Rury miedziane są nadal niezastąpionym materiałem do budowy instalacji wodnej, kanalizacyjnej czy gazowej. Wyróżniają się niezawodnością, a ich użytkowanie jest bezpieczne. By utworzyć z nich pełną instalację, trzeba odpowiednio złączyć ze sobą poszczególne elementy. Prawidłowe lutowanie rur miedzianych zapewnia instalacji trwałość na lata.
Miedź jest idealnym materiałem do budowy instalacji domowych i przemysłowych. Przede wszystkim dlatego, że zjawisko korozji w instalacjach miedzianych jest bardzo rzadkie – na rurach miedzianych tworzy się warstwa ochronna tlenku miedziawego w kolorze zielonym. Trudno też ją uszkodzić podczas montażu instalacji czy też transportu. Miedź wyróżnia też odporność na wpływ wysokiej temperatury, nie wydziela pod jej wpływem żadnych szkodliwych substancji, a rury nie zmieniają swojej objętości wszerz – mogą jedynie nieco się wydłużyć. Jest też bakteriobójcza – wszelkie bakterie znajdujące się w wodzie są neutralizowane, a na rurach nie znajdziemy żadnych osadów, jest ponadto odporna na chlor. W porównaniu na przykład z tworzywami sztucznymi, maksymalne ciśnienie wody może być nawet 3-4 razy większe. Elementy instalacji z miedzi można ze sobą łączyć na wiele różnych sposobów. Lutowanie rur miedzianych do c.o. i innych instalacji jest jednym z nich.
Na czym polega lutowanie rur miedzianych
Na instalację z miedzi składają się rury, kolanka i różne kształtki. Sprawnie działający system powstaje dopiero po ich zlutowaniu. Lutowanie rurek miedzianych zapewnia również bezpieczeństwo instalacji w przypadku awarii – ewentualną dziurę w rurze łatwo naprawić przez zalutowanie. Miedziane elementy łączymy, w zależności od metody, za pomocą lutu ze stopu cyny, najczęściej to stopy cynowo-ołowiowy, cynowo-kadmowy lub cynowo-miedziany lub stopów srebra albo mosiądzu. Lut to nic innego jak stop metalu służący do lutowania w formie ciekłej, czyli wypełnienia szczeliny w metalu lub łączenia dwóch elementów. Odpowiednia temperatura sprawia, że miedź łączy się z topniejącym spoiwem. Dzięki dobrej przyczepności lutu i miedzi powstaje nierozerwalne połączenie. Do lutowania wykorzystujemy lutownice elektryczne lub nagrzewane w płomieniu. Lutowanie różni się od spawania tym, że w pierwszym przypadku topnieniu ulega jedynie spoiwo, a w drugim rozgrzewane są końce rur. W przypadku spawania rur miedzianych następuje nadtopienie zarówno spoiwa, jak i łączonych elementów miedzianych. Zarówno lutowanie jak i spawanie rurek miedzianych prowadzi do uzyskania połączeń nierozerwalnych w przeciwieństwie do łączenia elementów na złączki. Jak się lutuje rury miedziane? W zależności od materiałów przeznaczonych do zespolenia, rozróżniamy 2 metody lutowania: miękkie oraz twarde.
Jak lutować rury miedziane – lutowanie miękkie i twarde
Lutowanie miękkie miedzi polega na wykorzystaniu łatwo topliwego spoiwa o temperaturze topnienia maksymalnie 450oC. Zazwyczaj spoiwo miękkie ma formę proszku, drutu lub specjalnych pałek i wykonane jest z połączenia cyny i miedzi (cynowo-miedziane) bądź cyny i ołowiu (cynowo-ołowiowe). Ważne, by przed lutowaniem oczyścić dobrze wszystkie elementy. Podczas lutowania ważna jest precyzja, to ona decyduje o jakości połączenia – lutowane na miękko elementy najlepiej trzymać szczypcami lub w imadle, by nie uległy przesunięciu.
Lutowanie twarde to metoda bardziej wytrzymała, luty twarde to spoiwa, których temperatura topnienia przekracza 450oC, to np. stop mosiądzu lub srebra, odbywa się więc w bardzo wysokiej temperaturze topnienia. Niektóre spoiwa zawierają topniki – substancje oczyszczające chemicznie metal, które ułatwią lutowanie. Do łączenia większych rur miedzianych użyjmy palnika, ponieważ ma większą moc niż lampa. Aby uniknąć korozji spajanych części, wykorzystajmy pastę lutowniczą. Tak jak w przypadku metody miękkiej, najpierw oczyszczamy wszystkie łączone elementy. Rury łączymy cienkim drutem, by się nie przesuwały. Kiedy płomień lampy będzie niebieski – lut będzie stopiony. Po ostudzeniu można opiłować miejsce połączenia i wszystko oczyścić papierem ściernym.
