Tynki, nazywane również wyprawami, to warstwy z zapraw tynkarskich pokrywające powierzchnie ścian, stropów, słupów, belek i innych elementów konstrukcyjnych budynku. Odpowiedni dobór zaprawy tynkarskiej w istotny sposób wpływa na wygląd ścian zewnętrznych, jakość wykonanego tynku oraz na trwałość elewacji.
Funkcje tynków różnią się m.in. w zależności od miejsca ich stosowania. Zadaniem tynku zewnętrznego jest ochrona elementów budynku przed oddziaływaniem czynników atmosferycznych: wilgoci, mrozu, wysokich temperatur, wahań temperatury oraz promieni UV. Taki tynk powinien być również odporny na uszkodzenia mechaniczne, np. uderzenia, ścieranie itp. Bardzo ważną cechą niektórych tynków zewnętrznych jest również paroprzepuszczalność. Ma ona szczególne znaczenie w przypadku tynkowania ścian jednowarstwowych i ocieplonych wełną mineralną, w których powinna być zapewniona możliwość dyfundowania (przenikania) pary wodnej przez przegrodę od wewnątrz na zewnątrz budynku. Wyprawy tynkarskie powinny też charakteryzować się dobrą przyczepnością do podłoża. Tynki elewacyjne pełnią również funkcję dekoracyjną. Ich walory estetyczne wynikają z barwy, faktury czy wykonywanych zdobień.
WYPARAWY ELEWACYJNE
Wybór zaprawy tynkarskiej uzależnia się m.in. od rodzaju przegrody zewnętrznej. Wśród tynków zewnętrznych wyróżnić można zaprawy przeznaczone do tynkowania ścian jednowarstwowych i ścian warstwowych z murowaną warstwą osłonową. Są to tynki tradycyjne, tzw. grubowarstwowe. Grubość ich warstwy wynosi od 15 do 30 mm. Do wykonywania wypraw elewacyjnych na warstwach zbrojonych w systemie ociepleń służą z kolei tynki cienkowarstwowe. Tworzą one warstwę o grubości zawartego w nich ziarna, czyli 1–3 mm.
TYNKI OD PRODUCENTA
Zaprawy tynkarskie mogą być przygotowywane fabrycznie lub bezpośrednio na budowie. Aby tynki mogły dobrze spełniać swe funkcje muszą charakteryzować się odpowiednimi dla danego typu wyprawy cechami i parametrami. Do zachowania stałych właściwości tynku przyczynia się m.in. stosowanie przygotowanych fabrycznie suchych mieszanek. Składają się one z odpowiednio wyselekcjonowanych składników. Gotowe mieszanki wystarczy jedynie rozrobić ze wskazaną przez producenta ilością czystej wody. Zaletą stosowania gotowych suchych mieszanek tynkarskich jest m.in. szybki czas przygotowania tynku do jego nakładania. Czynność ta zajmuje znacznie mniej czasu, niż przygotowanie zaprawy tynkarskiej rozrabianej na budowie z poszczególnych półproduktów. Mniejsze jest też ryzyko popełnienia błędu przy przygotowaniu zaprawy, gdyż nie wymaga precyzyjnego dozowania kilku składników – potrzebna jest jedynie odpowiednia ilość wody. Jakość gotowych zapraw tynkarskich jest kontrolowana laboratoryjnie, dzięki czemu cechy tynku z odpowiednio przygotowanej zaprawy pochodzącej z różnych worków są zawsze takie same.
