Boczne elewacje w nowoczesnych domach jednorodzinnych nabierają coraz większego znaczenia. Mimo że nie są tak mocno wyeksponowane jak elewacja frontowa i ogrodowa, to jednak projektanci i inwestorzy przywiązują coraz większą wagę do ich wyglądu. Boczne ściany domu mogą również poszczycić się modnymi elewacjami.
W nowoczesnym domu każdy detal i element architektoniczny budynku odgrywa ogromną rolę i to niezależnie od stylu budynku. Również boczne elewacje przestały być traktowane jako te mniej znaczące, szczególnie jeśli budynek jest tak usytuowany, że są one wyeksponowane lub pełnią ważne funkcje użytkowe. Modne elewacje boczne często nie różnią się wcale estetyką i jakością użytych materiałów wykończeniowych. Większa rola elewacji bocznych wynika również z tego, że wiele projektów gotowych jest tak przygotowanych, aby dom można było ustawić frontem również elewacją zaprojektowaną jako boczną – na tym między innymi polega uniwersalność tych projektów. Jeśli pozwalają na to wymiary działki, elewacje te często wyposażone są w okna, nierzadko też w drzwi balkonowe, w zależności od stylu ożywia się je detalami architektonicznymi, ozdobami w tynku, takimi jak bonie czy sztukaterie lub też okładzinami elewacyjnymi. Wysokie walory estetyczne bocznych elewacji domu pozwalają ustawić budynek optymalnie względem stron świata czy też dostosować jego położenie do warunków działki, zieleni oraz sąsiedztwa.
Funkcjonalność elewacji bocznych we współczesnym domu
Jeśli styl budynku nawiązuje do tradycyjnych domów zaprojektowanych na planie prostokąta i przekrytych dachem o skośnych połaciach, elewacje domu – także boczne – mają zazwyczaj symetryczny układ elementów takich okna czy inne detale. Funkcja pomieszczeń kryjących się za ścianą ma wówczas mniejsze znaczenie. Inaczej projektuje się elewacje domów wywodzących się z ducha modernizmu. Wygląd elewacji bocznych często wynika wtedy z układu funkcjonalnego wnętrz domu i długości jego ścian. Jeśli kryją one za sobą takie pomieszczenia jak kotłownia, spiżarnia czy pomieszczenie gospodarcze, wygląd jej może być skromniejszy choćby za sprawą mniejszych okien – taki układ jest zazwyczaj wtedy, gdy elewacje boczne są krótsze od frontowej i ogrodowej. Jeśli jednak trakt domu jest wydłużony, często przy bocznych elewacjach mieszczą się pełnowartościowe pomieszczenia mieszkalne, takie jak sypialnie, kuchnia czy salon. Są to wnętrza wymagające dobrego doświetlenia światłem naturalnym, dlatego w bocznych elewacjach projektuje się duże okna.
Wpływ wielkości działki na wygląd elewacji bocznych
Na płytkiej i szerokiej działce elewacje boczne mogą być krótkie, co ułatwia rozplanowanie funkcji w domu, ale w znacznym stopniu ogranicza ich formę architektoniczną. Na krótkiej ścianie bocznej często projektanci ograniczają się do zaplanowania tylko jednego przeszklenia na kondygnacji – może to być np. drugie okno salonu czy kuchni. Przy usytuowaniu bocznej elewacji domu od dobrze nasłonecznionej strony wielkość takiego okna może mieć duże znaczenie dla efektywności energetycznej budynku – to źródło darmowej energii cieplnej w zimne miesiące. W przypadku gdy boczne elewacje wypadają od północy, powiększanie okien nie jest wskazane ze względu na większe ryzyko strat ciepła – nawet przez okna o bardzo wysokich parametrach termicznych ucieka znacznie więcej ciepła niż przez ściany. Dużym wyzwaniem dla wyglądu bocznych elewacji jest wąska działka. Gdy odległość elewacji bocznej od granic działki wynosi mniej niż 3 metry, to w zgodzie z aktualnymi przepisami w elewacji nie można zastosować okien. Rozwiązaniem stosowanym czasami przez projektantów jest doświetlenie wnętrz za pomocą specjalnych świetlików tunelowych lub specjalnych okien umieszczonych w dachu płaskim. W tym przypadku więcej możliwości stwarza dom dwukondygnacyjny – pomieszczenia te łatwo doświetlić oknami dachowymi. Spotyka się rozwiązania polegające na niewielkim cofnięciu drugiej kondygnacji celem uzyskania nad parterem tarasu i doświetlenia tym sposobem wychodzących nań pomieszczeń oknami balkonowymi.
zdjęcia: fotolia.com
