Aksamitki, czyli byczki, turki, studentki, kopciuszki, a nawet śmierdziuszki

wrzesień
Rok w ogrodzie

Aksamitki to łatwe w uprawie rośliny jednoroczne, które nie tylko długo ozdabiają ogród, ale są również jadalne. Mimo specyficznego zapachu, warto je posadzić na rabatach czy uprawiać w donicach na balkonach.

Aksamitki przywędrowały do nas z Ameryki Środkowej i Południowej. Zaczynają kwitnienie w czerwcu i przez całe lato aż do późnej jesieni dekorują ogród, balkon czy taras. Ich aksamitne (stąd ich polska nazwa), żółto-pomarańczowe kwiaty umieszczone są na rozgałęzionych łodygach. Liście przy uszkodzeniu niezbyt ładnie pachną, jednak zapach ten skutecznie odstrasza szkodniki, chociaż niektóre odmiany pozbawione są tego aromatu. Specyficzny zapach może odstraszać np. mszyce, mrówki, bielinka kapustnika czy kreta. W naszych ogrodach zazwyczaj uprawia się aksamitkę wzniesioną, rozpierzchła i wąskolistną. Co ważne, są to rośliny jadalne o korzenno-balsamicznych smaku. Możemy je wykorzystać jako zioła i przyprawy, doskonale pasują do zup oraz dań mięsnych i zup.  

Aksamitki w uprawie

Nawet początkujący ogrodnicy poradzą sobie z aksamitkami. Aby zapewnić roślinom jak najlepsze warunki, wybierzmy dla nich stanowiska słoneczne (dobrze poradzą sobie również w półcieniu), osłonięte przed wiatrem, a także zapewnijmy żyzną i przepuszczalną glebę. Dobrze jest regularnie podlewać (wodę dostarczamy wyłącznie korzeniem) aksamitki, szczególnie w czasie suszy. Należy także systematycznie usuwać przekwitające kwiaty, by pobudzić rośliny do dalszego kwitnienia. W uprawie (a także przy sadzeniu) warto nawozić rośliny nawozem z azotem, który wpłynie pozytywnie na wzrost. Nie przesadzajmy jednak z tym, ponieważ liście nadmiernie się rozrosną.

Wysiew z nasion

Od połowy marca można wysiewać nasiona aksamitki do inspektu lub pojemnika ustawionego np. na parapecie okiennym. Możemy zastosować gotowe podłoże do wysiewu nasion lub samodzielnie przygotować odpowiednią mieszankę – z ziemi ogrodowej, torfu i piasku (proporcje 1:1:1). Wysiane nasiona należy przykryć warstwą piasku. Już po 5 dniach pojawiają się pierwsze kiełki. Gdy podrosną, musimy je przepikować. Rozsadę na stałe miejsce przesadzamy w drugiej połowie maja, gdy nie zagrażają już przymrozki. Także w maju możemy wysiewać nasiona bezpośrednio na rabaty – oczywiście zakwitną później niż te z rozsady. Aksamitka to roślina jednoroczna, ale gdy pozostawimy ją na rabacie do późnej jesieni, to nasiona samoistnie się rozsieją – poradzą sobie zimą. Rośliny można także posadzić z sadzonek ogólnie dostępnych w centrach ogrodniczych. 

zdjęcia: pixabay.com