Elektronarzędzia znacznie usprawniają zarówno prace budowlane, jak i remontowe. Aby w pełni wykorzystać ich możliwości, należy odpowiednio dobrać je do wykonywanych zadań.
Na rynku dostępnych jest kilkadziesiąt typów elektronarzędzi o bardzo zróżnicowanym przeznaczeniu i możliwościach roboczych. Wśród nich jest sprzęt akumulatorowy, jak też zasilany przewodowo z gniazdka prądem o napięciu 230 V. Prawidłowy wybór elektronarzędzi, którymi będą wykonywane prace podczas budowy domów i remontów, jest bardzo ważny i wymaga znajomości ich asortymentu. Daje wymierny efekt w postaci oszczędności podczas zakupu sprzętu, jak też – co równie istotne – umożliwia sprawnie wykonanie prac.
ELEKTRONARZĘDZIA DO WIERCENIA I KUCIA
Podczas budowy domu czy remontu używa
się głównie 7 typów elektronarzędzi
do wiercenia:
– wiertarek albo wiertarko-wkrętarek
udarowych lub bezudarowych,
– młotowiertarek SDS-plus lub SDSmax,
– małych szlifierek kątowych.
Wiertarki i wiertarko-wkrętarki stosuje się głównie do wiercenia w tzw. materiałach skrawalnych: w drewnie litym, płytach wiórowych i meblowych, metalach (stali czarnej i nierdzewnej, aluminium itd.), tworzywach sztucznych oraz w różnego rodzaju płytkach ceramicznych lub gresowych. Przy tym dodatkowo modele udarowe umożliwiają wiercenie w niezbyt twardych materiałach budowlanych: cegle, porothermie, gazobetonie, silce, keramzycie, niezbyt twardych elementach betonowych.
Młotowiertarki z uchwytami SDS-plus lub SDS-max (tzw. obrotowo-kujące młoty udarowe) przeznaczone są do obróbki twardych materiałów budowlanych: betonu, żelbetonu, kamienia, granitu. Dysponują one mocnym udarem elektropneumatycznym, który umożliwia szybkie kruszenie twardych materiałów. Dlatego młotowiertarki wykorzystuje się do podkuwania (typu SDS-plus) i kucia (SDS-max). O możliwościach roboczych tych maszyn decyduje głównie moc, którą najlepiej wyraża parametr energii pojedynczego udaru. Im jest wyższa, tym większy otwór można efektywnie daną maszyną wykonać. Generalnie, młotowiertarki SDS-plus przeznaczone są do wykonywania otworów wiertłami SDS z zakresu 4–26 mm, zaś SDS-max – od 20 do 52 mm.
Szlifierki kątowe (małe) wykorzystywane są przede wszystkim do pracy z twardymi lub bardzo twardymi materiałami ceramicznymi np. płytki ścienne, podłogowe, gresowe, granitowe, klinkierowe itp. Są one bardzo trudne w obróbce, co jest m.in. powodem, że do wiercenia w nich otworów o średnicach od 16 do ponad 100 mm, stosuje się małe szlifierki kątowe uzbrojone w koronki z nasypem diamentowym. Umożliwiają one bardzo szybkie wiercenie i dlatego znacznie usprawniają prace wykończeniowe.
ELEKTRONARZĘDZIA DO WKRĘCANIA/ WYKRĘCANIA
Montaż śrub i wkrętów podczas budowy
czy remontu domu można wykonać
wieloma elektronarzędziami. Specjalnie
do tego przeznaczone są wiertarko-
-wkrętarki, zakrętarki i klucze udarowe
oraz wkrętarki do suchej zabudowy.
Do wkręcania/wykręcania można też
użyć wiertarki, a nawet młotowiertarki
z uchwytem SDS-plus i funkcją wiercenia
bezudarowego.
Wiertarko-wkrętarki doskonale sprawdzają
się podczas montażu wkrętów
o średnicach 3–8 mm. Można je wykorzystać
też do precyzyjnego montażu na
głębokość wkrętów o tych rozmiarach.
Dokładną pracę nimi zapewnia sprzęgło
momentu obrotowego regulowane
pierścieniem. Wiertarko-wkrętarkami
można też montować wkręty ciesielskie
o średnicach 8–10 mm. Jednakże znacznie
lepiej w tej operacji sprawdzą się zakrętarki
lub klucze udarowe, które nie
obciążają rąk podczas pracy i znacznie ją
ułatwiają. Urządzenia te za pomocą udarowych
mechanizmów kowadełkowych
generują duże momenty obrotowe (rzędu
od 100 do powyżej 1000 Nm). Dlatego
m.in. znacznie usprawniają montaż
kotew, kołków, konstrukcji stalowych
(np. balustrad) i drewnianych (np. szkielety
dachów, altany ogrodowe).
Osobną grupę elektronarzędzi do wkręcania
stanowią wkrętarki do montażu
suchej zabudowy i płyt budowlanych,
dysponujące momentem obrotowym
rzędu 5–10 Nm. Są to specjalistyczne
urządzenia wyposażone w sprzęgło kłowe
i dokładny, regulowany ogranicznik
głębokości wkręcania. Dzięki temu zapewniają
wysoką dokładność montażu
wkrętów. Gdy we wkrętarkach zamontuje
się magazynki na wkręty mocowane
na taśmach, można je wykorzystać do
seryjnego wkręcania.
ELEKTRONARZĘDZIA DO CIĘCIA I PIŁOWANIA
Jak wiadomo, cięcie można wykonać
z użyciem ruchu:
– obrotowego,
– posuwisto-zwrotnego,
– oscylacyjnego osiowego.
Ruch obrotowy wykorzystują różnego
typu pilarki tarczowe, ukośnice oraz szlifierki
kątowe do cięcia lub piłowania.
