Budowa domu jednorodzinnego to proces, który wymaga nie tylko znacznych nakładów finansowych, ale również wiedzy z różnych dziedzin budownictwa. Prawidłowo wykonana hydroizolacja fundamentów, chroniąca konstrukcję przed destrukcyjnym działaniem wody i wilgoci, jest jednym z kluczowych elementów decydujących o późniejszej trwałości i funkcjonalności budynku.
Zaniedbania na polu hydroizolacji mogą prowadzić do poważnych problemów i kosztownych napraw. Nawet najmniejsza nieszczelność może spowodować przedostanie się wilgoci do wnętrza, co z kolei wywołuje rozwój grzybów, pleśni, odspajanie się tynków i warstw malarskich, a nawet problemy z zalaniem podziemnych poziomów budynku. Dlatego niezbędne jest staranne wykonanie hydroizolacji oraz dobór odpowiednich materiałów.
IZOLACJA POZIOMA I PIONOWA FUNDAMENTÓW
Izolacje fundamentów dzieli się ze względu na umiejscowienie na izolację pionową, dotyczącą ścian fundamentowych oraz poziomą, obejmującą płyty i ławy fundamentowe. Hydroizolacja pozioma zapobiega podciąganiu wilgoci z gruntu w górę przegrody. Z kolei hydroizolacja pionowa ma za zadanie chronić ściany fundamentowe i piwniczne przed działaniem wilgoci oraz wody. Aby zapewnić skuteczną ochronę budynku przed wilgocią izolacje pozioma i pionowa powinny być ze sobą właściwie połączone, ponieważ podstawowym warunkiem skuteczności hydroizolacji jest jej szczelność i ciągłość.
WYBÓR ODPOWIEDNIEJ HYDROIZOLACJI FUNDAMENTÓW
Wyróżnia się dwa główne typy hydroizolacji: izolację przeciwwilgociową i przeciwwodną. Kluczowym kryterium wyboru odpowiedniej hydroizolacji są warunki gruntowo-wodne oraz poziom wód gruntowych. Więcej informacji o doborze właściwej hydroizolacji znajduje się w dalszej części tekstu.
Wśród różnorodnych produktów do hydroizolacji, bitumiczne masy wodne uchodzą za najpopularniejsze i najbardziej uniwersalne. Na rynku dostępne są różne ich rodzaje, wśród których wyróżnić można dwa główne typy:
– masy cienkopowłokowe, typu dysperbit – stosowane jako grunt i izolacja przeciwwilgociowa, – masy grubowarstwowe, typu KMB, przeznaczone do realizacji każdego typu izolacji, w tym izolacji przeciwwodnej. Przed przystąpieniem do prac związanych z hydroizolacją fundamentów należy odpowiedzieć na trzy pytania:
- Czy woda gruntowa stale albo okresowo pojawia się blisko lub powyżej fundamentu budynku?
- Czy występują grunty nieprzepuszczalne, takie jak: gliny, mogące powodować tymczasowe zastoiny wody?
- Czy budynek jest podpiwniczony? Jeśli chociaż na jedno pytanie odpowiedź brzmi TAK, zaleca się użyć izolacji przeciwwodnej wykonanej z mas typu KMB. Natomiast jeśli odpowiedzi na wszystkie powyższe pytania są negatywne, można rozważyć zastosowanie mas cienkopowłokowych .
Używanie cienkopowłokowych mas wiąże się z istotnym ryzykiem naruszenia ciągłości powłoki, co ma zasadnicze znaczenie dla efektywności i trwałości hydroizolacji. Cienka powłoka może ulec uszkodzeniu pod wpływem parcia wody gruntowej lub działania gromadzącej się wody opadowej. Należy również pamiętać, że zbyt gruba aplikacja tego typu produktów w jednej warstwie może prowadzić do pęknięć. Decyzja o zastosowaniu izolacji cienkopowłokowej wiąże się również z ryzykiem, które wynika z możliwości zmiany warunków wodno-gruntowych panujących na działce. Wpływ na nie mogą mieć zmiany urbanistyczne, takie jak: powstawania nowych zabudowań w sąsiedztwie czy też redukcja terenów zielonych, które pełnią funkcję naturalnych obiektów retencyjnych. Dla izolacji przeciwwilgociowej niebezpieczne mogą również okazać się w zmiany klimatyczne, powodujące m.in. długotrwałe i intensywne opady prowadzące do lokalnych podtopień. Odpowiedzią na powyższe zagrożenia są grubowarstwowe masy bitumiczne typu KMB, które zapewniają gwarancję szczelności nawet przy zmiennych warunkach. Nie zawierają one szkodliwych rozpuszczalników, a przez to są bezpieczne dla środowiska i pozwalają na późniejsze ocieplenie fundamentów. Produkty dostępne na rynku różnią się zastosowanymi technologiami, szczególnie cenione są te, które oparte zostały o technologię drobnocząsteczkową, gwarantującą lepszą adhezję i uszczelnienie, co efektywnie zapobiega przenikaniu wody w głąb budynku. Ponadto, ich łatwość aplikacji znacząco wpływa na jakość i trwałość wykonanej izolacji. Warto również upewnić się, czy wybrany produkt oferuje ochronę przed radonem, którego zbyt duże lub długotrwałe stężenie jest szkodliwe dla zdrowia. Co istotne, grubowarstwowe masy typu KMB umożliwiają także formowanie faset, czyli elementów łączących hydroizolację pionową z poziomą.
