Jak ocieplić stary dom?

Ocieplenie ścian zewnętrznych wełną skalną to jeden z kluczowych elementów remontu starego domu i właściwego przeprowadzenia kompleksowej termomodernizacji. To gwarancja oszczędności kosztów ogrzewania i dbałości o środowisko.

NOWE ŻYCIE STAREGO DOMU

Domy, które wybudowano kilkadziesiąt lat temu, mają zazwyczaj niską efektywność energetyczną, co przekłada się na wysokie koszty ogrzewania. Rozwiązaniem tego problemu jest termomodernizacja, której pierwszym etapem jest ocieplenie ścian zewnętrznych systemem ETICS z użyciem wełny skalnej. Ocieplenie pozytywnie wpłynie na walory estetyczne domu i przyniesie konkretne korzyści dla użytkowników – poprawi mikroklimat w pomieszczeniach i zmniejszy koszty ogrzewania. „Oddychające” ściany i świeże powietrze wewnątrz domu oraz stabilna temperatura wpływa na kondycję domowników, pomaga w budowaniu odporności, chroni przed infekcjami. Dzięki izolacji, zimą ogrzane mury trzymają ciepło, a latem w domu panuje przyjemny chłód.
Wełna skalna to materiał pochodzący w pełni z naturalnych surowców, niepalny, niezwykle wytrzymały, paroprzepuszczalny, o wysokiej odporności na zmienne warunki atmosferyczne. Wełna skalna zapewnia także doskonałą izolację akustyczną. Ocieplony dom jest jak filharmonia – poziom akustyczny jest tak dobry, że w pokoju można usłyszeć spadającą szpilkę, a hałas uliczny, pobliski plac zabaw czy obiekty użyteczności publicznej – nie będą tak uciążliwe.

OCIEPLANIE METODĄ LEKKĄ MOKRĄ 

Ocieplenie ścian zewnętrznych to zazwyczaj centralny punkt całego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego – obejmuje największą powierzchnię budynku i jest konieczne, by dom był ciepły i komfortowy. W pracach ociepleniowych najczęściej stosuje się metodę lekką mokrą, również zwaną ETICS.

Ocieplenie metodą lekką mokrą składa się z 4 etapów:
• przygotowanie ścian do ocieplenia,
• klejenie płyt z wełny skalnej a następnie ich szlifowanie oraz mocowanie za pomocą łączników mechanicznych,
• wykonanie warstwy zbrojnej z wtopioną siatką,
• tynkowanie i malowanie.

ZGODNIE ZE SZTUKĄ BUDOWLANĄ

Wykonanie ocieplenia musi być przeprowadzone zgodnie ze sztuką budowlaną. Podczas prac ociepleniowych temperatura zewnętrzna powietrza, podłoża i materiału wbudowywanego nie może wynosić mniej niż +5°C i więcej niż +25°C. Nie należy wykonywać robót przy silnym wietrze lub intensywnym nasłonecznieniu. Niezwiązane materiały (zaprawę zbrojącą, tynki) należy chronić przed bezpośrednim działaniem deszczu, stosując siatki zabezpieczające na rusztowaniach.

PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA

Podłoże musi być mocne, czyste, wolne od kurzu i oleju, a tynki organiczne oraz złuszczające się powłoki malarskie należy usunąć. Nierówności ścian przekraczające 1 cm niwelujemy zaprawą wyrównującą. Powierzchnię ściany – otynkowaną lub nieotynkowaną – należy oczyścić mechanicznie (szczotkami) lub zmyć wodą pod dużym ciśnieniem. Silnie chłonące podłoża należy zagruntować środkiem gruntującym, zmniejszającym ich chłonność.
Przed rozpoczęciem robót ociepleniowych należy wyznaczyć wysokość cokołu i zaznaczyć ją linią poziomą. Listwa cokołowa powinna być montowana idealnie w poziomie, na wysokości ok. 40 cm od poziomu terenu, przy użyciu minimum 5 łączników na 1 m.b. listwy. Na narożach budynku listwę przycinamy pod kątem, zaginamy i montujemy złącza.

