Jak fachowo wykonać termoizolację z wełny mineralnej?

Rozpoczynając budowę lub modernizację domu, warto zatroszczyć się o dobrej jakości i solidnie wykonaną termoizolację z użyciem wełny mineralnej. Dzięki temu zredukujemy koszty ogrzewania, a nieruchomość zyska na wartości.

Aby inwestycja była efektywna i przyniosła oczekiwane oszczędności, konieczny jest właściwy dobór wysokiej jakości materiałów oraz profesjonalne wykonanie. Wydawać by się mogło, że montaż systemu ociepleń to nieskomplikowany proces – nic bardziej mylnego. Różnorodność elementów składających się na system ociepleń w połączeniu, co niestety się zdarza, z niedostatecznym poziomem wiedzy, może spowodować wiele błędów wykonawczych.

SYSTEM Z WEŁNĄ MINERALNĄ

Najważniejsze są dwa czynniki: rodzaj termoizolacji oraz miejsce, gdzie znajduje się dana inwestycja. W Polsce do termoizolacji używa się najczęściej dwóch materiałów: styropianu i wełny mineralnej. Większą popularnością cieszy się styropian, mniejszą wełna, dlatego przy niej należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią jakość pracy oraz dobór tynku wykończeniowego. Wełna mineralna czy skalna jest paroprzepuszczalna, a więc pozostałe komponenty muszą być identyczne. W takim przypadku najlepiej zdać się na producenta i odpowiednio dobrany system. System z wełną mineralną powinien być objęty odpowiednią Oceną Techniczną lub Aprobatą Techniczną, dzięki której mamy pewność, że wszystkie produkty wchodzące w jego skład są kompatybilne i nie przysporzą nam problemu. W systemach z wełną mineralną najczęściej używa się wykończenia gwarantującego przepuszczalność pary wodnej. W tej grupie znajdują się tynki mineralne, silikatowe, silikonowe i hybrydy takie, jak silikatowo-silikonowe. W systemach z wełną mineralną nie stosuje się tynku akrylowego, który ma ograniczoną paroprzepuszczalność. Najbardziej paroprzepuszczalny jest tynk mineralny i silikatowy. Pozostałe tynki, oparte na bazie żywic silikonowych, także się nadają, co potwierdzają aprobaty techniczne, czy wydawane oceny techniczne.

Rodzaje tynków stosowane w systemach z wełną mineralną:
+ tynk mineralny – w postaci suchej mieszanki, do zarobienia wodą na budowie,
+ tynk silikatowy (krzemianowy) produkowany w postaci gotowej do użycia masy tynkarskiej, zawierający jako spoiwo szkło wodne potasowe i żywicę polimerową,
+ tynk silikonowy – w postaci gotowej do użycia masy tynkarskiej, zawierający jako spoiwo żywicę silikonową (krzemoorganiczną) i żywicę polimerową,
+ tynk silikatowo-silikonowy – w postaci gotowej do użycia masy tynkarskiej, zawierający jako spoiwo żywicę silikonową, szkło wodne potasowe i żywicę polimerową.