TYNK ELEWACYJNY DO ŚCIAN
Z WARSTWĄ OCIEPLENIA
Ściany dwuwarstwowe ocieplane w systemie ETICS powinny być tynkowane z zastosowaniem wyprawy wchodzącej w skład systemu ociepleń danego producenta. Na system ociepleń składają się: zaprawa klejąca do płyt styropianowych, płyty styropianowe i łączniki do ich mechanicznego mocowania, siatka z włókna szklanego, zaprawa do zatapiania siatki oraz finalnie tynk cienkowarstwowy. Produkty te tworzące spójną całość – ich zastosowanie gwarantuje odpowiednie właściwości użytkowe potwierdzone badaniami i trwałość ocieplonej elewacji przez wiele lat. Takiej gwarancji niestety nie można zyskać zestawiając ze sobą przypadkowe wyroby – np. zaprawę klejącą czy zaprawę tynkarską, pochodzące od różnych producentów. Do tynkowania ocieplonych ścian zewnętrznych przeznaczona jest Szlachetna zaprawa tynkarska Terazyt S Baranek 4.2. Jest ona elementem składowym systemu ociepleń SOLBET Termo i wraz z pozostałymi jego produktami tworzy komplet, starannie dobranych i przebadanych produktów do wykańczania ścian dwuwarstwowych. Tynk ten należy do mineralnych, jednowarstwowych tynków dekoracyjnych. Nadaje ścianom zewnętrznym estetyczny wygląd i fakturę baranka. Chroni je też przed wpływami warunków atmosferycznych, tworząc hydrofobową (nienasiąkliwą) warstwę. Tynk jest dostępny w dwóch wersjach różniących się uziarnieniem: 1,5 mm oraz 2 mm. Ma on białą barwę, co umożliwia nadanie elewacji praktycznie dowolnego koloru – wystarczy zastosować odpowiednią farbę elewacyjną. Przed nałożeniem tynku na warstwę zbrojoną, podłoże wymaga zagruntowania. W tym celu należy zastosować Grunt kwarcowy SOLPLAST 10.1, wchodzący w skład systemu ociepleń (w przypadku tynku Terazyt S Baranek 4.2 jest to system SOLBET Termo). Tynk najlepiej jest nakładać następnego dnia po zagruntowaniu podłoża. Ze względu na możliwą segregację kruszywa spowodowaną transportem wyrobu zaleca się zarabianie całych opakowań zaprawy tynkarskiej. Zawartość opakowania wsypuje się do odmierzonej ilości czystej wody (wskazanej na opakowaniu) i miesza wiertarką z mieszadłem aż do uzyskania jednorodnej masy bez grudek. Następnie zarobioną masę należy odstawić na ok. 10 minut i ponownie wymieszać. W czasie rozrabiania zaprawy tynkarskiej należy dbać o zachowanie jej jednakowej konsystencji poprzez ponowne mieszanie tynku wiertarką. Nie należy tego robić dodając do zaprawy dodatkowej ilości wody.
TERMOIZOLACJA I WYKŃCZANIE ŚCIAN Z SYTSEMEM OCIEPLEŃ
Elementami systemu SOLBET Termo
są Zaprawa klejąca Gabit Termo 1.6,
Grunt kwarcowy SOLPLAST 10.1, Zaprawa
klejąca Gabit Termo Plus 1.4 lub
1.5 oraz Szlachetna zaprawa tynkarska
Terazyt S Baranek 4.2.
Zaprawa klejąca Gabit Termo 1.6 służy
do przyklejania płyt styropianowych do
podłoża w nowych i poddawanych modernizacji
budynkach. Może być stosowana
zarówno do przyklejania styropianu
białego oraz grafitowego. Zapewnia
trwałe i mocne połączenie styropianu
z podłożem. Oprócz zaprawy konieczne
jest jednak mocowanie styropianu za
pomocą łączników mechanicznych (kołków),
które dobiera się w zależności do
podłoża i grubości warstwy ocieplenia.
Do wykonania warstwy zbrojonej na
styropianie służy Zaprawa klejąca
Gabit Termo Plus. Zawiera ona włókna
mikrocelulozowe, które ułatwiają wykonawstwo
oraz poprawiają właściwości
warstwy zbrojącej. Może być stosowana
również do przyklejania płyt styropianowych.
Zaprawa biała (oznaczona
symbolem 1.4) przeznaczona jest pod
elewacje z jasnych tynków, natomiast zaprawa
szara (1.5) pod tynki o ciemniejszych
kolorach. Zaprawa Gabit Termo
Plus wraz z siatką tynkarską z włókna
szklanego, stanowi na styropianie stabilne
podłoże pod różnego rodzaju tynki.
