Jakie wybrać nowoczesne nawierzchnie brukowe?

Podjazd z betonowych płyt w formacie XL to najbardziej pożądany kierunek wśród inwestorów. Powodów jest wiele. Są nimi nie tylko względy użytkowe materiału, związane z odpornością oraz wytrzymałością na działanie aury czy szkodliwe czynniki zewnętrzne. To przede wszystkim gwarancja stworzenia spójnej, modnej aranżacji, całkowicie dopasowanej do charakteru posesji.

Odwieczny dylemat: design czy funkcjonalność, dotyczy także wyboru materiałów wykorzystywanych do utwardzenia powierzchni zewnętrznych. Wśród nich od dawna najpopularniejszy jest beton, który uchodzi za surowiec uniwersalny oraz praktyczny. Szarą kostkę brukową ułożoną wzdłuż miejskich ulic oraz spękane chodniki wokół domu wyparły nowoczesne płyty betonowe. Klienci coraz częściej rezygnują z drobnych kostek na podjeździe na rzecz wielkoformatowych kwadratowych lub prostokątnych płyt, których rozmiar pozwala uzyskać kompozycję spójną z właściwie każdym budynkiem.
Dążenie do przejrzystości kompozycji, duży format XL oraz powściągliwość w zakresie użycia architektonicznych detali nie oznacza jednak ograniczenia kreatywności oraz braku oryginalności. W trendach zauważyć można wyraźny nacisk na indywidualizację projektów, która na podjeździe może wiązać się chociażby z wykorzystaniem różnych formatów płyt betonowych i tworzeniem ciekawych wzorów, które przełamią jednolitą płaszczyznę. Aktualnie na rynku dostępne są płyty o grubości 8, 12 lub 16 cm i formatach od 20 × 20 cm do wielkich 100 × 100 cm lub 60 x 120 cm.

PŁYTY BETONOWE W PRAKTYCE

Odpowiednie zagospodarowanie podjazdu gwarantuje nowoczesny, estetyczny charakter przestrzeni. Oznacza komfort poruszania się, łatwiejsze odśnieżanie nawierzchni, gdy zimą zaskoczą nas intensywne odpady śniegu czy przestrzeń bez jesiennych kałuż i błota, które potem przenosimy do domu. Ten ważny trakt komunikacyjny poza podstawowymi funkcjami musi jednak spełniać zadanie użytkowe i służyć przez wiele lat, nie powodując kłopotów podczas codziennej eksploatacji, zwłaszcza że powierzchnia jest miejscem dla ruchu samochodów. Od strony praktycznej płyty brukowe wielkoformatowe o grubości 8 cm (przeznaczone dla budownictwa prywatnego i miejskiego) oraz o grubościach 12 i 16 cm (wytrzymujące duży nacisk pojazdów ciężarowych) wykazują wysoką odporność na obciążenia użytkowe i negatywne zjawiska pogodowe, a także są równie trwałe, co popularna niegdyś kostka brukowa.
Najlepsze jakościowo płyty brukowe posiadają dodatkowe zabezpieczenie warstwy nawierzchniowej w postaci laminowanej powłoki ochronnej.
Jest to innowacyjna uszlachetniona powierzchnia, trwale powiązana w procesie produkcyjnym z warstwą licową produktu, która gwarantuje długotrwałe zabezpieczenie, niewymagające renowacji i specjalnej pielęgnacji. Dzięki laminacji płyty chronione są przed powstawaniem trwałych zabrudzeń użytkowych oraz możliwe jest ich łatwiejsze zmywanie i utrzymanie w czystości.

ZABUDOWA PŁYT BRUKOWYCH

Dla płyt wielkoformatowych obowiązują identyczne zasady projektowania podbudowy, jak dla kostek brukowych. Zaleca się jednak, aby warstwę nośną ukształtować szczególnie sztywno, tzn. w sposób utrudniający odkształcenie.

WYKONANIE PODBUDOWY

Przygotowanie warstw podbudowy pod płyty brukowe rozpoczyna się od wykonania wykopu w gruncie na głębokość ok. 50–60 cm w zależności od przeznaczenia nawierzchni. Na dnie wykopu układamy warstwę wyrównawczą i odcinającą z piasku grubości 10 cm lub geowłókninę, której zadaniem jest odseparowanie kruszyw warstw podbudowy od podłoża gruntowego. W zależności od przewidywanych obciążeń nawierzchni, podbudowę grubości 35–50 cm wykonuje się z warstwy kruszywa łamanego o frakcji 31–63 mm oraz drugiej warstwy z klińca 21–31 mm lub warstwy półsuchego zagęszczonego betonu B10. Każdą warstwę należy pojedynczo zagęszczać mechanicznie. 