WAŻNA LOKALIZACJA

Bardzo istotną informacją przy wyborze systemu i tynku jest miejsce położenia ocieplanego domu. Odpowiednio dobrany system gwarantuje bezawaryjne działanie przez wiele lat, a dodatkowo pozwoli zachować czystość i intensywność barwy. W aglomeracjach miejskich oraz przemysłowych, gdzie mamy do czynienia z dużą ilością kurzu oraz zanieczyszczeń, najbardziej sprawdzają się rozwiązania samooczyszczające na bazie tynków silikonowych. Blisko lasów i parków najlepsze będą tynki odporne na porastanie biologiczne, np. ze szkłem wodnym, czyli tynki silikatowe czy też silikatowo-silikonowe. Ciekawym rozwiązaniem są najnowsze na rynku produkty do systemów ociepleń ze specjalną ochroną biologiczną na bazie aktywnego srebra. Działa ona wtedy, gdy na elewacji są idealne warunki do rozwoju mikroorganizmów, a więc gdy powierzchnia tynku i farby jest wilgotna. Wtedy to jony srebra aktywują się i niwelują porost biologiczny.
We wszystkich wymienionych miejscach, także wśród lasów, blisko zbiorników wodnych (stawów, jezior, blisko morza) idealnie sprawdzą się tynki mineralne malowane farbami elewacyjnymi. Warstwa farby nie tylko chroni, ale także wyobla strukturę tynku zmniejszając brudzenie oraz możliwy porost biologiczny. W miejscach narażonych na uszkodzenia mechaniczne wybierzmy tynki tzw. dyspersyjne (gotowe do stosowania). Mają one wyższą wytrzymałość na uderzenia, min. 10J (jest to 3-krotnie więcej niż tynki mineralne). Najwyższą odporność biologiczną mają systemy na bazie silikonu. Aby zwiększyć ochronę przed uderzeniami można wykorzystać specjalne zabiegi, np. zastosować siatkę pancerną, czy też podwójną siatkę zbrojącą. Dzięki temu system zyska ochronę przed przebiciem. Im grubsza struktura, tym większa odporność na uderzenia.
Pamiętajmy także o kolorze i o tym, jak jego wybór wpływa na elewację. Barwy intensywne, ciemne o współczynniku odbicia światłą <20% nie są najlepszym rozwiązaniem na całych powierzchniach ścian. Barwy te bardzo szybko się nagrzewają i przez to powodują szybsze procesy starzeniowe, takie jak pękanie, płowienie. Najbardziej na te czynniki narażone są elewacje południowe. Kolory ciemne powinny być tylko dodatkiem na takich elewacjach. Aby zniwelować procesy starzeniowe najlepiej zastosować specjalistyczne tynki z włóknami zbrojącymi. Najlepszą ochronę przed przebarwieniami i utratą koloru gwarantują tynki i farby silikonowe.

FACHOWY MONTAŻ

Wykonanie systemów ociepleń jest procesem wieloetapowym. Zastosowana wełna mineralna wymaga specyficznych wyrobów wymagających odpowiednich prac, które należy przeprowadzić zgodnie z zaleceniami producenta i sztuką budowlaną. Nie ma różnic w klejeniu styropianu i wełny mineralnej, ponieważ oba materiały klei się najczęściej metodą pasmowo- punktową. Pamiętajmy jednak, aby wełnę, przed naniesieniem placków i pasma obwodowego, przeszpachlować tak, aby zwiększyć przyczepność kleju do wełny. Wynika to z tego, że wełna jest hydrofobizowana i utrudnia adhezję zaprawy klejącej do powierzchni płyty. Szczególnym przypadkiem jest wełna lamelowa, która wymaga klejenia na pełne pokrycie klejem, a więc klej nanosimy pacą zębatą na powierzchnię płyty i ewentualnie na powierzchnię ściany. Wymaga to dobrze przygotowanego i przede wszystkim równego podłoża. Płyt z tej wełny nie musimy mocować mechanicznie, zakładając, że podłoże jest o odpowiedniej wytrzymałości, a budynek nie wyższy niż 20 m. W innych przypadkach należy skonsultować się z producentem systemu ociepleń, np. jeżeli ściana jest szczytowa i nie ma okien, a budynek jest w pasie nadmorskim, to wełnę lamelową warto dodatkowo zakołkować. Przeciwdziała się tym samym ewentualnym ekstremalnym zjawiskom, które coraz częściej występują w Polsce. Bardzo ważnym elementem przy wykonywaniu ociepleń jest przestrzeganie odpowiednich warunków prowadzenia prac. Rozpoczęcie prac ociepleniowych możliwe jest po zakończeniu robót dachowych, trwałym zamontowaniu okien i drzwi, zakończeniu wykonywania izolacji i podłoży posadzkowych na tarasach i balkonach, zakończeniu wykonywania izolacji ścian podziemnej części budynku. Wewnętrzne roboty „mokre” (tynki i podłoża posadzkowe) powinny być wykonane z odpowiednim wyprzedzeniem lub tak zorganizowane,

