Płyty gipsowo-kartonowe są chętnie wykorzystywane w suchej zabudowie. Wpływa na to łatwość montażu, ale i estetyczny efekt wykończeniowy. Warto jednak pamiętać, że ten materiał potrafi być problematyczny podczas mocowania różnych przedmiotów. Szafki kuchenne, telewizory czy oświetlenie bezpiecznie zawisną na ścianie z płyt g-k tylko wtedy, gdy prawidłowo dobierzemy rodzaj mocowania.
Płyty g-k na stałe zagościły w naszych domach. Za ich pomocą wykonuje się ścianki wewnętrzne i działowe, przegrody z półkami, podwieszane sufity czy zabudowę poddasza. Sprawdzają się również jako materiał okładzinowy podczas odnawiania mieszkań – ich równa i gładka powierzchnia zachęca do ciekawych aranżacji przestrzeni. W porównaniu do innych podłoży płyta g-k jest delikatniejsza i łatwiej ulega uszkodzeniom, np. podczas transportu czy próby wykonania nawiertów. Na szczęście gama kołków, które pozwalają bezpiecznie mocować w tym podłożu, staje się coraz liczniejsza. Które z nich sprostają wyzwaniu?
Kołki, które otwierają się w pustej przestrzeni
Jednym z lepszych sposobów na bezpieczne mocowanie w płytach g-k są kołki specjalistyczne. Wśród nich spotkamy m.in. kołki stalowe typu molly. Wkręca się je ręcznie w płytę za pomocą specjalnych kleszczy. Podczas osadzania część kołka, która została wsunięta do otworu, rozszerza się i zapiera na tylnej powierzchni płyty. Zasada działania jest w ich przypadku bardzo podobna – do rozpierania dochodzi już za płytą, w obrębie tzw. pustej przestrzeni. Z jednej strony zapobiega to uszkodzeniu płyty, z drugiej pozwala zwiększyć bezpieczeństwo zamocowania. Podłoże jest w stanie przyjąć na siebie większe obciążenie. Ich niewątpliwą zaletą jest możliwość wielokrotnego montażu i demontażu. W marketach budowlanych spotkamy też kołki ze szczękami tworzącymi tzw. grzybki oporowe czy charakterystyczne parasolki – stalowe kołki rozkładające się w pustej przestrzeni, przydatne zwłaszcza w montażach w łazience. Możemy posłużyć się nimi przy większości typowych mocowań w domu, jak montaż karniszy, obrazów, półek czy kinkietów. Wybierając kołki, zwróćmy uwagę na dopuszczalność ich stosowania przy konkretnej grubości płyt – np. w zakresie od 3 do 50 mm.
Kołki uniwersalne do każdego podłoża
Kolejną grupą mocowań, które dobrze radzą sobie z płytą g-k, są kołki uniwersalne. Projektuje się je w sposób umożliwiający pewne mocowanie w każdym podłożu. Stąd w ich budowie spotkamy specyficzne nacięcia czy dodatkowe skrzydełka. Dzięki uniwersalnej zasadzie działania mocowania tego typu blokują się w pustych przestrzeniach i rozpierają w materiałach pełnych. Tak działa np. kołek uniwersalny UX fischer. W płytach g-k możemy również mocować za pomocą kołków dwukomponentowych nowej generacji. Jedną z nowości dostępnych już na polskim rynku jest kołek uniwersalny DuoPower, składający się z dwóch materiałów – miękkiego i twardego, które zwiększają funkcjonalność kołka. Innowacja tego mocowania polega na inteligentnym dopasowaniu się do każdego podłoża. Na bezpieczny montaż w tym przypadku pozwalają trzy funkcje DuoPower – rozpieranie, rozkładanie i zapętlanie się, do którego dochodzi w płycie g-k w momencie dokręcania wkrętu w już osadzony kołek.
Kołki uniwersalne są dobrym wyjściem zwłaszcza wtedy, gdy nie mamy pewności, z czego jest wykonana ściana. Dobrej jakości kołki uniwersalne poradzą sobie również z podłożem mieszanym, którego jedna część jest wykonana z płyty g-k, a druga np. z pełnej cegły. Co ważne, wydłużone wersje kołków potrafią utrzymać tak znaczne obciążenia, jak szafki, konsole TV czy umywalki.
Kołki uniwersalne DuoPower fischer
Innowacyjne mocowania uchylne do płyt z pustą przestrzenią
Wysokie nośności w materiale płytowym pozwalają z kolei osiągnąć kołki zaciskowe. Charakteryzuje je krótki element uchylny ułatwiający osadzanie w wąskich przestrzeniach wypełnionych np. wełną mineralną. Przykładem tak działającego mocowania jest kołek DUOTEC od fischer, wykonany z nylonu. Mocowanie DUOTEC składa się z wielu współpracujących ze sobą komponentów. Zapewnia to łatwy montaż w różnych rodzajach materiałów płytowych. Czerwony, twardy materiał przekazuje duże naprężenia na całą powierzchnię styku z płytą. Natomiast szary, miękki komponent jeszcze zwiększa nośność, przyczepiając się do powierzchni i zapobiegając osłabieniu płyty. Zaletą tego rozwiązania – podobnie jak w przypadku kołków uniwersalnych – jest fakt, że podczas natrafienia w czasie wiercenia na pełne podłoże nie jest potrzebne stosowanie innego dodatkowego mocowania. DUOTEC będzie nadal funkcjonować jako kołek rozporowy osadzony w betonie lub w drewnie.
Większość kołków do mocowań w płytach nie wymaga wiercenia. W otworze osadza się je za pomocą osadzaka lub wkręca z użyciem wkrętaka. Ze względu na specyfikę podłoża wykonanego z gips-kartonu wybór zamocowania powinien być przemyślany. Jeśli nie jesteśmy pewni, które mocowanie będzie dla nas najlepszą opcją, warto poprosić o pomoc sprzedawcę.
