Zalety wentylacji mechanicznej to dużo wyższy komfort, obniżenie nawet o 50% kosztów ogrzewania budynku oraz brak konieczności otwierania okna, co skutkuje uniknięciem ulicznego hałasu, włamania, kurzu, owadów jak i przeciągów.
Coraz większa część społeczeństwa ma świadomość zdecydowanej przewagi wentylacji mechanicznej nad grawitacyjną. Wentylacja grawitacyjna działa najlepiej w porze zimowej. Ciepłe powietrze przez ciąg kominowy zostaję usunięte na zewnątrz, co znacząco wpływa na straty cieplne budynku, automatycznie podwyższając koszty ogrzewania. Wentylacja grawitacyjna latem zazwyczaj nie sprawdza się. Uwzględniając wentylację mechaniczną na etapie projektowania można wyeliminować kanały do wentylacji grawitacyjnej, co daje oszczędność miejsca i pieniędzy. W dobie panującego smogu należy pamiętać, że powietrze nawiewane do pomieszczeń jest filtrowane. Dobór odpowiednich filtrów zapewni świeże powietrze bez alergenów, pyłków i kurzu. Budynek jest przewietrzany niezależnie od temperatury i wiatru na zewnątrz. Dodatkowym plusem wentylacji mechanicznej jest brak pleśni i grzybów.
ZASADA DZIAŁANIA ORAZ PODZIAŁ CENTRAL WENTYLACYJNYCH Z ODZYSKIEM CIEPŁA
Świeże powietrze jest zasysane z zewnątrz przez czerpnię. Zimne powietrze przechodzi przez wymiennik ciepła w centrali wentylacyjnej ogrzewając się od powietrza usuwanego (ciepłego). Następnie powietrze jest nawiewane do pomieszczeń. Zużyte powietrze oddaje swoją energię cieplną świeżemu powietrzu nie mieszając się z nim.
Im więcej energii zostanie oddane tym wydajniejszy jest system. Na rynku stosuje się centrale z wymiennikiem przeciwprądowym, krzyżowym oraz obrotowym. Wymienniki przeciwprądowe mają najwyższą sprawność odzysku ciepła, nawet do 97%. Z uwagi na taką wysoką sprawność są najczęściej zalecane do montażu w domkach jednorodzinnych. Wymiennik obrotowy ma sprawność do 85%. Zaletą tego rekuperatora jest odzysk wilgoci, niestety wadą jest możliwość przedostania się usuwanego zużytego powietrza do kanału nawiewnego ze świeżym powietrzem. Może to powodować mieszanie się zapachu z pomieszczeń brudnych i czystych. Wymiennik krzyżowy posiada sprawność do 70%. Najczęściej ma zastosowanie w instalacjach przemysłowych. W przypadku central z wymiennikiem przeciwprądowym oraz krzyżowym jest również stosowany by-pass czyli obejście służące do bezpośredniego (bez odzysku energii) nawiewu świeżego powietrza do pomieszczeń. W centralach z wymiennikiem obrotowym by-pass nie jest konieczny, gdyż efekt uzyskuje się poprzez jego wyłączenie. Obejście wymiennika najczęściej wykorzystywane jest do tzw. swobodnego chłodzenia np. nawiewu rześkiego wieczornego powietrza latem.
SPOSOBY ROZPROWADZENIA
INSTALACJI WENTYLACYJNEJ
+ Świeże powietrze jest
do pomieszczeń „czystych” (pokoje,
sypialnia, salon). Zużyte powietrze
jest usuwane przez pomieszczenia
„brudne” (kuchnia, WC, łazienka).
Konieczne jest wykonanie otworów
w drzwiach w celu zapewnienia przepływu
powietrza.
+ Do danego pomieszczenia
świeże powietrze oraz wyciągamy
zużyte. Taki system generuje większe
koszty inwestycyjne niż w pierwszym
układzie, jednak zapewnia
odczuwalnie lepszy komfort dla użytkownika.
+ W domkach jednorodzinnych
nawiewać świeże powietrze
do pokoi, salonu, sypialni, a następnie
wyciągać zużyte powietrze przez
kuchnie, łazienki, WC czy garderobę.
Jeśli w domu występuje duże pomieszczenie
to powinno ono posiadać
indywidualny nawiew i wywiew powietrza.
RODZAJE KANAŁÓW STOSOWANYCH W INSTALACJI WENTYLACYJNEJ
Kanały elastyczne o średnicy rury
DN 75 lub DN 63 z PE . Maksymalny
przepływ w jednym kanale o średnicy
DN 75 to 30 m3/h, DN 63–25 m3/h.
System można montować w izolacji stropu
przed wylewką właściwą.
Instalacja nie zabiera wtedy powierzchni
użytkowej. Istnieje również możliwość
montażu w suficie podwieszanym, ale
wtedy kanały należy zaizolować. Główną
zaletą tego systemu jest brak przenoszenia
się hałasu oraz prosty montaż.
Instalacja wykonana ze stali ocynkowanej – montaż w suficie podwieszanym. Zaletą takiego systemu jest dostęp do instalacji oraz łatwy montaż elementów regulacyjnych. Do wad możemy zaliczyć przenoszenie się hałasu z powodu krótkich odległości pomiędzy anemostatami (nawiewnikami), co w domkach jednorodzinnych jest bardzo często spotykane.