Do wykonania hydroizolacji poziomej ławy fundamentowej z myślą o bezpieczeństwie i trwałości rozwiązania, rekomenduje się wybór pap fundamentowych, które są docięte na wymiar fundamentu (20, 33 lub 50 cm). Są one bezpieczniejszą alternatywą dla folii. Papy są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, a pod wpływem nacisku wulkanizują się, co gwarantuje szczelność na zakładach. Przez to, że papy fundamentowe nie są wrażliwe na podmuchy wiatru, a szerokość można dobrać do konkretnej inwestycji, ich montaż nie stanowi żadnego problemu.
PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA
Przed przystąpieniem do aplikacji powłoki hydroizolacyjnej konieczne jest dokładne przygotowanie podłoża. Powierzchnia powinna być czysta, wolna od wszelkich luźnych części, pyłu i innych zanieczyszczeń, które mogłyby negatywnie wpłynąć na przyczepność. Ewentualne ubytki w podłożu powinny zostać zniwelowane i uzupełnione.
Po dokładnym oczyszczeniu podłoża, niezbędne jest jego gruntowanie. Przy wyborze bitumicznych mas hydroizolacyjnych konieczne jest również użycie bitumicznego gruntu wodnego. Rekomenduje się stosowanie gruntów głęboko penetrujących i szybkoschnących, opartych na zaawansowanej technologii drobnocząsteczkowej.
KLUCZOWE ZALECENIA DOTYCZĄCE HYDROIZOLACJI FUNDAMENTÓW
Aby zapewnić długotrwałą ochronę i funkcjonalność budynku należy przestrzegać poniższych zasad:
- zapewnienie ciągłości hydroizolacji – ważne jest, aby hydroizolacja tworzyła jednolitą barierę wokół całego obwodu części budynku mającej kontakt z gruntem i wilgocią. Należy szczególnie zwrócić uwagę na potencjalne miejsca przerw, takie jak: szczeliny dylatacyjne czy przejścia instalacyjne, które muszą być starannie zabezpieczone za pomocą specjalistycznych taśm lub mankietów uszczelniających. To zabezpiecza przed przenikaniem wilgoci do wnętrza budowli,
- odpowiednia grubość hydroizolacji – należy pamiętać o zastosowaniu właściwej grubości warstw izolacyjnych. Różne materiały hydroizolacyjne posiadają specyficzne wymagania co do maksymalnej i minimalnej grubości aplikacji. Przestrzeganie tych wytycznych gwarantuje skuteczność zastosowanych rozwiązań i ich trwałość,
- ochrona strefy cokołowej – strefa cokołowa, szczególnie narażona na działanie wód powierzchniowych, wymaga specjalnej uwagi. W zależności od zastosowanych rozwiązań drenażowych wokół budynku (np. opaska żwirowa lub betonowa), hydroizolacja pionowa powinna być prowadzona odpowiednio min. 30 cm powyżej poziomu terenu, w przypadku gdy dookoła budynku wykonana jest opaska żwirowa oraz min. 50 cm powyżej poziomu terenu, w przypadku gdy dookoła budynku wykonana jest opaska betonowa,
- stosowanie warstw ochronnych – w trakcie prac budowlanych, gdy istnieje ryzyko uszkodzenia warstw hydroizolacyjnych, np. podczas zasypywania wykopu czy prac zbrojarskich, zaleca się użycie dodatkowych warstw ochronnych.
NAJCZĘSTSZE BŁĘDY PRZY HYDROIZOLACJI FUNDAMENTÓW
Podczas wykonywania hydroizolacji fundamentów często spotykamy się z błędami, które mogą znacznie osłabić jej efektywność. Do najbardziej powszechnych należą:
- niewłaściwe przygotowanie podłoża – zaniedbanie tego etapu może negatywnie wpłynąć na przyczepność izolacji, a co za tym idzie, na jej skuteczność,
- nieprzestrzeganie wytycznych producenta – ominięcie specyfikacji dotyczących aplikacji produktów hydroizolacyjnych skutkuje niewłaściwym użyciem i późniejszą gorszą ochroną,
- zły dobór hydroizolacji – kluczowe jest rozpoznanie specyficznych warunków panujących na budowie, w tym poziomu wód gruntowych i typu gruntu. Dostosowanie materiałów izolacyjnych do tych warunków jest niezbędne dla zapewnienia jej długotrwałej skuteczności,
- aplikacja w nieodpowiednich warunkach pogodowych – r ealizacja prac izolacyjnych podczas deszczu czy w pełnym słońcu może zakłócić proces schnięcia izolacji, co grozi jej uszkodzeniem lub nieefektywnością.
