Jakość powietrza w domu ma duży wpływ na nasze zdrowie. Zanieczyszczone powietrze może nasilać objawy alergiczne czy astmę. Dodatkowo spowalnia regenerację organizmu i osłabia odporność. Dlatego warto zatroszczyć się o jak najlepszą jakość powietrza w domu.
RODZAJE WENTYLATORÓW
Na rynku dostępne są różnego rodzaju wentylatory. Mogą one różnić się między sobą konstrukcją i zasadą działania. Jednakże niezależnie od wydajności czy sposobu zastosowania ich głównym zadaniem jest usuwanie z pomieszczeń różnego rodzaju zanieczyszczeń powietrza lub wspomaganie wentylacji grawitacyjnej. W zależności od wymagań obiektu, wentylatory mogą być również wykorzystane do doprowadzania świeżego powietrza do pomieszczeń.
Ich rodzaje:
1. WENTYLATORY OSIOWE – są
bardzo proste w konstrukcji, a ich zastosowanie
ma na celu przetłaczanie
powietrza o niskim ciśnieniu przez
krótkie odcinki kanału wentylacyjnego.
Tego typu urządzenia zazwyczaj montowane są w ścianach czy sufitach,
a ich najbardziej popularną odmianą
są wentylatory łazienkowe.
a) wentylatory łazienkowe – ich głównym zadaniem jest usuwanie z łazienki pary wodnej oraz szybka eliminacja nieprzyjemnych zapachów. Największą popularnością do tego typu pomieszczeń cieszą się ciche wentylatory, które swoją pracą nie zakłócają codziennego użytkowania łazienki. Charakteryzują się zazwyczaj estetycznym wyglądem oraz w zależności od wyposażenia mogą posiadać dodatkowe funkcje takie jak: timer (opóźnienie czasowe), higrostat (czujnik wilgotności) czy czujnik ruchu. W niektórych modelach, dzięki zastosowaniu klap zwrotnych zostało wyeliminowane zjawisko cofania się powietrza z powrotem do pomieszczenia. Wentylatory, w których zastosowano silnik na łożyskach kulowych mogą z powodzeniem być montowane na suficie.
b) wentylatory osiowe przemysłowe – tego typu urządzenia znajdują swoje zastosowanie w magazynach czy halach garażowych i innych obiektach, w których ze względu na dużą kubaturę istnieje konieczność transportowania dużych ilości powietrza między poszczególnymi halami lub sąsiednimi pomieszczeniami. Powietrze o niskim ciśnieniu jest przedmuchiwane przez przegrodę wzdłuż osi silnika nie zmieniając swojego kierunku. Tego typu urządzenia występują w bardzo dużym zakresie średnic. Typoszereg zaczyna się nawet od 150 [mm] i u większości producentów sięga nawet 630 [mm]. Dzięki temu urządzenia znajdą swoje zastosowanie w obiektach jak: kontenery po obszerne hale magazynowe.
2. WENTYLATORY ODŚRODKOWE
– szczególną grupę wentylatorów
ściennych do zastosowania w budownictwie
wielorodzinnym stanowią
odśrodkowe wentylatory
stałociśnieniowe. Stałe ciśnienie
w układzie wentylacji pozwala na stabilną prace na wszystkich jego
odcinkach – jest to niezwykle ważne
zwłaszcza w budownictwie wielomieszkaniowym
wysokim – gdzie
do jednego szachtu najczęściej
podłączonych jest kilka lub kilkanaście
wentylatorów. Bez względu na zastosowaną ilość wentylatorów
stałociśnieniowych w jednym systemie
nie wpływają one wzajemnie
na swoją pracę.
Urządzenia mogą być montowane
zarówno natynkowo jak i podtynkowo,
już na etapie prac budowlanych.
Silniki w zależności od wersji zwykle
pozwalają na prace dwu- lub trzybiegową.
Podobnie jak standardowe wentylatory
łazienkowe, mogą być wyposażone
w takie funkcje jak: timer czy
higrostat. Zabezpieczenie przed cofaniem
się powietrza stanowi wbudowany
zawór zwrotny.
3. WENTYLATORY KANAŁOWE
–
ich niewątpliwą zaletą jest możliwość
szerokiego zastosowania, zarówno do
wentylacji ogólnej jak i w roli wspomagającej
do wentylacji grawitacyjnej.
Najczęściej są wykorzystywane
do zapewnienia wymiany powietrza w biurach, restauracjach czy mieszkaniach.
Montaż stanowi osadzenie bezpośrednie
w ciągu kanału wentylacyjnego,
zarówno na odcinku poziomym
jak i pionowym. Występują zarówno
w wersjach przyłączeń dopasowanych
do systemu kanałów okrągłych
jak i prostokątnych. Mogą też tworzyć
układy nawiewne we współpracy
z nagrzewnicami kanałowymi lub współpracować z okapami kuchennymi.
Wentylatory kanałowe występują
w bardzo dużym przekroju średnic
i wydajności. Są ciche, a modele wyposażone
w silniki EC dodatkowo
ekonomiczne i trwałe.
Wentylator kanałowy kuchenny dedykowany jest do pracy z powietrzem o podwyższonej temperaturze. Urządzenie przeznaczone jest do usuwania z pomieszczeń zanieczyszczonego, zadymionego, gorącego powietrza (do 120°C) i oparów tłuszczu, w warunkach wysokich oporów powietrza w systemie. Polecany jest do zastosowania w systemach wentylacji pomieszczeń kuchennych i piekarniczych (w profesjonalnej gastronomii) oraz w pomieszczeniach przemysłowych do usuwania gazów spawalniczych.
