Ciepłe poddasze w domu. Jak powinien przebiegać remont i prace izolacyjne?

Wprowadzając się do domu – czy to nowego, czy starego – w pierwszej kolejności remontowane są jego niższe piętra, które muszą służyć mieszkańcom już od pierwszego dnia po wprowadzeniu. Zagospodarowanie poddasza często odkładane jest na „później”. Tymczasem powierzchnia pod skosami jest idealna, aby powiększyć przestrzeń mieszkalną w domu. Od czego zatem zacząć planowanie prac remontowych?

W przypadku tej części budynku niesłychanie ważna jest kwestia związana z ociepleniem. Przez nieocieplony dach możemy tracić nawet 30% ciepła z wnętrza budynku. Urządzając pokoje na poddaszu, tym bardziej powinno nam zależeć na wysokim komforcie termicznym jego użytkowników.

CZYM ZAIZOLOWAĆ PODDASZE?

Obecnie na rynku można spotkać wiele materiałów izolacyjnych. Najpopularniejszym produktem do ocieplenia dachu skośnego pozostaje niezmiennie wełna mineralna szklana. To materiał niezwykle sprężysty, który dokładnie wypełni przestrzeń pomiędzy krokwiami. W ten sposób ograniczone zostaną miejsca, w których mogłyby pojawić się mostki cieplne lub akustyczne. Lekki materiał nie obciąży dodatkowo – często starej – konstrukcji dachu oraz ułatwi montaż wykonawcy.
Co więcej, otwartość dyfuzyjna struktury wełny mineralnej umożliwia parze wodnej swobodne przedostawanie się przez materiał, co minimalizuje niebezpieczeństwo zawilgocenia, a tym samym osłabienia drewnianej konstrukcji. Poza wygodą montażu, dobrym mikroklimatem czy ochroną przed hałasem, wełna mineralna przede wszystkim gwarantuje najlepszą izolację cieplną.
Dobry jakościowo produkt rozpoznać można po opisach technicznych na etykiecie. Kluczowym parametrem określającym, jak dobrym izolatorem jest materiał, jest współczynnik przewodzenia ciepła lambda λD. Im mniejsza lambda, tym lepiej. Grubość izolacji jest równie ważna: 30 cm wełny o lambdzie 0,044 izoluje o 33% mniej skutecznie, niż izolacja tej samej grubości o lambdzie 0,033. Zatem najskuteczniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie jak najgrubszej warstwy materiału o jak najniższej lambdzie.
Na koniec warto wspomnieć, że wykorzystując wełnę mineralną do ocieplenia poddasza, fasady czy piwnic, zawsze stosujemy materiał niepalny, który podwyższa bezpieczeństwo pożarowe. Każdemu zależy na tym, żeby dom był miejscem maksymalnie bezpiecznym dla jego mieszkańców.

KOLEJNOŚĆ PRAC REMONTOWYCH

Planując remont poddasza należy w pierwszej kolejności ocenić jego obecny stan. Ważnym krokiem jest upewnienie się, że pokrycie dachowe jest szczelne, a drewniana konstrukcja w dobrej kondycji. Jeśli okaże się inaczej, konieczne są niezbędne prace dekarskie.

WIATROIZOLACJA

Prawidłowa izolacja dachu skośnego to nie tylko wybór i montaż wełny mineralnej, ale wysoka precyzja wykonania i zapewnienie odpowiedniego układu warstw w przegrodzie. Dlatego też przed montażem wełny pomiędzy krokwiami należy sprawdzić, czy zainstalowana została warstwa wiatroizolacji oraz czy szczelina wentylacyjna nad tą warstwą jest drożna. Jeżeli dach nie ma takiej warstwy, zaleca się przymocowanie membrany wysoko paroprzepuszczalnej od strony wewnętrznej, poprzez owinięcie nią krokwi i przymocowanie jej za pomocą zszywek i drewnianej listwy, jednocześnie zapewniając swobodny przepływ powietrza nad tą membraną.

SZCZELINA WENTYLACYJNA

Ważne jest też, aby zapewnić wentylację nad izolacją, jeśli nie jesteśmy pewni, co do parametrów foli wiatroizolacyjnej zastosowanej na poddaszu. Koniecznym jest wykonanie odpowiedniej, drożnej szczeliny wentylacyjnej, przez którą możliwe będzie usunięcie ewentualnej wilgoci, która dostanie się do wełny lub jest w konstrukcji dachu. Można wykonać ją przez rozpięcie zygzakiem między krokwiami stalowego drutu lub żyłki. Szczeliny tej nie trzeba wykonywać w przypadku, gdy zastosowana została membrana wysoko paroprzepuszczalna.

Przykładowe poddasze zaizolowane wełną mineralną szklaną po zamontowaniu drugiej warstwy izolacji (aut. Piotr Ślusarczyk).

WEŁNA W DWÓCH WARSTWACH

Po wykonaniu powyższych czynności, można przystąpić do montażu materiału izolacyjnego. Izolację dachu skośnego zaleca się wykonywać w układzie dwuwarstwowym, gdzie pierwsza warstwa układana jest równolegle pomiędzy krokwiami, a druga prostopadle do nich. Dwuwarstwowy układ izolacji zminimalizuje oddziaływanie mostków termicznych, jakie powstają wzdłuż drewnianych krokwi.
Pierwsza warstwa wełny powinna być docinana z naddatkiem ok. 2 cm, aby wełna dokładnie wypełniła całą przestrzeń. Druga warstwa wełny mineralnej szklanej może być montowana poprzez przebijanie jej przez wieszaki lub uchwyty profili montażowych. Zamontowane warstwy wełny podtrzymywane będą przez profile montażowe do płyt g-k.