aby nie powodowały wzrostu wilgoci w ocieplanych ścianach zewnętrznych. Ocieplana ściana musi być sucha i mieć ustabilizowane warunki wilgotnościowe. Nie zapominajmy, że przed rozpoczęciem prac przy ocieplaniu budynku należy odpowiednio przygotować podłoże. Musi być ono stabilne, równe, o dostatecznej nośności oraz wolne od zanieczyszczeń zmniejszających przyczepność zaprawy klejącej, np. kurzu, pyłu, olejów, środków antyadhezyjnych, mchu. W przypadku termomodernizacji ścian otynkowanych należy sprawdzić przyczepność istniejącego tynku przez opukanie. Głuchy dźwięk oznacza, że tynk odspoił się od podłoża i należy go usunąć. Zaleca się także skucie tynków na zewnętrznych powierzchniach ościeży okiennych i drzwiowych, aby możliwe było ich ocieplenie bez nadmiernego zasłaniania ościeżnic. Nie mniej ważne jest odpowiednie potraktowanie starych powłok malarskich. Słabo przyczepne, łuszczące się farby należy usunąć. Przyczepność powłoki można sprawdzić poprzez jej nacięcie nożem, przyklejenie taśmy samoprzylepnej, a następnie jej zerwanie. Jeśli w wyniku tej próby nastąpi oderwanie fragmentu powłoki należy uznać ją za słabo przyczepną. Lokalne ubytki i miejsca, gdzie skuto tynki słabo związane z podłożem należy wypełnić zaprawą tynkarską lub zaprawą wyrównująco- szpachlową.

WARUNKI KLIMATYCZNE

Podczas prowadzenia prac temperatura zewnętrzna powietrza, podłoża i wbudowywanego materiału nie może być niższa niż +5°C. Niedopuszczalne jest przyklejanie tkaniny zbrojącej i wykonywanie wyprawy elewacyjnej, jeżeli zapowiadany jest spadek temperatury poniżej 0°C w ciągu 24 godzin, nawet jeżeli temperatura podczas prac jest wyższa niż +5°C. Nie można prowadzić prac w czasie opadów atmosferycznych, podczas silnego wiatru i przy dużym nasłonecznieniu elewacji bez specjalnych osłon ograniczających wpływ czynników atmosferycznych. Niezwiązane materiały (masę klejącą w warstwie zbrojonej, tynki) należy chronić przed działaniem deszczu. Wykonywanie warstwy zbrojonej i wyprawy tynkarskiej powinno być prowadzone przy temperaturze nie wyższej niż +25°C. W przypadku tynków barwionych, temperatura w trakcie prowadzenia prac i schnięcia tynków nie może być niższa niż +5°C, a wilgotność względna powietrza nie może przekraczać 80%.
Nie zapominajmy też o stosowaniu pełnego systemu ociepleń tylko jednego producenta. Niedopuszczalne jest stosowanie elementów różnych producentów. Niestety jest to najczęstsza przyczyna późniejszych problemów, a tych lepiej unikać.

BŁĘDY WYKONAWCZE – PĘKNIĘCIA

+ pęknięcia diagonalne – rozpoczynające się od naroży otworów okiennych i drzwiowych. W miejscach tych powstają naprężenia, które powodują ukośne rysy w warstwie zbrojącej, a czasem, gdy nie zauważymy ich wcześniej, także w tynku. Przyczyną pęknięć jest brak dodatkowych pasków siatki w tych miejscach oraz źle rozłożone płyty termoizolacyjne (zaleca się, aby były wycięte w literę L),
+ pęknięcia pionowe – powtarzające się co około 1 m, powoduje je zbyt mały zakład siatki zbrojącej lub jego brak. Druga możliwość to przyklejanie płyt termoizolacyjnych bez przewiązania, jedna pod drugą,
+ mikropęknięcia – to skutek wykonywania prac w temperaturach wyższych niż zalecane (od +5 do +25oC), bez odpowiednich osłon ograniczających wpływ środowiska. Słońce potrafi nagrzać powierzchnię elewacji do 50oC, nawet w temperaturach niższych <25oC. Wpływ na zbyt szybkie wysychanie elewacji ma też silny wiatr.