październik
Rok w ogrodzie
Berberysy dobrze wyglądają przez cały rok, ale to właśnie jesienią prezentują się w pełnej krasie. Najwięcej kolorów oferują rośliny zrzucające liście na zimę – od jasnozielonych i prawie złotawych poprzez purpurowe do ciemnofioletowych.
Berberysy to uniwersalne krzewy, które sprawdzą się doskonale zarówno jako żywopłot, jak i pojedyncze nasadzenia – w towarzystwie innych niewielkich krzewów, a także na skalniakach oraz w pojemnikach. Zwykle osiągają wysokość od 30 cm do 4 m, w zależności od gatunku i odmiany. Typowe dla nich są ciernie, które wyrastają z pędów lub na brzegach liści. Czasami nawet mają 1 cm długości. Zebrane w bukieciki drobne liście gęsto pokrywają gałęzie. Żółte lub pomarańczowe kwiaty pojawiają się na roślinach w maju i czerwcu, a ich silny aromat przyciąga do ogrodu pożyteczne owady. Z upływem lata kwiaty przemieniają się w owoce – czerwone lub granatowe jagody mogą być ozdobą nawet do wiosny. I właśnie od ich kwaśnego smaku berberys zawdzięcza polską nazwę – kwaśnica. Większość krzewów jesienią pięknie się przebarwia, ale są i takie, których liście pozostają zielone.
Berberysy w polskich ogrodach
Berberysy przybierają różne formy. Mogą być karłowe, rozrastające się w kształt kuli, niskie o uroczo przewieszających się pędach czy też płożące, a także kolumnowe. W naszym kraju dostępnych jest ponad 50 odmian, ale ich lista stale się powiększa. Najczęściej w przydomowych ogrodach można spotkać:
- Berberys zwyczajny – pięknie obsypuje się gronami.
- Berberys Thunberga – ‘Green Ornament’ ma kulisty pokrój, jasnozielone liście, które jesienią zmieniają barwę na czerwoną, ‘Rosetta’ o różowo-purpurowych liściach, ‘Atropurpurea’ z ciemnoczerwonymi liśćmi, ‘Bagatelle’ którego purpurowobrązowe liście przebarwiają się na jaskrawo czerwono, ‘Diabolicum’ zachwycający żółtozielonymi liśćmi z czerwoną obwódką, ‘Harlekin’ i ‘Rose Gold’ o liściach bordowych czy ‘Orange Dream’ z liśćmi pomarańczowymi, czasem czerwonawymi.
- Berberys pośredni ‘Red jewel’ – częściowo zimozielony, ma skórzane, metaliczne zielono-purpurowe liście.
- Berberys Julianny i berberys bukszpanolistny – odmiany zimozielone.
- Berberys ottawski – osiąga 3-4 m wysokości, jest jednym z najwyższych berberysów.
Wymagania berberysów
Berberysy nie są zbyt wymagające. Większość odmian jest odporna na suszę i będzie dobrze rosła na przepuszczalnym podłożu o lekko kwaśnym odczynie. Krzewy dobrze czują się w nasłonecznionym miejscu, ale możemy je również posadzić w półcieniu – chociaż spowoduje to, że liście będę nieco mniej kolorowe. Najlepszą porą na ich sadzenie jest okres spoczynku wegetacyjnego, a więc od września do końca listopada oraz od marca do końca kwietnia. Natomiast sadzonki ukorzenione w pojemnikach możemy sadzić przez cały rok. Dobrze wokół berberysów rozłożyć 5-centymetrową ściółkę np. z kory, która utrzyma wilgotność gleby i zapobiegnie wyrastaniu chwastów.
Pielęgnacja berberysów
Berberysy nie są trudne w pielęgnacji i to też jest powód ich popularności. Doskonale znoszą przycinanie i łatwo je kształtować. Warto przycinać je dwa razy w roku – wczesną wiosną, a potem latem po kwitnieniu. Pielęgnacyjne cięcie polega na usunięciu połamanych i przemarzniętych pędów. Do tego celu wykorzystujemy wyłącznie czysty i ostry sekator. Berberysy nie wymagają regularnego podlewania. Jedynie młode krzaki uprawiane w pojemnikach należy systematycznie nawadniać. Młodym berberysom wystarczy umiarkowanie podlewania od czasu do czasu, natomiast starszym wyłącznie podczas suszy. Uwaga, nie zaleca się podczas podlewania moczenia liści. A czy berberys trzeba nawozić? Można, ale nie jest to koniecznie. Jeśli jednak chcemy dostarczyć roślinom składników odżywczych, najlepiej wykonać to na przełomie kwietnia i maja. Najlepszy jest wieloskładnikowy nawóz do roślin kwitnących. Co ważne, berberysy dobrze znoszą przesadzanie. Najlepiej na nowym miejscu umieścić je w październiku, kiedy opadną już liście. Młode i niewielkie okazy możemy przesadzać również wiosną.
Berberysy na zdrowie
Owoce berberysu są jadalne, pozytywnie wpływają na nasze zdrowie, dlatego warto je zbierać. Zawierają szereg drogocennych dla naszego organizmu związków, m.in. dużo witaminy C (jest więcej niż w cytrynie), E i karotenu (prowitamina A). Podnoszą odporność na infekcje, poprawiają przemianę materii, działają moczopędnie, żółciopędnie oraz przeciwgorączkowo. Owoce możemy wysuszyć na słońcu, zakonserwować w cukrze czy przyrządzić z nich nalewki. To także przysmak ptaków. Jeśli więc posadzimy berberysy w ogrodzie, ich wizyty będą codziennością.
zdjęcia: pixabay.com