych oraz na styku materiałów o różnym współczynniku rozszerzalności termicznej. Na tak przygotowane podłoże można już nałożyć uszczelnienie mineralne. Zaprawa jest łatwa w zastosowaniu. Nanosimy ją przy pomocy metalowej pacy, wałka albo metodą natryskową. W pierwszej kolejności wklejamy taśmy uszczelniające na styku ścian z płytą oraz w dylatacjach. Następnie nanosimy hydroizolację na całą uszczelnianą powierzchnię w dwóch cyklach. Po związaniu pierwszej warstwy, nakładamy drugą, pamiętając, by końcowa grubość uszczelnienia po związaniu wynosiła minimum 2 mm. Hydroizolacja tworzy elastyczną, wodoszczelną powłokę, chroniąc wszystkie warstwy znajdujące się pod uszczelnieniem. Zaprawę można nanosić na wilgotne oraz niewysezonowane podłoża betonowe np. na świeżo wykonany jastrych. W porównaniu z tradycyjnymi metodami, ten materiał charakteryzuje się małym zużyciem, skutecznością pomimo niewielkiej grubości oraz możliwością bezpośredniego przyklejania okładzin zaprawami cementowymi.
Do przyklejania płytek używamy mrozoodpornego kleju wysokoelastycznego (fot. AdobeStock)
Montaż okładziny
Po całkowitym związaniu zaprawy uszczelniającej można rozpocząć montaż płytek ceramicznych. Do przyklejania okładziny na balkonach zaleca się stosowanie wysokoelastycznych zapraw klejowych. Do poprawnego układania ceramiki wymagane jest pełne pokrycie spodu płytki zaprawą klejową. W przypadku zapraw o konsystencji tradycyjnej, obowiązkowe jest stosowanie metody tzw. kombinowanej, polegającej na nanoszeniu zaprawy klejowej na podłoże oraz na spód płytki. Ułatwieniem w osiągnięciu pełnego przylegania może być zastosowanie zapraw klejowych półpłynnych lub wielofunkcyjnych. W przypadku płyt wielkoformatowych najlepszym wyborem będzie dwukomponentowa, cementowa, wysokoelastyczna, cienkowarstwowa zaprawa klejowa normalnie lub szybkowiążąca. Dzięki specjalnej recepturze, zawierającej nieredyspergowalne, płynne polimery, podatność tej zaprawy na wchłanianie wody jest znikoma. Dzięki wysokiej szczelności, zaprawy te są odporne na destrukcję wywoływaną przez czynniki atmosferyczne. Nie tracą z biegiem czasu swych właściwości, wytrzymałości i elastyczności. Dodatkowo, zaprawa szybkowiążąca w ciągu kilku godzin osiąga odporność na deszcz i spadek temperatury, co sprzyja pracom na budowie w niestabilnych warunkach pogodowych. Wszystkie okładziny wielkoformatowe, niezależnie od zastosowanej konsystencji zaprawy klejowej, wymagają stosowania metody „kombinowanej”, aby uzyskać pełne przyleganie i wypełnienie pod płytami. Użycie wysokiej jakości zapraw klejowych przy zalecanej metodzie klejenia, minimalizuje ryzyko powstawania pustek powietrznych pod okładziną i gromadzenia się wody, co podczas użytkowania może prowadzić do uszkodzeń: odspojeń płytek, osłabienia zaprawy klejowej, rozwoju grzybów i drobnoustrojów oraz powstawania wykwitów i innych widocznych zanieczyszczeń na powierzchni płytek.
Trwała i estetyczna fuga
Wybór właściwej zaprawy do fugowania w dużym stopniu decyduje o trwałości okładzin ceramicznych oraz okładzin z kamienia naturalnego. Zaprawa fugowa powinna kompensować obciążenia związane z użytkowaniem powierzchni wywołane zarówno ruchem, jak i powstające w wyniku zmian temperatury i sposobów czyszczenia.
Fugowanie, zwłaszcza w przypadku balkonu, wymaga szczególnej uwagi. Panujący w Polsce klimat – zmienne temperatury, obfitość opadów deszczu czy śniegu, wielokrotność przechodzenia temperatury ±0°C – sprawia, że należy odpowiednio dobrać zaprawę fugową, która będzie w stanie skompensować owe naprężenia. Z tych powodów do spoinowania płytek i nawierzchni z kamienia w zastosowaniach zewnętrznych eksperci zalecają fugi o wysokiej elastyczności, odporności mechanicznej i minimalnej chłonności wody. W przypadku tak newralgicznego miejsca, jakim jest balkon, do prac wykończeniowych stosuje się materiały o wysokiej wytrzymałości na ścieranie i na ekstremalne, zmienne temperatury. Cechują się one także wodo- i mrozoodpornością oraz trwałością koloru, eliminują ryzyko powstawania wykwitów wapiennych na powierzchni fugi i ograniczają możliwość rozwoju pleśni i mikroorganizmów. Po upływie minimum dwóch godzin od wbudowania fugi, możemy przystąpić do wypełnienia szczelin dylatacyjnych sznurem, wciskając go na odpowiednią głębokość, pozostawiając miejsce na elastyczną fugę dylatacyjną. Podczas montażu okładzin ceramicznych w zastosowaniach zewnętrznych należy bezwzględnie zadbać o prawidłowy rozkład wspomnianych wcześniej dylatacji (najlepiej 3 x 3 m). Odstępy pomiędzy kolejnymi dylatacjami nie powinny przekraczać 5 m, zaś dylatowane pola powinny w miarę możliwości mieć kształt zbliżony do kwadratu. Minimalna szerokość fug dylatacyjnych powinna wynosić około 10 mm. Tylko takie szerokości szczelin dylatacyjnych w okładzinach ceramicznych zapewniają kompensację naprężeń termicznych na dużych powierzchniach lub powierzchniach o zmiennym kształcie przy silnym nagrzewaniu słońcem i gwałtownym schładzaniu np. ulewnym deszczem.
zdjęcie tytułowe: Ceramika Paradyż
