Piwonie-peonie – długowieczne byliny

czerwiec
Rok w ogrodzie

Piwonie, zwane też peoniami upiększają ogród dużymi, kulistymi, pięknie pachnącymi kwiatami na przełomie maja i czerwca. Są długowiecznymi bylinami i jeśli zapewnimy im dobre warunki, będą obficie rosły nawet kilkanaście lat. Dawniej sadzono je także ze względu na ich właściwości lecznicze.

Piwonie to jedne z najpopularniejszych bylin w polskich ogrodach. Trafiły do nas z XVI wieku, chociaż w Chinach uprawiono je od ponad tysiąca lat. Najczęściej spotkać możemy piwonię chińską (Paeonia lactiflora), która ma bardzo wiele odmian i wciąż powstają nowe. Różnią się one kolorem kwiatów – od białych, żółtych, poprzez różne odcienie jasnego i ciemnego różu, aż po czerwone. Występują również odmiany dwubarwne. Piwonie rozrastają się w duże kępy, w jednym miejscu mogą rosnąć wiele lat. Czasem jednak konieczne jest ich przesadzenie. 

Odmiany piwonii

Piwonie chińskie różnią się nie tylko kolorem kwiatów, ale także ich budową. Botanicy, biorąc pod uwagę tę cechę, wyodrębnili grupy:

  • piwonie pełne o kulistych kwiatostanach, które wypełnione są równomiernie rozłożonymi podobnej wielkości płatkami – należą do nich takie odmiany jak: ‘Albert Crousse’, ‘Duchesse de Nemours’, ‘Sarah Bernhard’ oraz polskie odmiany ‘Hania’, ‘Krystyna’ i ‘Ursynów’,
  • piwonie półpełne o szerokich płatkach i wykształconych dobrze widocznych pręcikach – są to np. odmiany ‘Alexander Fleming’, ‘Jadwiga’,
  • piwonie anemonowe mają jeden lub kilka okółków szerokich w płatków, a w środku widać rozrośnięte, szerokie płatki pręcikowe – np. ‘Barbara’, ‘Prof. Wójcicki’,
  • piwonie japońskie mają jeden lub kilka okółków okazałych płatków, a w środku występują, często kontrastowo zabarwione, wąskie płatki pręcikowe – np. ‘Ewelina’, ‘Ursyn Niemcewicz’, ’Władysława’,
  • piwonie pojedyncze o kwiatach o jednym okółku szerokich płatków, w środku najczęściej znajdują się pręciki – np. 'Sparkling Star'(różowa).

Dużą popularnością oprócz piwonii chińskiej cieszy się piwonia lekarska (Paeonia offcinalis), która kwitnie już w drugiej połowie maja. Jej kwiaty również są białe, różowe i czerwone, pełne i półpełne. Jest nieco niższa niż piwonia chińska, osiąga ok. 60 cm wysokości. Najbardziej znane odmiany to ‘Rubra Plena’ (wiśniowa), ‘Alba Plena’ (biała) i ‘Rosea Plena’ (jasnoróżowa).

Pielęgnacja piwonii

Jeśli dobrze przygotujemy stanowisko dla piwonii, to nie będą wymagały od nas szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Ponadto odwdzięczą się pięknymi kwiatami. Peonie najlepiej będą rosły, gdy posadzimy je w ziemi żyznej, piaszczysto-gliniastej, przepuszczalnej, na stanowisku słonecznym lub w delikatnym półcieniu (pod warunkiem, że przynajmniej przez połowę dnia będą oświetlane przez słońce). Słabszą glebę powinno wzmocnić się kompostem i stosować nawozy mineralne. Należy unikać gleb podmokłych, gdyż nadmiar wody powoduje gnicie korzeni. Rośliny lubią rosnąć na otwartej przestrzeni, jednak osłoniętej od wiatru. Jeśli w pierwszym roku po posadzeniu pojawią się pąki kwiatowe, należy je oberwać – wzmocnimy w ten sposób roślinę i przyspieszymy jej rozwój. Aby piwonie dobrze kwitły, nie można ich zbyt głęboko posadzić – pąki przykrywamy ok. 4-centymetrową warstwą ziemi. Piwonie mogą rosnąć na tym samym miejscu przez 10-15 lat. Nie lubią przesadzania (nie róbmy tego, jeśli nie musimy) i po tym zabiegu mogą nie kwitnąć przez parę sezonów. Potrzebują dwóch, trzech lat na aklimatyzację w nowym miejscu. W pełni okazałe będę dopiero 3-4-letnie rośliny. Na wiosnę można zasilić piwonie granulowanymi nawozami mineralnymi (powinny zawierać dużo fosforu, a mało azotu), jednak najlepiej stosować nawozy naturalne. Na jesieni warto zastosować ściółkowanie dobrze rozłożonym obornikiem (należy go dobrze przekopać z ziemią). Piwonii nie należy zbyt często ich podlewać, a przede wszystkim liści – może to spowodować szarą pleśń. Tylko w okresach suszy wskazane jest obfite podlewanie roślin.

Jak przesadzać piwonie

Najlepszym terminem, aby przesadzić piwonie jest druga połowa sierpnia i pierwsza września. Nie przekraczajmy tego terminu, gdyż byliny muszą mieć czas, by ukorzenić się przed zimą, w przeciwnym razie najprawdopodobniej wymarzną. Gdy dzień jest upalny, pracę tę wykonajmy wieczorem. Zanim wykopiemy roślinę powinniśmy przyciąć liście na ok. 2/3 długości. Następnie ostrożnie wykopujemy karpę. Dzielimy ją ostrym nożem na kilka części – każda powinna mieć 2-3 pąki. Pamiętajmy o usunięciu uszkodzonych, chorych i zgniłych części. Ze względu na swoje rozmiary piwonie wymagają dużo miejsca – należy je sadzić 2 rośliny na 1 m2. Przed umieszczeniem karpy w dołku, wypełniamy go kompostem. Po przysypaniu karpy ziemię delikatnie ubijamy i podlewamy. Aby uchronić nowo posadzoną roślinę, warto przed zimą ziemię wokół karpy przykryć warstwą kompostu lub liści.  

Zdjęcia: Pixabay.com