Czym ocieplić dom wybudowany z ceramiki

Ceramika ścienna to materiał cieszący się niesłabnącą popularnością wśród polskich inwestorów. Materiały ceramiczne przeznaczone do budowy ścian są trwałe, wytrzymałe na obciążenia mechaniczne, charakteryzują się ponadto dużą akumulacyjnością ciepła, co sprawia, że w naturalny sposób utrzymują ciepło zimą, a latem chronią przed przegrzaniem wnętrza budynku. Odznaczają się również wysoką izolacyjnością akustyczną. Pustaki ceramiczne są bardzo wysoko cenione przez inwestorów za naturalność oraz walory zdrowotne. Jest to materiał suchy i niepodatny na rozwój grzybów i pleśni. W budynku wybudowanym z ceramiki czujemy się ponadto bezpiecznie – zaletą wypalanej gliny jest ognioodporność. Współcześnie do budowy ścian zewnętrznych powszechnie stosuje się pustaki poryzowane – w większości przypadków zastępują one tradycyjną ceramikę ścienną. Proces produkcji ceramiki poryzowanej podnosi jeszcze walory użytkowe ceramiki. Technologia poryzacji polega na połączeniu gliny z trocinami lub mączką drzewną, które podczas procesu wypalania gliny ulegają spaleniu, a w ich miejscu powstają mikroskopijne otwory, nazywane porami. To za ich sprawą ten rodzaj ceramiki przepuszcza więcej pary na zewnątrz, zapobiegając gromadzeniu się wilgoci wewnątrz domu i powstawaniu pleśni oraz grzybów, a powietrze wypełniające pory dodatkowo podwyższa izolacyjność cieplną wyprodukowanych z niej elementów.

Ściana dwuwarstwowa z ceramiki poryzowanej

Chociaż producenci nowoczesnej ceramiki poryzowanej oferują produkty, z których można wybudować ściany zewnętrzne jednowarstwowe, to jednak nadal największą popularnością cieszą się ściany dwuwarstwowe, które składają się z warstwy nośnej (jej zadaniem jest zapewnienie konstrukcji budynku oraz akumulacja ciepła) oraz warstwy termoizolacji (wykonywana jest ze styropianu lub wełny mineralnej). Ocieplenie wykańcza się tynkiem cienkowarstwowym, panelami elewacyjnymi lub drewnem. Ze względu na rosnące wymagane prawe wymogi względem termoizolacyjności ścian technologia budowy ścian dwuwarstwowych uchodzi za bezpieczniejszą – odpowiedni współczynnik przenikania ciepła U ściany uzyskuje się przede wszystkim za pomocą odpowiedniej warstwy ocieplenia. Użycie standardowych pustaków z ceramiki poryzowanej o grubości wynoszącej zazwyczaj 25 cm i zastosowanie 15-centymetrowej warstwy styropianu lub wełny pozwala uzyskać przegrodę o U = 0,19 W/(m²·K). W technologii ścian dwuwarstwowych nie ma problemu z mostkami termicznymi, ponieważ na całej ścianie zachowana jest ciągłość izolacji. Ściany dwuwarstwowe są mniej narażone na błędy wykonawcze, a przykrycie warstwy konstrukcyjnej izolacją cieplną pozwala uniknąć w newralgicznych miejscach mostków termicznych, czyli miejsc ucieczki ciepła. Klienci bardziej świadomi roli materiałów izolacyjnych w ostatecznym bilansie energetycznym budynku sięgają po produkty o podwyższonych właściwościach termoizolacyjnych, dzięki czemu wymaganą przepisami termoizolacyjność przegrody można uzyskać przy zastosowaniu cieńszej warstwy izolacji. Wybór materiału ociepleniowego jest w dużej mierze kwestią indywidualnych preferencji inwestorów. Zarówno wełna mineralna, jak i styropian pozwolą spełnić wymogi dotyczące termoizolacyjności ścian. Zobaczmy, na czym polegają różnice.

