By poprawić kondycję i wgląd trawnika, raz w roku powinno się przeprowadzać jego wertykulację. Nacinanie darni sprawi, że trawa będzie się lepiej krzewiła, a ponadto wyczyści trawnik ze skoszonych resztek i mchu. Co to jest wertykulator?
Wertykulatory i areatory to urządzenia, dzięki którym łatwo zadbać o jakość trawnika. Zniszczona, szczególnie po zimie murawa, zanieczyszczona tzw. filcem, na który składają się resztki skoszonej trawy, mech, liście i chwasty wymaga ingerencji. Jak działa wertykulator i do czego służy? Wyposażone w ostrza urządzenie tnie darń, wyrzucając z niej wszystko, co zbędne. Zabieg ten działa na trawnik odżywczo – dzięki usunięciu tzw. warstwy filcu, umożliwia przedostawanie się do gleby i korzeni powietrza, wody, składników mineralnych. Poddana wertykulacji trawa lepiej się krzewi, ale też uzyskuje większą odporność na choroby grzybowe, powstawanie mchu i chwastów. Na rynku są dostępne urządzenia „dwa w jednym”, umożliwiające wykonywanie zabiegu wertykulacji i areacji, czyli napowietrzania trawnika. Zamiana funkcji jest możliwa tylko poprzez przełączenie bębna z ostrzami na wałek areatora.
Wertykulator – budowa i działanie
Konstrukcja wertykulatora zależy od sposobu jego napędzania. Wertykulatory ręczne mają formę walca z ostrzami, które podczas przetaczania go przez trawnik nakłuwają murawę. Urządzenia ręczne to dobre rozwiązanie tylko na niewielkiej przestrzeni – wymagają one użycia dużej siły fizycznej. Aby ułatwić pracę, niektóre modele dodatkowo wyposażone są w kółka. Wertykulatory elektryczne i spalinowe są droższe, ale wydajniejsze i wymagające mniej siły. Elektryczne wytwarzają mniej hałasu niż spalinowe, nie emitują też do środowiska szkodliwych substancji. Wadą jest natomiast ograniczony zasięg ich działania - dotrzemy z nim tylko tam, gdzie sięga kabel. Spalinowe mają większą moc, poradzą sobie też z większymi powierzchniami. Oba rodzaje urządzeń wyglądem przypominają kosiarki – urządzenie pracuje podczas prowadzenia go po trawniku za pomocą uchwytu. Korpus maszyny wyposażony jest w walec z długimi ostrzami, które podczas jego prowadzenia wbijają się w ziemię i tworzą w murawie poziome nacięcia w formie rowków. Wystarczy ustawić ostrza wertykulatora na odpowiednią wysokość – działanie wertykulatora może mieć bowiem charakter powierzchniowy lub głęboki. Płytka wertykulacja jest wystarczająca przy niedużych zanieczyszczeniach trawnika. Głęboka ingeruje nie tylko w murawę, ale też porusza glebę. Trawnik po takim zabiegu nie wygląda najlepiej, ale szybko zaczyna się regenerować i zagęszczać. Przy głębokiej wertykulacji sprawdzają się jednak urządzenia o większej mocy, warto to wziąć pod uwagę przy zakupie sprzętu. Po każdym zabiegu zazwyczaj trzeba wygrabić teren, nie będziemy musieli tego robić, jeśli wybierzemy wertykulator z koszem na wyrwane z ziemi resztki. W rolnictwie, na dużych areałach stosuje się wertykulatory przyczepiane do ciągników.
Kiedy wertykulować trawnik
Wertykulacja jest zabiegiem dość inwazyjnym, dlatego wykonuję się ją nie częściej niż raz w roku. Najlepiej zrobić to wczesną wiosną, kiedy ziemia już trochę przeschnie. Wtedy również możemy jeszcze pobudzić trawę do wzrostu i pozbyć się niepotrzebnego filcu. Zabieg ten powinien być przeprowadzony na krótko ściętej trawie (1-3 cm), dzięki temu ostrza wertykulatora dosięgną swobodnie warstwy tzw. filcu. Przed wertykulacją należy oczyścić pole prac z kamieni, gałęzi i chwastów. Gleba nie może być ani zbyt wilgotna, ani zupełnie sucha. Czasami trawnik domaga się regeneracji również w sezonie. Najlepiej jednak zrobić to jeszcze przed nadejściem pierwszych chłodów, inaczej trawnik nie będzie miał już szans na regenerację.
