Stosowane powszechnie przy budowie osiedli mieszkaniowych, obiektów przemysłowych i użyteczności publicznej, bardzo dobrze sprawdzają się także w projektach dla budownictwa jednorodzinnego. Betonowe prefabrykaty, takie jak: elementy stropowe czy biegi schodowe, zapewniają szybki i sprawny przebieg inwestycji. Co warto wiedzieć o właściwościach tych rozwiązań?
STROPY Z PŁYT TYPU FILIGRAN
Nowoczesna technologia produkcji pozwala obecnie na precyzyjne dostosowanie prefabrykatów do zróżnicowanych typów budownictwa oraz wymogów konkretnych inwestycji. Bardzo duże możliwości w tym zakresie mają stropy zespolone typu filigran, których podstawę stanowią żelbetowe płyty o grubości 5–7 cm. Powstają one poprzez zabetonowanie głównego zbrojenia stropu oraz stalowych kratownic przestrzennych na stołach produkcyjnych w zakładzie prefabrykacji. W zależności od projektu, mogą przybierać różne kształty, ich długość jest dopasowana do rozpiętości realizowanego stropu, natomiast szerokość, ze względów produkcyjnych i transportowych, nie przekracza na ogół 240–250 cm. Częściowo zatopione w betonie kratownice zapewniają właściwe połączenie konstrukcji z pozostałą częścią stropu.
Montaż należy prowadzić na podstawie schematu układu płyt z dokumentacji wykonawczej:
- przed przystąpieniem do układania, należy ustawić podpory montażowe (stemple), wyposażone w mechanizm umożliwiający płynną regulację wysokości podparcia,
- podnoszenie płyt może odbywać się tylko przy pomocy żurawi wieżowych lub dźwigów samochodowych o odpowiednio dobranych parametrach,
- po ułożeniu płyt następuje montaż zbrojenia dodatkowego (zgodnie z dokumentacją techniczną),
- przewody instalacyjne przewidziane do zamontowania w stropie należy układać podczas montażu zbrojenia dodatkowego, przed betonowaniem. Przed zabetonowaniem stropu należy wykonać też deskowanie obrzeży stropu,
- układanie nadbetonu powinno odbywać się równomiernie wzdłuż rozpiętości stropu, od jednej podpory w kierunku drugiej, łącznie z zabetonowaniem wieńców,
- wykończenie spodów płyt (sufitu) polega najczęściej na wypełnieniu styków płyt, przeszpachlowaniu powierzchni i pomalowaniu.
WSKAZÓWKI MONTAŻOWE
Płyty filigran przewożone są w pozycji poziomej, z kratownicami skierowanymi do góry. Na pojeździe można je układać warstwami, opierając płyty bezpośrednio na kratownicach lub na przekładkach. Liczba warstw zależy od rozpiętości i ciężaru produktów.
PRZYKŁADOWE BŁĘDY POPEŁNIANE PRZY MONTAŻU PŁYT TYPU FILIGRAN:
- niestosowanie się do schematu układu płyt z dokumentacji wykonawczej,
- niepoprawne składowanie elementów na budowie,
- niewłaściwe podnoszenie płyt,
- niestabilne ustawianie podpór montażowych,
- uderzenie podnoszonym lub układanym elementem o inne prefabrykaty.
WALORY STROPÓW FILIGRAN:
- szerokie możliwości formowania kształtów i rozmiarów,
- możliwość wykonania płyt balkonowych, spoczników i podestów z użyciem płyt filigran,
- możliwość wykonania niezbędnych wycięć i otworów przewidzianych w dokumentacji,
- stosunkowo niewielki ciężar własny,
- prosty i szybki montaż, także bezpośrednio z samochodu.
STROPY TYPU TERIVA
Kolejnym praktycznym rozwiązaniem, stosowanym powszechnie zarówno w budownictwie mieszkaniowym (jedno- i wielorodzinnym), jak również w obiektach przemysłowych i użyteczności publicznej, są żelbetowe stropy gęstożebrowe Teriva. W skład takiego systemu, obok pustaków, zbrojenia przypodporowego, żeber rozdzielczych i nadbetonu, wchodzą specjalne belki kratownicowe, produkowane w wielu opcjach długości. W zależności od potrzeb można użyć krótszych elementów (np. 1,5 m) lub sięgnąć po warianty pozwalające na osiągnięcie rozpiętości stropu do 8,6 m. Waga pojedynczej belki jest przy tym stosunkowo niewielka – wynosić może, zgodnie z wybranym rozmiarem, między 20 a 180 kg. W stopce belki znajduje się dolna część zbrojenia, na górze są kratownice przestrzenne.
