Oświetlenie salonu ma wiele zadań. Powinno dostarczać światło sztuczne do każdej strefy pokoju zgodnie z jej funkcją, jego ważną rolą jest także charakter dekoracyjny, ponadto same oprawy świetlne stają się przykuwającą uwagę ozdobą salonu. Jak oświetlić salon, by światło było funkcjonalne, a zarazem dekoracyjne?
Jak dobrze oświetlić salon? Pytanie to zadają sobie zarówno nowo upieczeni właściciele mieszkań i domów, jak i osoby remontujące swoje siedziby. Rodzinne i reprezentacyjne funkcje pokoju dziennego czy inaczej salonu wymagają odpowiedniej aranżacji. Jednym z jej elementów jest oświetlenie, które może sprawić, że po zmroku pomieszczenie nie tylko będzie nadal funkcjonalne, ale zajaśnieje pełnym blaskiem. Odpowiednio zaplanowane światło sztuczne podkreśli walory aranżacji, pogłębi kolory, wydobędzie urok faktur tkanin, okładzin, form mebli czy kształtów dekoracyjnych przedmiotów. Oświetlenie ma ponadto ogromną siłę kreacyjną w tworzeniu nastrojów i klimatów. To jednak nie koniec ważnych aspektów planowania oświetlenia salonu. Ponieważ w większości nowych mieszkań i domów salon jest połączony z kuchnią, a ostatnio, z powodu popularyzacji pracy zdalnej, również miejscem do wykonywania wielu aktywności zawodowych, trzeba umiejętnie połączyć funkcje dekoracyjne i użytkowe oświetlenia, i to zarówno opraw, jak i źródeł światła. Jak rozmieścić oświetlenie w salonie, by mogło ono sprostać tym wszystkim zadaniom?
Jak zaprojektować oświetlenie w salonie
Właściwe oświetlenie salonu wymaga poprowadzenia instalacji elektrycznych w ścianach, suficie, podłodze, coraz częściej też w meblach. Czasami, by wydobyć funkcjonalne lub dekoracyjne walory światła, dodatkowo trzeba zbudować elementy architektoniczne w postaci sufitów podwieszanych, wnęk czy ścianek parawanowych. O projekcie oświetlenia, szczególnie tak rozbudowanego i wielofunkcyjnego, trzeba więc pomyśleć już na etapie projektu domu, a najpóźniej podczas przeprowadzania instalacji elektrycznej. Plan salonu z wrysowaną przyszłą aranżacją pozwoli precyzyjnie zaprojektować punkty świetlne i wyprowadzić w tych miejscach kable do podłączenia opraw świetlnych i zamontowania puszek do włączników i gniazdek. Kable wyprowadzone w odpowiednim miejscu sufitu umożliwią optymalne rozmieszczenie lamp wiszących oraz plafonier. Trzeba też pamiętać, że bardzo dekoracyjne i tworzące niepowtarzalny nastrój kinkiety wymagają wyprowadzenia kabli w odpowiednich miejscach ścian.
Jak oświetlić duży salon?
Trend ostatnich czasów w oświetleniu salonów to rezygnacja z centralnie umieszczonej oprawy sufitowej na rzecz tzw oświetlenia wyspowego, dostarczającego światło do różnych aneksów. Nie powinniśmy jednak rezygnować z tzw. oświetlenia ogólnego, którego najważniejszą rolą jest jak najskuteczniejsze zastąpienie światła naturalnego. Nie tylko obejmuje ono swoim zasięgiem całe wnętrze, ale też usuwa cienie pojawiające się przy włączonym oświetleniu kierunkowym. W dużym pomieszczeniu oświetlenie ogólne nie musi być centralnie usytuowane na suficie – warto je natomiast zamontować w miejscu, które uznaje się za centralny punkt pomieszczenia – może to być jadalnia lub strefa z kanapą. Nic też nie stoi na przeszkodzie, by oświetlenie ogólne składało się z kilku lamp umieszczonych w ważnych strefach, ważne, by światło to miało wystarczająco duży zasięg. Ze względu na mnogość funkcji salonu o dużej powierzchni, oświetlenie trzeba dobrać precyzyjnie do jego stref. Część wypoczynkową, najczęściej z sofą, fotelami i niewielkim stolikiem należy oświetlić przyjemnym, dobrze rozproszonym światłem, które sprzyja relaksowi domowników i kameralnym spotkaniom towarzyskim. Dobre w tym miejscu będą zarówno lampy sufitowe, jak i lampy wiszące nad stolikiem. Sofę dodatkowo można oświetlić lampami stojącymi: stołowymi ustawionymi na małych stolikach przy sofie lub lampą podłogową np. z ramieniem wygiętym w łuk tak, by klosz znajdował się nad kanapą. Ścianę RTV podświetlimy taśmami LED lub kinkietami zamontowanymi za telewizorem.