UKŁADANIE PŁYT 

Płyty brukowe wielkoformatowe układa się na podsypce zagęszczonej mechanicznie, której warstwa nośna powinna być dokładnie wyrównana i możliwie cienka o grubości 2–4 cm (średnio 3 cm) w stanie zagęszczonym. Standardowo należy przewidzieć spadki 2% dla powierzchniowego odprowadzenia wody opadowej. Podsypka powinna być wykonana z wytrzymałego kruszywa łamanego 0–4 mm, 0–8 mm lub 3–5, 2–8 mm zaplanowanej szerokości spoiny. Równomiernie wymieszany i nawilgocony materiał podsypki, należy położyć z wykorzystaniem urządzenia do wygładzania z belką wibracyjną lub zagęścić mechanicznie zagęszczarką, a następnie wyrównać i ściągnąć naddatek przy użyciu łaty profilującej. Spadek poprzeczny wyprofilowanej posypki powinien odpowiadać wymaganemu spadkowi poprzecznemu nawierzchni.
Podsypkę pod płyty wielkoformatowe należy wykonać z maksymalnie 1–2 mm naddatkiem ponad projektowany poziom ułożenia płyt, ze względu na duży opór powierzchniowy elementów przy ubijaniu ręcznym lub mechanicznym. Płyty wielkoformatowe powinny być układane, ze względu na duży ciężar, urządzeniami podciśnieniowymi dostosowanymi do ich ciężaru. Zaleca się zastosowanie specjalistycznych chwytaków podciśnieniowych do układania ręcznego lub zamocowanych do minikoparki. Należy zwracać uwagę na płaskie układanie całą powierzchnią.
Układać należy jak w przypadku typowych kostek brukowych od strony gotowej okładziny, bez jakiegokolwiek naruszenia podsypki.

FUGOWANIE

Po ułożeniu płyt należy wyrównać układ linii spoin, a następnie zasypać fugi granofugą 0,25–3 mm lub suchym piaskiem płukanym. Wypełnienie spoin musi być dokładne, aby nawierzchnia mogła przenosić wysokie obciążenia. Aby wykonać łatwo i skutecznie fugowanie, powinno się zastosować materiał suchy.

WYRÓWNYWANIE NAWIERZCHNI

Ubijanie i wyrównywanie płyt wielkoformatowych powinno być wykonywane za pomocą płyt wibracyjnych. Najpierw należy usunąć nadmiar materiału do wypełniania fug. W szczególności powierzchnie płyt i kostek z ochroną Perlon® muszą być bezwzględnie oczyszczone z piasku i pyłu. Do płyt wielkoformatowych grubości 8 cm należy stosować zagęszczarki o ciężarze roboczym do 100 kg, dla grubości 12 cm do 250 kg, a dla 16 cm do 350 kg.

BŁĘDY PODCZAS UKŁADANIA NAWIERZCHNI BRUKOWYCH

– nieprawidłowa podbudowa Nieprawidłowe wyprofilowanie nawierzchni, niezachowanie spadku nawierzchni (1–2%), nieodpowiednie utwardzenie podłoża oraz nieodpowiedni wybór materiałów. Istotne jest, żeby każda warstwa podbudowy była równomiernie ułożona, ponieważ zapobiegnie to późniejszym problemom wynikającym z użytkowania nawierzchni.
– złe ułożenie nawierzchni Układanie kostek „na styk”, bez zachowania wymaganej minimalnej szerokości spoin równej min. 3 mm. Zbyt ciasne ułożenie elementów w nawierzchni skutkuje wzajemnym ich napieraniem na siebie, wynikającym z obciążeń poziomych oraz odkształceń termicznych, i może być przyczyną powstawania uszkodzeń krawędzi oraz odłupywania się warstwy licowej.
– złe zagęszczenie nawierzchni Wyrównywanie ułożonej nawierzchni zagęszczarką wibracyjną bez elastomerowej osłony zabezpieczającej stalową płytę. Widocznym efektem takiego działania będzie porysowana powierzchnia kostek oraz możliwość powstania trudnych do usunięcia zabrudzeń, które wynikają z roztarcia ziarenek piasku pozostałych po wcześniejszym spoinowaniu nawierzchni.
– różnice w kolorach i barwach Nie dobieranie i mieszanie kostek z kilku różnych palet – tzw. zasada układania z 3 palet. Dzięki temu zostanie wyeliminowane naturalne odchylenia barw i zapewnione wykonanie jednolitej kolorystycznie powierzchni. Wybieranie kostek z palety powinno się prowadzić w pionie z kolejnych warstw.