PODKŁADY PODŁOGOWE w budownictwie jednorodzinnym

Podkłady podłogowe to istotny element konstrukcji każdej podłogi. Ich głównym zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej nośności oraz stworzenie równej powierzchni pod warstwy wykończeniowe. W budownictwie jednorodzinnym wybór odpowiedniego produktu jest kluczowy dla komfortu i  trwałości użytkowania pomieszczeń. Odpowiednio dobrany i  wykonany podkład podłogowy nie tylko wpływa na komfort mieszkania, ale również przedłuża żywotność zastosowanych posadzek.

RODZAJE PODKŁADÓW PODŁOGOWYCH 

Najczęściej stosowanymi podkładami podłogowymi w  budownictwie jednorodzinnym, potocznie zwanymi jastrychami lub wylewkami, są podkłady wykonane na bazie cementu (CT) lub siarczanu wapnia (CA). Klasyfikacja ta opiera się na normie PN-EN 13813, która określa rodzaj stosowanego spoiwa. Wyroby z  grupy oznaczonej jako CA wykorzystują jako spoiwo bezwodny siarczan wapnia (anhydryt) lub np. mieszankę spoiw zawierającą półhydrat siarczanu wapnia odmiany alfa. 

Podkłady można podzielić też m.in. ze względu na konsystencję: półsuchą, gęstoplastyczną, płynną (podkłady samopoziomujące) oraz sposób przygotowania: np. ze składników bezpośrednio na budowie, w wytwórni betonu lub jako fabryczne suche mieszanki dostarczane w workach lub silosach – gotowe do układania po wymieszaniu z wodą. 

Wśród podkładów fabrycznych w  workach, są zarówno wyroby o  standardowym czasie wiązania, jak też szybkowiążące oraz szybkoschnące – które pozwalają na kontynuowanie prac po bardzo krótkim czasie od ich ułożenia. Fabrycznie przygotowane podkłady podłogowe właściwościami roboczymi, wytrzymałością, a często też szybkością wysychania znacznie przewyższają zaprawy wykonywane na budowie. Podkłady – wylewki samopoziomujące oferują szereg dodatkowych korzyści, m.in. dużą szybkość układania, bardzo gładką i równą powierzchnię. Jednocześnie są trudne do zastąpienia w  przypadku stosowania wykładzin dywanowych, PVC czy nowoczesnych paneli i  płytek winylowych (LVT), a także podczas remontów. W zależnie od rodzaju wyrobu, do jego przygotowania i aplikacji, można wykorzystać mieszanie i podawanie ręczne, mieszarki przepływowe lub pompy typu „mixokret” (w  przypadku jastrychów cementowych) oraz agregaty mieszająco- -pompujące (dla mas i  podkładów samopoziomujących).

PODKŁADY PODŁOGOWE – UKŁADY WARSTW 

Stosowane w  domach jednorodzinnych rozwiązania zależą m.in. od przeznaczenia oraz konstrukcji podłogi. Ze względu na budowę poszczególnych warstw, stosowane są następujące układy: 

1. Podkład zespolony (związany z podłożem) Układany bezpośrednio na nośnym podłożu konstrukcyjnym. Połączony z  podłożem z  użyciem warstwy gruntującej lub sczepnej. Rozwiązanie najczęściej stosowane do wyrównania, wygładzenia i/lub wzmocnienia podłoża. Grubość dla mas samopoziomujących może wynosić od pojedynczych mm nawet do kilku cm. Dla fabrycznych jastrychów/ posadzek cementowych zakres grubości to zazwyczaj 10–100 mm. 
2. Podkład pływający na izolacji termicznej i/lub akustycznej – bez ogrzewania podłogowego Podkład taki oddzielony jest od podłoża warstwą izolacji, najczęściej z płyt styropianowych lub wełny mineralnej, dedykowanych do zastosowania na podłogach. Rozwiązanie stosowane w  systemach izolacji termicznej i/lub akustycznej podłóg. Minimalna grubość podkładu na izolacji to zazwyczaj 40–50 mm (w zależności od rodzaju podkładu). 
3. Podkład pływający na termoizolacji – z ogrzewaniem podłogowym Poza funkcją podkładu pływającego na izolacji, cała powierzchnia spełnia funkcję grzejną, dzięki znajdującemu się w  podkładzie systemowi ogrzewania wodnego – rurki, bądź elektrycznego – przewody, maty itp. Minimalna grubość podkładu to ≥35 mm nad rurkami ogrzewania (w zależności od rozwiązania systemowego).