WSKAZÓWKI MONTAŻOWE:
- wykonanie stropu nie wymaga użycia ciężkiego sprzętu,
- belki opiera się na ścianach nośnych konstrukcji lub podciągach oraz kotwi w wieńcach,
- między nimi rozkładane są pustaki,
- całość zalewana jest od góry warstwą nadbetonu, zapewniającą wytrzymałość i sztywność konstrukcji,
- nośność stropu wykonanego w systemie Teriva wynosi od 1,5 kN/m² do 5,0 kN/m² (obciążenie użytkowe),
- stemple są wymagane. Można je usuwać po osiągnięciu przez beton stropu ok. 70% docelowej wytrzymałości,
- w przypadku belek stropu Teriva Nova o rozpiętości wyższej niż 6,0 m należy stosować dozbrojenie strefy przypodporowej. Dla przypadku ułożenia belek w sąsiednich przęsłach stropu w jednej linii, należy stosować zbrojenie podporowe typ I.
PRZYKŁADOWE BŁĘDY POPEŁNIANE PRZY MONTAŻU STROPÓW TERIVA:
- niedostosowanie typu stropu do projektu technicznego,
- niedostosowanie liczby podpór montażowych do rozpiętości modularnej stropu,
- brak pomostów roboczych podczas układania i betonowania stropu,
- niewłaściwe przygotowanie stropu do betonowania,
- wykonywanie tynków gipsowych bezpośrednio na powierzchni z pustaków żużlobetonowych.
WALORY STROPÓW TERIVA:
- łatwość montażu, bez konieczności użycia ciężkiego sprzętu,
- niewielki ciężar, duża wytrzymałość i trwałość,
- wysoka izolacyjność cieplna i akustyczna
- duża rozpiętość stropu,
- łatwość transportu i składowania.
SCHODY PREFABRYKOWANE
Schody to podstawa poruszania się w budynkach między poszczególnymi kondygnacjami. Prefabrykowane biegi schodowe stanowią sprawdzony sposób na szybką i sprawną realizację takiego ciągu komunikacji, dostosowanego do projektu wykańczanego obiektu. Do dyspozycji są różne warianty, takie jak:
- biegi proste,
- biegi z jedną lub dwiema płytami spocznikowymi,
- podesty (wykonywane jako w pełni prefabrykowane lub w technologii filigran),
- biegi ze schodkową częścią spodnią (dwustronne),
- schody zabiegowe. Wykonuje się je z powierzchnią stopni zacieraną, do obłożenia płytkami. Jednak istnieje możliwość realizacji biegów w pozycji odwrotnej, z górną powierzchnią gładką (beton licowy) lub antypoślizgową (z odciśniętym wzorem matrycy).
PRZYKŁADOWE BŁĘDY POPEŁNIANE PRZY MONTAŻU SCHODÓW PREFABRYKOWANYCH:
- nieprawidłowe podnoszenie prefabrykatów,
- niewłaściwe składowanie elementów,
- niewłaściwe dostosowanie oparcia biegów w elementach wykonywanych na budowie (podesty, spoczniki),
- nieuzgodniona ingerencja w konstrukcję prefabrykatów.
WSKAZÓWKI MONTAŻOWE:
- w zależności od przyjętych schematów statycznych, obciążenia przekazywane są bezpośrednio na ściany klatek schodowych lub pośrednio poprzez podesty i spoczniki,
- w celu zmniejszenia odgłosów, biegi i spoczniki mogą być izolowane od konstrukcji poprzez podkładki elastomerowe (tronsole),
- technologia prefabrykacji pozwala wyeliminować skomplikowany, czasochłonny proces szalowania i zbrojenia na budowie.
WALORY PREFABRYKOWANYCH BIEGÓW SCHODOWYCH:
- szybki montaż na budowie,
- zapewniona komunikacja podczas wznoszenia kondygnacji,
- eliminacja szalowania i zbrojenia na budowie,
- szerokie możliwości kształtowania formy schodów. Planując realizację inwestycji budowlanej warto jak najszerzej korzystać z potencjału betonowych prefabrykatów. Do dyspozycji jest bowiem rozbudowana gama elementów, zapewniających szybki, dokładny i skuteczny przebieg poszczególnych etapów budowy – od fundamentów, przez ściany, stropy i balkony, po systemy kominowe.