Wełna mineralna – optymalny materiał na ściany z ceramiki

Wielu producentów ceramiki ściennej rekomenduje wełnę mineralną jako materiał ociepleniowy do ścian wybudowanych z pustaków ceramicznych. Nowoczesne produkty z wełny mineralnej skalnej i szklanej charakteryzują się doskonałymi parametrami cieplnymi – o tym, jak ciepły jest materiał mówi jego współczynnik przewodzenia ciepła lambda, którego wartość dla wełny mineralnej wynosi od 0,030 do 0,046 W/(m·K). Im wartość tego współczynnika jest niższa, tym materiał jest cieplejszy. Jako główną zaletę tego materiału ociepleniowego uznaje się jednak jego paroprzepuszczalność –wełna ma zdolność dyfuzji pary wodnej, w połączeniu z również paroprzepuszczalną ceramiką stanowi przegrodę ułatwiającą odprowadzenie wilgoci z ogrzewanego wnętrza poza budynek. Do atutów wełny należy też zaliczyć jej niepalność – to materiał o najwyższej klasie reakcji na ogień A1 według europejskiej klasyfikacji ogniowej. Jej zastosowanie przyczynia się więc do poprawy poziomu bezpieczeństwa pożarowego w budynku, gdyż stanowi izolację przeciwogniową. Oprócz funkcji termoizolacyjnej, materiał ten pełni także funkcję izolacji akustycznej, tłumiąc skutecznie hałasy dochodzące z zewnątrz.

Do ocieplenia ścian zewnętrznych wykorzystuje się płyty z wełny mineralnej. Stosowane są twarde płyty fasadowe oraz lamelowe płyty fasadowe. Płyty lamelowe mają włókna ułożone prostopadle do powierzchni płyty, dzięki czemu mają większą wytrzymałość na rozciąganie niż tradycyjne płyty fasadowe. Taki układ włókien sprawia również, że płyty wełny są bardziej elastyczne, co ułatwia ocieplenie zaokrąglonych ścian zewnętrznych. Dostępne są także płyty wełny mineralnej dwu-, a nawet trójgęstościowe. Ich wierzchnia warstwa wykonana jest z wełny o dużej gęstości, dzięki czemu lepiej przenoszą obciążenia i chronią elewację przed uszkodzeniami mechanicznymi. Spodnia warstwa płyt ma mniejszą gęstość, jest miękka, co sprawia z kolei, że płyty wełny są lepiej do siebie dopasowane i dokładniej przylegają do podłoża, nawet jeśli jego powierzchnia jest nierówna i szorstka. Wełna mineralna nie jest odporna na wilgoć, dlatego należy dopilnować, aby składowany na budowie materiał nie uległ zawilgoceniu – zawilgocona wełna traci swoje właściwości termoizolacyjne.

Styropian – dobra ochrona za dobrą cenę

Zaletą styropianu jest lekkość, a także łatwa obróbka. Jest to materiał sztywny i mało nasiąkliwy, więc nie ulega zawilgoceniu. Styropian charakteryzuje się również dobrą izolacyjnością termiczną, warto jednak zwrócić uwagę na wartość współczynnika lambda – dostępne na rynku styropiany fasadowe mają lambdę od 0,031 do 0,044 W/(m·K). Parametr ten jest istotny z punktu widzenia ochrony termicznej ściany – styropian o niskiej lambdzie i stosunkowo niedużej grubości może lepiej izolować budynek niż grubszy styropian o wysokiej lambdzie. Na rynku można znaleźć płyty styropianowe o fazowanych krawędziach, które zapewniają lepszą szczelność wykonywanej dzięki nim termoizolacji. Wybierając styropian na fasadę domu, warto też zwrócić uwagę również na odporność na rozciąganie (TR). W płytach fasadowych minimalna dopuszczalna wartość TR to 80 kPa, pod warunkiem, że produkt ma zewnętrzne badania notyfikowanych laboratoriów, potwierdzających jego parametry. Jeśli dla materiału nie istnieją takie dokumenty, zaleca się stosowanie styropianu o TR 100. Pamiętajmy też, że styropian ma gorsze parametry akustyczne niż wełna mineralna. Parametr ten będzie miał jednak znaczenie, jeśli zależy nam na wysokiej izolacyjności akustycznej ścian zewnętrznych, co w przypadku budynków zlokalizowanych na terenach wiejskich, mało narażonych na długotrwały, uciążliwy hałas, nie ma aż tak dużego znaczenia. Styropian jest też materiałem o niskiej paroprzepuszczalności, jednak aktualnie uważa się, że rola ścian w odprowadzaniu wilgoci z budynku jest niewielka – wymiana powietrza oraz wilgoci przez ściany wynosi jedynie 1-3%, a za resztę odpowiada system wentylacyjny, ewentualnie okna i drzwi. Nie należy więc obawiać się stosowania styropianu z uwagi na tę jego cechę.

zdjęcie otwierające: K. Jankowska