Podczas montażu paroizolacji należy pamiętać o szczelnym połączniu wszystkich elementów za pomocą specjalnych taśm i uszczelniaczy.

PAROIZOLACJA

Kolejną warstwą, zapewniającą odpowiednią kontrolę wilgoci w przegrodzie jest warstwa paroizolacyjna. Jej zadaniem jest ograniczenie wnikania pary wodnej w głąb przegrody, a tym samym w głąb materiału izolacyjnego. Można zastosować tu klasyczną paroizolację o stałym oporze dyfuzyjnym lub aktywne folie o zmiennym współczynniku oporu dyfuzyjnego. Folie te zimą zatrzymują przepływ wilgoci z pomieszczeń do konstrukcji dachu, a latem – kiedy proces działa odwrotnie – umożliwiają jej wysuszenie. W każdym z przypadków niesłychanie ważne jest zapewnienie szczelności wszystkich połączeń folii. Z tego względu w trakcie montażu brzegi folii paroizolacyjnej powinny nachodzić na siebie z ok. 20 cm zakładem i zostać szczelnie sklejone taśmą. Należy wykonać hermetyczne połączenia folii na styku ze ścianami, sufitem czy innymi elementami konstrukcji za pomocą przeznaczonych do tego celu elastycznych uszczelniaczy.

Fragment poddasza z warstwą szczelnie zamontowanej paroizolacji przed opłytowaniem (aut. Dariusz Kuczpioł).

ALTERNATYWA, CZYLI IZOLACJA DACHU OD ZEWNĘTRZ

W sytuacjach gdy chcemy wyeksponować więźbę dachową na poddaszu lub gdy izolacja od wewnątrz jest trudna do zrealizowania, można skorzystać z metody izolacji dachu od zewnątrz z wykorzystaniem systemu izolacji nakrokwiowej. Rozwiązanie to oparte jest na specjalnych belkach o rdzeniu z wytrzymałej mechanicznie wełny mineralnej szklanej. Belki mocuje się do całej długości krokwi od zewnątrz. Przestrzeń pomiędzy belkami wypełnia się wełną mineralną szklaną o grubości dostosowanej do grubości całej belki, tzn. uwzględniającej rdzeń z wełny mineralnej oraz deski. Całą połać dachu należy przykryć wiatroizolacją, pamiętając podczas montażu o stosowaniu właściwych zakładów kolejnych warstw membrany, która zabezpieczy połać i izolację przed czynnikami atmosferycznymi.

CZĘSTE BŁĘDY WYKONAWCZE – NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ?

Dach i izolacja poddasza wykonane zgodnie ze sztuką są kluczowe dla komfortu mieszkańców. Dlatego też tak ważne są staranność i precyzja w trakcie prac dekarskich i dociepleniowych. Nikt nie chce rok po remoncie rozpoczynać go na nowo. Poniżej wyszczególniono kilka istotnych kwestii, na które profesjonalni wykonawcy zawsze mają oko, a o których warto pamiętać, jeśli budujemy dom metodą gospodarczą.

NIESZCZELNY MONTAŻ PAROIZOLACJI
+ Nieszczelne połączenia paroizolacji powodują wnikanie pary wodnej w głąb przegrody z dużą intensywnością, co może prowadzić do zawilgocenia ocieplenia. Warunkiem szczelnej i skutecznej warstwy paroizolacyjnej jest zaklejenie wszystkich zakładów folii, hermetyczne zabezpieczenie styków foli z konstrukcją, użycie taśm uszczelniających np. przy przejściach instalacyjnych itp. Przykładowo: wykonując w paroizolacji otwór np. na kabel należy go w następnej kolejności dokładnie uszczelnić.

BRAK SZCZELINY WENTYLACYJNEJ
+ Częstym błędem jest pominię? dolnej szczeliny wentylacyjnej pod warstwą wstępnego krycia np. pełnym dekowaniem czy pomiędzy membraną, a przed warstwą izolacji. Ważne, aby wykonywana szczelina zapewniała wlot i wylot powietrza, w innym przypadku usunięcie wilgoci nie będzie możliwe. Dla dachów o długości krokwi do 10 mb jej wysokość powinna wynosić ok 3 cm. Szczelina nie musi być wykonywana, jeżeli mamy pewność, że użyta membrana dachowa jest wysoko paroprzepuszczalna.

BRAK CIĄGŁOŚCI IZOLACJI
+ Jednym z błędów jest również niezapewnienie ciągłości izolacji dachu i ścian zewnętrznych. Połączenie tych izolacji musi być bardzo szczelne i dokładne, inaczej będziemy mieli do czynienia z dużym mostkiem termicznym. Niedbały montaż wełny, np. poprzez pozostawianie przerw pomiędzy kładzionymi fragmentami wełny lub niezaizolowanie drobnych wnęk w konstrukcji dachu, także spowoduje sporą transmisje ciepła na zewnątrz. Podobny efekt uzyskujemy, kiedy nie została ocieplona przestrzeń wokół okien dachowych, dlatego nie można zapomnieć o dołożeniu ocieplenia również w tych obszarach. Decydując się na remont i izolację poddasza, warto świadomie wybrać materiał izolacyjny oraz dołożyć wszelkich starań do precyzyjnego i dokładnego montażu na każdym etapie wykonywania ocieplenia. Wysoka dbałość o szczegóły z pewnością przełoży się na zadowolenie mieszkańców, korzystających z nowych pomieszczeń, a także na zmniejszenie strat ciepła i kosztów ogrzewania.