Ruch posuwisto-zwrotny jest używany
przez wyrzynarki i piły szablaste.
Ruch oscylacyjny osiowy jest używany
przez urządzenia wielofunkcyjne.
Jak łatwo zauważyć, wymienione urządzenia
mają odrębne zastosowania materiałowe
lub operacyjne.
Szlifierek kątowych używa się (przeważnie
na placu budowy) do zgrubnego
cięcia: stalowych prętów zbrojeniowych
lub gwintowanych, kątowników, profili
prostokątnych, materiałów budowlanych,
płytek ceramicznych, gresowych
lub kamiennych.
Pilarki stosuje się do cięcia materiałów
drewnianych: desek i listew podłogowych,
desek dachowych, sklejek,
stopni schodowych, płyt OSB, kantówek,
belek, płyt laminowanych itd. Niektóre
ich modele, w tym ukośnice, mogą być
użyte do cięcia elementów aluminiowych
lub nawet stalowych. Co ważne, pilarkami
można uzyskać bardzo dobre rezultaty
jakościowe – czysto i dokładnie docięte
krawędzie materiałów drewnianych.
Ich zaletą jest także duża wydajność cięcia,
w tym też długich elementów.
Jednakże pilarki tarczowe nie są pozbawione
pewnych ograniczeń, gdyż tną
wyłącznie prostoliniowo. Nie posiadają
ich natomiast pilarki brzeszczotowe –
wspomniane wyrzynarki i pilarki szablaste
wykorzystujące ruch posuwisto-
-zwrotny. Oprócz cięć prostoliniowych,
można nimi wykonać cięcia po łukach,
w tym o małym promieniu. Urządzeniami
tymi tnie się różne materiały –
od drewnianych po stalowe i tworzywa
sztuczne.
Domeną wyrzynarek pozostaje dokładna
obróbka (w tym krzywoliniowa) płytowych materiałów drewnianych
o stosunkowo niewielkiej grubości,
zaś pilarek szablastych – szybkie cięcie
zgrubne elementów metalowych (rur
i profili stalowych, blach, elementów
z miedzi itd.), drewnianych z ukrytymi
gwoździami czy wkrętami, bloczków gazobetonowych,
porothermu itd.
Ostatni typ elektronarzędzi do cięcia
i piłowania to oscylacyjne urządzenia
wielofunkcyjne. Wykorzystują one ruch
oscylacyjny osiowy, czyli obrotowo-
-zwrotny o niewielkim kącie wynoszącym
maksymalnie ±4°. Urządzenia te
umożliwiają za pomocą odpowiednich
brzeszczotów wykonywanie m.in. cięć
wgłębnych czy przy powierzchni (wycinanie
gwoździ).
ELEKTRONARZĘDZIA DO OBRÓBKI POWIERZCHNIOWEJ
Ogólnie rzecz biorąc, służą do uszlachetniania
powierzchni różnych materiałów:
czyszczenia, usuwania nalotów,
rdzy, starych farb czy lakierów, gratowania,
szlifowania i polerowania.
Szlifierkami kątowymi obrabia się powierzchnie
metalowe, betonowe i kamienne,
a szlifierkami oscylacyjnymi,
oscylacyjnymi typu delta i mimośrodowymi
– obrabia się powierzchnie drewniane
i lakierowane.
Oczywiście, na placu budowy czy podczas remontu do szlifowania czy oczyszczania w miejscach trudno dostępnych można użyć także wiertarek czy wiertarko- wkrętarek uzbrojonych w ściernicę listkową lub ze sprasowanej włókniny, a także oscylacyjnych urządzeń wielofunkcyjnych.
ELEKTRONARZĘDZIA DO ODPYLANIA I SPRZĄTANIA
To popularne odkurzacze przemysłowe, które współpracują z elektronarzędziami i umożliwiają usuwanie pyłu w momencie oraz miejscu jego powstawania. Pełnią ważną funkcję, umożliwiając zachowanie czystego i zdrowego środowiska pracy, wolnego od pyłu, który jest przyczyną wielu chorób zawodowych, w tym groźnych dla życia pylicy płuc i nowotworów. Tego rodzaju odkurzaczy używa się także do sprzątania miejsca pracy, warsztatu itp. Są one niezbędne na każdym placu budowy czy miejscu remontu, jak przysłowiowa wiertarka w skrzynce narzędziowej profesjonalnego wykonawcy.
NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANE BŁĘDY PRZY WYBORZE I STOSOWANIU ELEKTRONARZĘDZI
+ Wynikają one w większości wypadków
z chęci oszczędzania za wszelką cenę.
Nie należy więc wybierać elektronarzędzi
niedostosowanych w pełni do
wykonywanych prac zarówno pod
względem mocy, jak i dokładności
obróbki oraz możliwości roboczych
osprzętu. W pierwszym wypadku jest to
przyczyną częstych przeciążeń maszyn
skutkujących skróceniem ich żywotności
i awariami, a w drugim oraz trzecim
znacznie utrudnia pracę, nadmiernie ją
wydłużając.
+ Najczęstszym błędem podczas pracy
elektronarzędziami jest stosowanie
słabej jakości lub nadmiernie zużytego
osprzętu: tępych wierteł, brzeszczotów,
tarcz pilarskich itd. Efekty tego mogą
być opłakane: zniszczony materiał
i uszkodzona maszyna na skutek przegrzania
jej napędu.
+ Niemniej istotnym błędem w eksploatacji
elektronarzędzi jest niestosowanie
odkurzaczy lub urządzeń odpylających.
Pył nie tylko jest szkodliwy dla zdrowia,
ale także w dużym stopniu utrudnia
pracę, zmniejszając jej dokładność
i tępo oraz przyspieszając zużycie
osprzętu.