4. WENTYLATORY DACHOWE
–
montowane są bezpośrednio na powierzchni
dachu lub na podstawach
dachowych jako zakończenie pionu
wentylacyjnego. Ich konstrukcja
w zależności od modelu pozwala na
poziomy lub pionowy wyrzut powietrza.
Mają szerokie zastosowanie
zarówno w budownictwie mieszkaniowym, gdzie wspomagają wentylację ogólną, jak i w profesjonalnych rozwiązaniach przemysłowych, gdzie najczęściej montuje się je do wentylacji lokali handlowych, hal przemysłowych, garaży, magazynów i budynków użyteczności publicznej. Ich zaletą jest bardzo łatwa konserwacja i dostęp do podzespołów urządzenia, a zewnętrzne usytuowanie pozwala na uniknięcie bezpośredniego hałasu związanego z jego pracą. Nie istnieje również potrzeba zastosowania kanałów, czerpni i wyrzutni.
WYDAJNOŚĆ WENTYLATORÓW
Po dokonaniu wyboru rodzaju wentylatora
oraz jego przeznaczenia i zastosowania
należy dobrać odpowiednią wydajność urządzenia. Jest to bardzo
istotne, ponieważ wentylator o za małej
lub za dużej wydajności może niekorzystnie
wpłynąć na prace układu
wentylacji i nie spełni oczekiwań związanych
z jakością wentylacji. Konieczne
jest określenie objętości (kubatury) wentylowanego
powietrza w m3. Obliczeń
dokonujemy mnożąc: długość x szerokość
x wysokość pomieszczenia wyrażoną
w metrach.
Wyliczenia parametrów wentylatora dokonujemy
mnożąc tabelaryczną wartość
zalecanej krotności wymiany powietrza
przez wyliczoną kubaturę powietrza.
Otrzymujemy minimalną, wymaganą
wydajność wentylatora w m3/h dla danego
układu wentylacyjnego.
Po otrzymaniu odpowiedniej wydajności
wentylatora przy wyborze należy
zwrócić uwagę również na spręż, które
posiada urządzenie w danym punkcie
pracy. Ponieważ powietrze o wyliczonej
objętości będzie musiało pokonać
dodatkowo opory występujące w instalacji.
Co za tym idzie, jeżeli potrzebujemy
wentylator o wydajności 3500 m3/h
nie wybieramy modelu o takim maksymalnym
wydatku. Zwykle należy się
tutaj posiłkować wykresami charakterystyk
wentylatorów przedstawianych
w kartach katalogowych producentów.
W późniejszej eksploatacji wydajność
wentylatorów może być dostosowywana
za pomocą dedykowanych regulatorów
prędkości obrotów.
ZASADY MONTAŻU WENTYLATORÓW
Podczas montażu wentylatorów warto postępować zgodnie z instrukcją dostarczoną przez producenta. Ponieważ bardzo często mają miejsce błędy związane z ich montażem, co przekłada się na późniejszą pracę układu.
Co należy zrobić:
– zachować odpowiednią odległość
odcinków przed i za wentylatorem,
– zabezpieczyć wlot kanału pionowego
przed czynnikami zewnętrznymi,
– zabezpieczyć kanały przed przedostaniem
się większych cząstek stałych,
które mogłyby uszkodzić silnik
lub łopatki wentylatora. Dlatego
też, na zakończeniach kanałów zwłaszcza
od strony środowiska zewnętrznego
warto montować kratki z siatkami
lub żaluzjami grawitacyjnymi,
– zapewnić swobodny dostęp każdego
wentylatora (kanałowego czy dachowego) do powietrza, dzięki temu
unikniemy montażu przepustnic bezpośrednio
przy wentylatorach lub obudowywania
wentylatorów dachowych.
Istotne uwagi dotyczące miejsca montażu:
– wentylatory montujemy w punkcie
maksymalnie oddalonym od źródła
świeżego powietrza (okna, drzwi),
– wentylatory montujemy możliwie najdalej
od podłogi (ciepłe zużyte powietrze
zbiera się pod sufitem).
Przy wyborze wentylatorów warto mieć
na uwadze poniższe zalecenia:
– należy sprawdzić parametry wentylatora
dotyczące hałasu określane
zazwyczaj jako głośność lub poziom
ciśnienia akustycznego – wyrażane
w dB(A). Wartość im niższa, tym
większy komfort przy późniejszym
użytkowaniu wentylatora,
– dobrać odpowiednią wydajność wentylatora
do kubatury pomieszczenia
oraz krotności wymian powietrza, która
powinna być w nim zapewniona,
– przeznaczenie wentylatora dla konkretnego
pomieszczenia (np. do
kuchni należy wybrać model z możliwością
pracy z powietrzem o wysokiej
temperaturze, w kabinach prysznicowych
zaś sprawdzi się wentylator niskonapięciowy
12V),
– stosowanie modeli z zaworem zwrotnym
w celu zapobiegania niekontrolowanemu
napływowi powietrza do
wnętrza pomieszczenia,
– odpowiednie dobranie średnicy
wentylatora przy wentylatorach kanałowych
– zastosowanie właściwego
przewodu wentylacyjnego.