Do przygotowania podłoża z warstwą
zbrojącą pod tynk służy grunt kwarcowy
Solplast 10.1. Jest to gotowy do
użycia preparat, którego zadaniem
jest wzmocnienie podłoża i zwiększenie
przyczepności nakładanego tynku.
Zwieńczeniem ocieplenia ścian w systemie
w systemie SOLBET Termo
jest nałożenie tynku cienkowarstwowego
Szlachetna zaprawa tynkarska
Terazyt S Baranek 4.2.
Produkty systemu SOLBET Termo
można stosować wraz z innymi, ogólnodostępnymi
wyrobami – styropianem,
siatką tynkarską oraz łącznikami
mechanicznymi do styropianu innych
producentów.
NANOSZENIE TYNKU CIENKOWARSTWOWEGO
Tynk cienkowarstwowy o strukturze baranka nanosi się równomiernie na podłoże na grubość ziarna, za pomocą trzymanej pod kątem stalowej pacy. Po kilkunastu minutach od naniesienia zaprawy na podłoże można przystąpić do fakturowania tynku. W tym celu stosuje się pacę z tworzywa sztucznego. Uzyskanie odpowiedniej faktury jest uzależnione od temperatury otoczenia, konsystencji zaprawy oraz chłonności podłoża. Wykonawca sam więc musi określić czas pomiędzy nałożeniem tynku a jego zatarciem. Zaleca się takie zaplanowanie pracy, aby kolejne porcje zaprawy były łączone z jeszcze świeżą zaprawą naniesioną uprzednio. Zapobiegnie to uwidocznieniu się złączy. Rozpoczęcie robót malarskich może nastąpić po upływie 2–6 tygodni od zakończenia tynkowania.
TRADYCYJNY TYNK CEMENTOWO-WAPIENNY
Elewacyjne zaprawy tynkarskie cementowo- wapienne stosuje się do wykonywania tynków na ścianach jednowarstwowych oraz trójwarstwowych z murowaną warstwą osłonową. Przeznaczone są do wykonywania tradycyjnych tynków, jedno- lub wielowarstwowych w kategorii od II do III. Trzy warstwy (obrzutka, narzut i gładź) sprawdzają się dobrze w przypadku nierównych powierzchni ścian. Dwie warstwy (obrzutka i narzut) stosuje się gdy powierzchnie ścian są stosunkowo gładkie. Tynki cementowo-wapienne charakteryzuje m.in. dobra wytrzymałość mechaniczna, są też łatwe do zacierania. Mogą być nakładane na wszystkie mineralne, nośne podłoża, takie jak bloczki z betonu komórkowego, cegły i pustaki ceramiczne, silikaty (wapienno-piaskowe) oraz beton. Nanosi się je na powierzchnię ścian grubą 2–3 cm warstwą. Do takich tynków zalicza się Zaprawa tynkarska cementowo-wapienna 5.1 SOLBET . Ma ona postać gotowej suchej mieszanki. Dzięki zastosowaniu domieszek modyfikujących charakteryzuje się dobrą urabialnością, łatwością nanoszenia oraz obróbki końcowej. Aby nadać elewacji wybrany kolor tynk można pomalować dowolną farbą, przeznaczoną do stosowania na tynkach mineralnych oraz tynkach o przewidywanej ekspozycji. Pod Zaprawę tynkarską cementowo-wapienną 5.1 można zastosować Obrzutkę tynkarską SOLBET 5.0. Będzie ona stanowiła tradycyjny podkład poprawiający przyczepność tynku do podłoża, czyli tzw. szpryc. Zaprawę narzuca się równomiernie na całe podłoże przewidziane do obrobienia w ciągu jednego cyklu roboczego. Dalsze prace tynkarskie można wykonywać po stwardnieniu obrzutki i jej skropieniu wodą, jednak nie wcześniej niż po 24 godzinach.