KLEJENIE PŁYT

Zaprawę klejącą należy przygotować zgodnie ze wskazaniami producenta. Płyty przyklejamy do podłoża nieoznakowaną napisem powierzchnią, metodą punktowo-obwodową.
Nakładanie zaprawy wykonujemy w dwóch etapach: gładką stroną pacy nanosimy cienką warstwę zaprawy klejącej i gruntujemy, przeszpachlowując całą powierzchnię płyty. Potem, za pomocą pacy zębatej 12 x 12 mm równomiernie rozprowadzamy warstwę zaprawy klejącej na całej wcześniej zagruntowanej powierzchni płyty. Zaprawę klejącą nanosimy na taką grubość, aby zapewnić dobrą przyczepność do podłoża. Natychmiast po naniesieniu zaprawy klejącej płytę należy osadzić ok. 2 cm nad płytami wcześniej przyklejonymi, przesuwając ją tak, aby uzyskać szczelny styk pomiędzy płytami i następnie docisnąć do podłoża. Taki sposób klejenia zapewnia maksymalną przyczepność. Płyty należy przyklejać mijankowo, szczelnie dosuwając je do poprzednio przyklejonych. Nadmiar wychodzącej z boku płyty zaprawy klejącej usuwamy tak, by nie była widoczna na stykach płyt.
Na narożach budynku płyty powinny być ułożone w sposób zapewniający „związanie”. W celu prawidłowego ukształtowania krawędzi naroża, pozostawione wysunięte płyty obcinamy nożem wzdłuż łaty i szlifujemy pacą obłożoną gruboziarnistym papierem ściernym.
Po przyklejeniu płyt, ale nie wcześniej niż po 24 godzinach, w celu wyrównania ewentualnych nierówności, należy je przeszlifować pacą obłożoną gruboziarnistym papierem ściernym, aż do uzyskania wymaganej dokładności wykonywanego ocieplenia.
Naroża okienne i drzwiowe należy izolować całymi płytami, odpowiednio je docinając.

WYKOŃCZENIE OŚCIEŻY

Połączenia systemu z innymi elementami budowlanymi takimi jak: ościeża okienne i drzwiowe, parapety, dachy i balkony, powinny być wykonane z zachowaniem szczeliny wypełnionej materiałem trwale plastycznym, np. silikonem lub specjalną elastyczną taśmą. Do ościeżnic okiennych oraz drzwiowych przyklejamy listwy przyokienne tak, aby zapewnić ocieplenie ościeża wełną o minimalnej grubości 2 cm. W celu zabezpieczenia okna przed zabrudzeniem podczas prowadzenia robót, przyklejamy do listwy folię ochronną, którą odrywamy razem z taśmą klejącą po wykonaniu ocieplenia.

MOCOWANIE PŁYT ŁĄCZNIKAMI

Mocowanie łącznikami płyt wykonujemy nie wcześniej niż po 24 godzinach od ich przyklejenia za pomocą łączników wbijanych lub wkręcanych z rdzeniem stalowym.
Zastosowanie płyt z wełny skalnej o układzie włókien prostopadłym do powierzchni ściany, zwanym lamelowym, pozwala na ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie mocowania łącznikami. Mocowanie jedynie za pomocą zaprawy klejącej może być wykonane w przypadku płyt lamelowych pod warunkiem, że wysokość budynku jest nie większa niż 20 m, a wytrzymałość podłoża ściany na rozerwanie jest nie mniejsza niż 0,08 MPa. Na podłożach niepewnych, nienośnych, np. tynki czy gazobeton, oprócz klejenia należy dodatkowo stosować łączniki mechaniczne.

WYKONANIE WARSTWY ZBROJĄCEJ

Zaprawę zbrojącą należy przygotować zgodnie ze wskazówkami na opakowaniu. Przed przystąpieniem do nakładania zaprawy zbrojącej należy wyszpachlować wszystkie otwory okienne i drzwiowe (ościeża), a naroża ościeży dodatkowo zazbroić listwą narożną z siatką.
Kolejnym etapem montażu jest zaszpachlowanie talerzyków zamocowanych łączników, które powinny być zlicowane z powierzchnią płyty. Nad narożami otworów okiennych i drzwiowych należy wtopić pod kątem 45° pasy siatki z włókna szklanego o wymiarach 35 cm x 20 cm, gdyż w miejscach tych powstają zwiększone naprężenia, które mogą przyczyniać się do powstawania rys. Pierwszym etapem nałożenia zaprawy zbrojącej jest gruntowanie powierzchni skalnej wełny, cienką warstwą zaprawy zbrojącej, gładką stroną pacy. Następnie nakładamy właściwą warstwę zaprawy za pomocą pacy zębatej o zębach 10 mm x 10 mm, rozprowadzając ją równomiernie po powierzchni płyty.
W równej grubości w świeżą warstwę zaprawy zbrojącej wtapiamy siatkę z włókna szklanego (od góry ku dołowi) na całej wysokości ściany, dbając o to by siatka była naciągnięta i bez zagięć. Przed zatopieniem kolejnego pasa siatki ściągamy z poprzedniej warstwę zaprawy zbrojącej na szerokość zakładu min. 10 cm, w celu wyeliminowania zgrubień na łączeniach. Na narożu zatapiamy siatkę równo z grzbietem listwy. Narożnik szpachlujemy pacą kątową. Po wyschnięciu zaprawy zbrojącej, wystającą poza obrys listwy cokołowej siatkę obcinamy równo z dolną krawędzią.