Instalacja wykonana w oparciu o przewody elastyczne izolowane – montaż w suficie podwieszanym. Główną jej zaletą jest bardzo prosty montaż natomiast wadą są zdecydowanie większe opory niż występujące w kanałach ocynkowanych lub elastycznych z PE o średnicy DN 75/63.
WSPÓŁWYSTĘPOWANIE WENTYLACJI MECHANICZNEJ I KOMINKA
+ Wentylacja mechaniczna w domu wyposażonym w kominek
otwarty powoduje konieczność wytworzenia nadciśnienia
w pomieszczeniu. Często osiągane jest to poprzez włączenie
trybu „kominek” w automatyce centrali wentylacyjnej,
czyli spowodowanie dostarczenia większej ilości powietrza niż
wyciągane. Nie zaleca się połączenia wentylacji mechanicznej
w jeden układ z kominkiem.
+ Wentylacja mechaniczna w domu wyposażonym w kominek
zamknięty – układy mogą pracować prawidłowo jednocześnie
oraz każdy z osobna. Kominek z zamkniętą komorą
spalania może współpracować z instalacją wentylacji w celu
doprowadzenia gorącego powietrza do pomieszczeń. Należy
jednak zwrócić uwagę na odpowiedni dobór wkładu kominowego
do możliwości centrali wentylacyjnej oraz właściwe
umiejscowienie nawiewników. Świeże powietrze dostarczane
przez anemostaty w układzie instalacji wentylacyjnej bez
współpracy z kominkiem, ma niższą temperaturę od znajdującej się w pomieszczeniu, w wyniku czego opada automatycznie
w dół. W przypadku rozprowadzania ciepłego powietrza
z kominka, jego nawiewnik powinien być umiejscowiony
jak najniżej, czyli odwrotnie niż w przypadku samej instalacji
wentylacyjnej. Kanały rozprowadzające ciepłe powietrze
powinny być odporne na wysoką temperaturę. Zalecane jest
również wytworzenie nadciśnienia w pomieszczeniu. Centrala
wentylacyjna oraz wentylator wspomagający musi zostać zabezpieczony
przez przepustnice zwrotne, które uniemożliwią
cofanie się gorącego powietrza.
+ W każdym przypadku należy pamiętać o konieczności
doprowadzenia świeżego powietrza niezależnym przewodem
do komory spalania. Ruch powietrza wywołany przez
centralę można wykorzystać do dystrybucji gorącego powietrza,
jednak by ten cel osiągnąć, instalacja musi być bardzo
dobrze zaprojektowana.
NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANE BŁĘDY PRZY MONTAŻU INSTALACJI WENTYLACYJNEJ Z ODZYSKIEM CIEPŁA
+ Brak lub niewystarczająca izolacja kanałów. Dobrze dobrana
izolacja to spore oszczędności energetyczne oraz uniknięcie
problemu kondesacji pary wodnej, zarówno na powierzchni
zewnętrznej, jak i wewnętrznej kanału.
+ Umiejscowienie centrali wentylacyjnej w pomieszczeniu
nieogrzewanym. Zaleca się lokalizację centrali w pomieszczeniu
ogrzewanym lub dobrze zaizolowanym, w którym jest dodatnia
temperatura w ciągu całego roku. Ma to znaczący wpływ
na efektywność centrali wentylacyjnej oraz uniknięcie nadmiernego
wychłodzenia powietrza zimą jak i przegrzania latem.
+ Zła jakość wykonania instalacji. Często zapominamy, że za
prawidłową pracę systemu wentylacyjnego odpowiada zarówno
właściwie dobrany rekuperator, jak i dobrze wykonana instalacja.
Należy więc pamiętać o tłumikach hałasu, podkładkach antywibracyjnych,
połączeniach elastycznych na króćcach centrali, przepustnicach oraz anemostatach z możliwością regulacji.
Taka instalacja nie będzie słyszalna dla użytkownika. Będzie ją
można również wyregulować wg potrzeb.
+ Zbyt duża prędkość powietrza w kanałach. Dobierając
mniejsze średnice rur automatycznie zwiększamy prędkość
w kanale, co skutkuje słyszalnym szumem oraz wzrostem oporów
na instalacji. Odpowiednio dobrana średnica czerpni spowoduje
uzyskanie właściwej prędkości powietrza co wyeliminuje
problem z zasysaną wodą. Zalecana prędkość na nawiewniku
wynosi 1–2 m/s, na czerpni do 2,5 m/s.
+ Zbyt długi odcinek instalacji z wykorzystaniem przewodu
elastycznego izolowanego. Generuje to zbyt duże opory
na instalacji, a kanał z czasem obwiesza się co jeszcze bardziej
zwiększa opory.
Niezaślepienie kanałów wentylacyjnych w przypadku
modernizacji budynku. Skutkuje to przedostaniem się kurzu,
pyłu oraz gruzu do kanałów wentylacyjnych. Po uruchomieniu
instalacji wentylacyjnej, cząstki stałe przemieszają się, co
w skrajnym przypadku może doprowadzić do uszkodzenia centrali
wentylacyjnej.
+ Uruchomienie wentylacji mechanicznej w niewykończonym
jeszcze budynku. Skutkuje to możliwością zassania kurzu
oraz gruzu do centrali wentylacyjnej co może spowodować jej
awarię.
+ Brak dostępu serwisowego. Centrala wentylacyjna powinna
okresowo przechodzić przegląd jak i wymianę filtrów. W tym
celu niezbędny jest dostęp do niej. Brak regularnych przeglądów
może spowodować konieczność wymiany centrali na nową.