A jak oświetlić salon z jadalnią? Najlepiej sprawdzą się tu lampy wiszące, które możemy dopasować do kształtu stołu – okrągły stół najlepiej podświetlić lampą z okrągłym kloszem, prostokątny – oprawami o ostrzejszych kształtach. Wygodnym rozwiązaniem w przypadku stołu rozkładanego jest oświetlenie szynowe. Takie lampy można swobodnie przesuwać po całej długości szyny, dopasowując do wielkości stołu. Możemy też postawić na kilka mniejszych lamp zamontowanych w szeregu. Im niżej zamontujemy lampę, tym światło będzie bardziej punktowe. Lampa zamontowana wyżej, lepiej i szerzej rozproszy światło.
Niełatwa też jest odpowiedź na pytanie jak oświetlić salon z aneksem kuchennym. Przeciwstawne funkcje, jaka jest wypoczynek i praca wymagają różnego podejścia do aranżacji oświetlenia. Kuchenny aneks musi być dobrze doświetlony, ponieważ jest to głównie miejsce pracy, podobnie jak stojąca na granicy stref wyspa kuchenna, gdzie wykonujemy wiele czynności, od gotowania, jedzenia, po odrabianie lekcji z dziećmi. Wyspę i blaty kuchenne oświetlamy mocnym, kierunkowym światłem. Duży aneks kuchenny może wymagać osobnego oświetlenia sufitowego.
Jakie dobrać oświetlenie do salonu – barwa światła, źródła światła
Dobierając źródła światła, zwracamy uwagę na temperaturę barwową – to parametr, który pojawił się wraz z pojawieniem się techniki LED. Określamy ją w Kelwinach [K] – im wyższa liczba Kelwinów, tym zimniejsze światło. Źródła światła o liczbie Kelwinów powyżej 5000 będą świeciły światłem zimnym, a w okolicach 4000K neutralnym. Mianem barwy ciepłej określamy źródła światła o temperaturze 3000K – są one najbardziej zbliżone do światła tradycyjnej żarówki i oświetlenia słonecznego, a także nastrojowe, dlatego sprzyjają relaksowi i uspokajają. Światło zimne jest bardziej białe i intensywniejsze. Sprzyja aktywności, dlatego świetnie sprawdza się w miejscach pracy. Uwydatnia kształty podświetlanych przedmiotów i dodaje dynamiki fakturom. W salonie najlepiej mieszać różne temperaturę barwowe światła. Centralne światło powinno być zbliżone do światła naturalnego i umiarkowanie mocne – ok. 3000K. 2700-2200K powinny mieć lampki dekoracyjne budujące klimat. Światło oświetlające biurko czy kuchenny blat powinno być zimne lub neutralne (4000K).
Nowoczesne oświetlenie wyróżnia się nie tylko designem, ale także małym zużyciem prądu. LED-y są najbardziej oszczędnym źródłem światła – aż 90% efektywniejsze od tradycyjnych żarówek i nawet 50 razy bardziej żywotne.
Pozostawianie źródeł świateł bez opraw lub stosowanie delikatnych ażurowych opraw drucianych lub też całkowicie przezroczystego szkła to obecnie bardzo modny trend w aranżacji wnętrz. Jednak stosując tego typu rozwiązania, pamiętajmy, że bezpośrednio oddziałujące na nasz wzrok światło sztuczne, może być męczące lub wręcz szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego w takich przypadkach sięgnijmy po źródła światła, do których produkcji zastosowano szkło kolorowe lub lekko przydymione. Sprawdzą się także lampy dekoracyjne z ozdobnym, dającym przyjazne dla oczu żółte światło żarnikiem.