NAŁOŻENIE PODKŁADU I TYNKU

W normalnych warunkach pogodowych, po trzech dniach, na suchą warstwę zbrojącą nakładamy jednowarstwowo za pomocą wałka lub pędzla, podkład tynkarski. Przed nałożeniem tynku, w zależności od jego rodzaju, podkład należy zagruntować odpowiednim preparatem.
Po wyschnięciu podkładu tynkarskiego, ale nie wcześniej niż po 24 godzinach, można przystąpić do nakładania tynku, który przygotowujemy zgodnie ze wskazówkami na opakowaniu. Tynk nakładamy pacą ze stali nierdzewnej, metodą „mokre na mokre”. Po dokładnym ściągnięciu nadmiaru tynku przystępujemy do zacierania, pamiętając o wykonywaniu takich samych ruchów, by nie wystąpiły różnice w fakturze tynku. Powierzchnię należy strukturować w stanie mokrym pacą z tworzywa sztucznego. Tynk o strukturze baranka zacieramy ruchem kolistym, tynk o strukturze drapanej zacieramy w kierunku pionowym, poziomym lub ruchem kolistym.
W czasie procesu wiązania i schnięcia tynku, należy chronić go przed bezpośrednim działaniem słońca, deszczu i wiatru. W okresach niższych temperatur, przy wysokiej wilgotności, należy uwzględnić wydłużony czas schnięcia.

PODKŁAD POD FARBĘ I MALOWANIE

Przed naniesieniem farby elewacyjnej zaleca się wcześniejsze zagruntowanie podłoża odpowiednim preparatem gruntującym w celu wyrównania i ujednolicenia jego nasiąkliwości, wzmocnienia struktury oraz zwiększenia przyczepności farby. Nanoszenie podkładu może być wykonane za pomocą pędzla lub wałka.
Do malowania tynków można przystąpić po dokładnym ich wyschnięciu i wysezonowaniu. W zależności od rodzaju farby okres sezonowania tynku po aplikacji powinien wynosić minimum 3 dni dla farb silikatowych oraz 7–14 dni dla farb silikonowych.
Farbę można aplikować pędzlem, wałkiem lub mechanicznie za pomocą natrysku, zawsze w dwóch warstwach. Dopuszczalne jest rozcieńczenie farby na pierwszą warstwę, szczególnie gdy prace prowadzone są w temperaturach zbliżonych do maksymalnie dopuszczalnych. Do rozcieńczania farb silikatowych należy stosować preparat gruntujący w ilości maksymalnie do 5%, zaś farby silikonowe można rozcieńczać wodą w ilości do 10%. W przypadku drugiej warstwy farbę należy stosować bez rozcieńczenia. W trakcie prac malarskich należy zadbać o zapewnienie odpowiednich warunków atmosferycznych, tj. unikać dużego nasłonecznienia, silnego wiatru, opadów deszczu lub śniegu. Optymalna temperatura powietrza i podłoża powinna wynosić od +5°C do +25°C, a wilgotność względna nie powinna przekraczać 75%.

CZYSTE POWIETRZE

Ocieplenie domu wełną skalną to również skuteczna broń przeciwko smogowi i gwarancja czystszego powietrza w najbliższym otoczeniu. Izolacja ścian zewnętrznych sprawia, że ciepły dom wyemituje znacznie mniej zanieczyszczeń.
Teraz można wykonać ocieplenie ścian zewnętrznych korzystając z dofinansowania w ramach rządowego programu „Czyste powietrze”. Dzięki odpowiedniej kolejności prac remontowych, najpierw ocieplenie, a potem wymiana systemu grzewczego, nie tylko można przyczynić się do redukcji szkodliwych emisji, ale zapewnić sobie niskie rachunki za ogrzewanie, a bliskim komfort i bezpieczeństwo.