NANOSZENIE TYNKU
cementowo -wapiennego
Zaprawę tynkarską cementowo-wapienną
narzuca się równomiernie na
powierzchnię ścian kielnią. Po narzuceniu
zaprawę ściąga się łatą, a ewentualne
ubytki uzupełnia i ponownie wyrównuje
łatą całą powierzchnię. Po wstępnym
związaniu tynku (zależne od temperatury
i wilgotności otoczenia oraz
chłonności podłoża), przeciąga się tynk
łatą – powinien być na tyle związany,
aby następowało jego osypywanie. Po
dokładnym wyrównaniu tynku łatą
należy go zrosić wodą i zatrzeć pacą
styropianową. W celu uzyskania gładkiej
powierzchni tynk obrabia się pacą
filcową.
W przypadku nakładania drugiej warstwy
należy zaczekać do momentu związania
pierwszej, po uprzednim nadaniu
jej powierzchni szorstkości co zwiększy
przyczepność. Przyjmuje się 1 dzień
oczekiwania na 1 mm grubości tynku.
Rozpoczęcie robót malarskich może nastąpić
po upływie 2–6 tygodni od zakończenia
tynkowania.
PRZYGOTOWANIA PODŁOŻA DO TYNKOWANIA
Podłoże pod tynk musi być czyste, równe i suche. Wszelkie łuszczące i odspajające się warstwy wymagają usunięcia. Na powierzchni ścian nie powinno być żadnych wybrzuszeń i większych nierówności. Resztki starego betonu czy pozostałości zapraw murarskich należy delikatnie skuć młotkiem murarskim. Nierówne i uszkodzone podłoża wymaga wcześniejszej naprawy. W przypadku tradycyjnych tynków i podłoży betonowych można w tym celu zastosować zaprawę murarską do cienkich spoin do betonu komórkowego SOLBET. Bezpośrednio przed nanoszeniem tynku cementowo-wapiennego podłoże należy zmoczyć czystą wodą. Gdy ściany są odpowiednio przygotowane można przystąpić do gruntowania powierzchni. Gruntowanie nie jest jednak wskazane w przypadku każdego tynku. Gruntu nie powinno się stosować pod tynk Terazyt 4.1, ponieważ przy zastosowaniu środków gruntujących mogą wystąpić trudności w nakładaniu masy tynkarskiej.
TYNK W KOLORZE
Aby nadać kolor tynkowanej elewacji
ścian jednowarstwowych oraz trójwarstwowych
z murowaną warstwą osłonową,
bez konieczności malowania
powierzchni, można zastosować kolorową
masę tynkarską. Taką zaprawą jest
Kolorowa masa tynkarska Terazyt 4.1.
Można ją nanosić na podłoża betonowe,
z betonu komórkowego, na elementy
ceramiczne oraz wapienno-piaskowe
(silikatowe). Nakładanie tynku wykonuje się metodą narzucania (nakrapiania)
– przygotowaną masę nakłada
się w sposób mechaniczny za pomocą
aparatu natryskowego. Aby uniknąć
różnić w odcieniach barw należy bezwzględnie
przestrzegać warunków
korzystania z wyrobu pochodzącego
z jednej partii produkcyjnej. Jedną
partię wyrobu stanowi materiał posiadający
tę samą naniesioną trwale cechę:
data produkcji, zmiana robocza i zamieszanie.
Czynnikiem niezbędnym do uzyskania
elewacji o prawidłowej wytrzymałości
jest właściwa pielęgnacja muru po nałożeniu
masy tynkarskiej. W tym celu, po
24 godzinach od nałożenia tynku, ściany
należy zlać wodą. Powyższy zabieg
powtarza się przez kolejne dwa dni. Tak
wykonana pielęgnacja muru, bez względu
na warunki atmosferyczne, zapewni
właściwą jakość i wytrzymałość wykonanej
elewacji.