Jak oświetlić salon – rodzaje opraw sufitowych i ściennych
Dostępne na rynku modele lamp wiszących z łatwością dopasujemy do stylistyki wnętrz i potrzeb. Tradycyjny żyrandol wieloramienny może dawać bardzo różnorodne światło, w zależności od materiałów wykonania, konstrukcji, a także mocy i barwy źródeł światła. Bogato zdobiony z mosiężnymi ramionami i kryształowymi wisiorami sprawdzi się zarówno w klasycznych wnętrzach, jak i nowoczesnych eklektycznych. Do chętnie wykorzystywanych należą również lampy sufitowe jednopunktowe z dużymi kloszami w formie zgeometryzowanej, np. walca, stożka, kuli czy prostopadłościanu. Równie chętnie sięga się po inspirowane naturą – np. w formie kwiatów, liści, skrzydeł. Bywa, że zadania światła centralnego wykonuje kilka tego rodzaju lamp zamontowanych blisko siebie np. w szeregu. Plafoniery nazywane także plafonami, to ponadczasowe lampy pasujące zarówno do bardzo eleganckich, jak i nowoczesnych, minimalistycznych wnętrz. Generują one światło rozproszone, a nie zajmują dużo miejsca. Umieszczone bezpośrednio przy suficie nie oślepiają użytkowników, są też o wiele trudniejsze do rozbicia niż wiszące lampy. Są dobrym rozwiązaniem do niskich wnętrz, którym nadadzą wrażenia przestronności. Plafoniery mają często ukryte jedno lub kilka źródeł światła pod jednym, stylowym kloszem. Oprawy ścienne czyli kinkiety dające światło sączące się ze ściany stosujemy, by we wnętrzu uzyskać określony klimat. Producenci oferują oprawy ścienne w komplecie z sufitowymi i stołowymi – to dobra propozycja dla osób, które poszukują bezpiecznego sposobu na skomponowanie elementów wystroju wnętrza. Oświetlenie boczne może być włączane jednocześnie z ogólnym lub używane zamiennie. W pokojach montuje się je nad niskimi meblami takimi jak komody, konsole czy też kanapy. Podobną funkcje spełniają także kinkiety montowane na ścianie, do której dostawiony został stół jadalniany, gdzie kinkiety wspomagają lampę nad stołem lub ją zastępują.
O tym, jaki będzie efekt świetlny będzie dawała oprawa, decyduje stopień transparentności klosza, kierunek padania strumienia świetlnego, a także stopień i sposób otwarcia oprawy. Duży wpływ na charakter światła ma materiał, z jakiego wykonano klosz lampy, im bardziej jest on transparentny, tym światło będzie bardziej rozproszone i silniej oddziałujące na otoczenie. Taki rodzaj światła uzyskamy wykorzystując min. klosze ze szkła. Klosze z materiałów nieprzezroczystych takich jak np. metal czy gips będą dawać silne światło kierunkowe. Jeśli zdecydujemy się na klosz otwarty od góry, światło będzie padało na ścianę i sufit. W przypadku opraw skierowanych otworem w dół światło będzie padać na ścianę i podłogę. Najbardziej interesujący efekt świetlny uzyskamy, stosując oprawy jednocześnie otwarte z dołu i góry – budują one dekoracje w postaci wyrazistych wiązek światła, a przy tym dobrze oświetlają pobliskie płaszczyzny, gdyż światło odbija się wówczas od ścian, sufitu i posadzki. Niezależnie od stopnia przezroczystości opraw, warto je podłączyć do ściemniacza, co pozwoli nam regulować natężenie światła w miarę potrzeb. Taśmy LED-owe to kolejna możliwość ciekawego oświetlenia salonu, jednak należy pamiętać o tym, że są one przede wszystkim dekoracją, dlatego mocuje się je wraz zimnym oświetleniem. Mogą być ukryte za profilami architektonicznymi, za zabudową karnisza, podświetlając krawędzie ścian, a także dodając wizualnych efektów w suficie podwieszanym. Są modnym pomysłem do wszystkich nowoczesnych wnętrz.