TYNK W KOLORZE
Aby nadać kolor tynkowanej elewacji
ścian jednowarstwowych oraz trójwarstwowych
z murowaną warstwą osłonową,
bez konieczności malowania
powierzchni, można zastosować kolorową
masę tynkarską. Taką zaprawą jest
Kolorowa masa tynkarska Terazyt 4.1.
Można ją nanosić na podłoża betonowe,
z betonu komórkowego, na elementy
ceramiczne oraz wapienno-piaskowe
(silikatowe). Nakładanie tynku wykonuje się metodą narzucania (nakrapiania)
– przygotowaną masę nakłada
się w sposób mechaniczny za pomocą
aparatu natryskowego. Aby uniknąć
różnić w odcieniach barw należy bezwzględnie
przestrzegać warunków
korzystania z wyrobu pochodzącego
z jednej partii produkcyjnej. Jedną
partię wyrobu stanowi materiał posiadający
tę samą naniesioną trwale cechę:
data produkcji, zmiana robocza i zamieszanie.
Czynnikiem niezbędnym do uzyskania
elewacji o prawidłowej wytrzymałości
jest właściwa pielęgnacja muru po nałożeniu
masy tynkarskiej. W tym celu, po
24 godzinach od nałożenia tynku, ściany
należy zlać wodą. Powyższy zabieg
powtarza się przez kolejne dwa dni. Tak
wykonana pielęgnacja muru, bez względu
na warunki atmosferyczne, zapewni
właściwą jakość i wytrzymałość wykonanej
elewacji.
TYNKOWANIE W ODPOWIEDNICH WARUNKACH
Przy wykonywaniu tynków zewnętrznych
należy przestrzegać kilku kluczowych
zasad dotyczących warunków
nanoszenia zaprawy. Minimalna temperatura
w czasie prac tynkarskich powinna
wynosi +5°C. Niższa temperatura
może spowodować przemrożenie tynku,
czego następstwem może być jego nie-
Nakładanie tynku Terazyt 4.1 wykonuje się metodą
narzucania (nakrapiania). Służy do tego
specjalna maszynka do narzucania tynku strukturalnego.
Przez obracanie korbą tynkarz wprawia
w ruch znajdujące się wewnątrz szczotki wyrzucające
zaprawę z maszynki.
Jakość tynku jest w dużym stopniu uzależniona m.in. od warunków, w jakich przeprowadzane są prace
tynkarskie. Przez przystąpieniem do ich wykonywania należy zapoznać się z zasadami aplikacji danego
produktu.
www.solbet.pl www.zaprawy-kleje.pl
równomierne wysychanie i powstawanie
przebarwień. Należy upewnić się, że
w ciągu najbliższej doby po nałożeniu
tynku temperatura nie spadnie poniżej
O°C. W przeciwnym razie konieczne będzie
zastosowanie odpowiednich środków
zabezpieczających.
Należy też unikać tynkowania, gdy temperatura
przekracza +25°C. Ściany są
wówczas suche i rozgrzane, a w takich
warunkach tynk szybko zasycha „pod
pacą”, utrudniając właściwe i równomierne
rozprowadzanie i zacieranie. Prowadzi
to do powstawania plam i przebarwień
na powierzchni elewacji, których
nie da się usunąć.
Świeżo wykonane tynki zewnętrzne
przez pierwsze 2 dni należy chronić
przed nasłonecznieniem trwającym
dłużej niż 2 godziny na dobę. Dobrym
rozwiązaniem jest stosowanie siatek
ochronnych podczas aplikacji produktu.
Nie należy również podejmować się tynkowania
ścian zewnętrznych podczas
opadów oraz okresów wysokiej wilgotności
powietrza, gdyż skutkuje to przebarwieniami
i długimi okresami „wiązania”
tynku, traci on też na wytrzymałości.
Należy pamiętać, że tylko stosowanie odpowiednich
produktów i przestrzeganie
podstawowych zasad wykonawstwa oraz
zaleceń zawartych w instrukcji załączonej
do wyrobu daje gwarancję trwałego
tynku elewacyjnego.