Ogrzewanie podłogowe to rozwiązanie, które obecnie bardzo często jest stosowane w  domach jednorodzinnych. Komfort cieplny, oszczędność energii i  estetyka to tylko cześć korzyści. Dodatkowo uzyskuje się m.in. znacznie lepszy mikroklimat, optymalny rozkład temperatur w  pomieszczeniach oraz oszczędność miejsca (ściany są bez grzejników). Ogrzewanie podłogowe to ogrzewanie niskotemperaturowe (powierzchnia podłogi zazwyczaj ma temperaturę ok. 26°C). Dzięki temu rozwiązanie to doskonale współpracuje z  nowoczesnymi i  oszczędnymi źródłami ciepła. Należy dodać, że niższa temperatura ogrzewania nie wysusza powietrza i znacznie zmniejsza cyrkulację kurzu wywołującego alergie. A to jest szczególnie ważne w przypadku dzieci, osób starszych oraz alergików. 

PODKŁADY – DODATKOWE WYMAGANIA 

Dla wszystkich rozwiązań niezwiązanych z podłożem – grubość podkładu musi być dobrana do projektowanych obciążeń. W każdym przypadku należy dobrać podkład gwarantujący uzyskanie odpowiednich parametrów oraz wytrzymałości – stosownie do rodzaju i  wymagań planowanej warstwy wykończeniowej. Jest to szczególnie ważne w przypadku posadzek o wysokich wymaganiach jak np. deski podłogowe klejone do podłoża i parkiety.

PODKŁADY DO OGRZEWANIA PODŁOGOWEGO 

Ogrzewane podłoże wymaga od podkładu spełnienia szeregu dodatkowych wymagań. Bardzo ważna jest dobra współpraca podkładu z ogrzewaniem podłogowym – m.in. wysoki współczynnik przewodzenia ciepła oraz dokładne „otulenie” instalacji grzewczej – co daje dużą szybkość nagrzewania oraz oszczędność energii i  kosztów. Podkłady grzewcze mogą być wykonywane z  jastrychów cementowych – o  konsystencji półsuchej oraz z  wykorzystaniem podkładów samopoziomujących – płynnych. 

W  przypadku jastrychów cementowych przygotowywanych na budowie do mieszanki powinny zostać dodane domieszki, poprawiające parametry zaprawy, m.in. plastyfikatory oraz zbrojenie rozproszone. Tego typu jastrychy wymagają dużego nakładu pracy podczas układania i  zagęszczania podkładu. Jednocześnie nie zapewniają dokładnego otulenia rurek, co prowadzi do powstawania pustek, które obniżają wydajność całego systemu. Znacznie lepiej sprawdzają się fabryczne jastrychy cementowe zbrojone włóknem polipropylenowym. Ich dodatkową zaletą są lepsze parametry techniczne i  robocze oraz wyższa wytrzymałość. Obecnie najlepszym rozwiązaniem są podkłady samopoziomujące. Spełniają one wszystkie wymagania dla podkładów ogrzewanych, a  także zapewniają dokładnie wypoziomowaną, gładką i  wytrzymałą powierzchnię. Nie wymają także pracochłonnego wyrównywania i zacierania, a  dzięki możliwości układania agregatem prace można wykonać w  bardzo krótkim czasie. Do listy zalet samopoziomujących podkładów na bazie siarczanu wapnia – alpha (CA) należy dodać praktycznie pomijalny skurcz podczas wiązania, umożliwiający wykonanie podkładów bez zbrojenia oraz dodatkowych dylatacji w  większych pomieszczeniach. Dzięki dużej szybkości nagrzewania można też efektywnie stosować nowoczesne systemy sterowania.

OGÓLNE ZASADY WYKONANIA PRAC (PODKŁADY NA IZOLACJACH I/LUB Z OGRZEWANIEM PODŁOGOWYM) 

1.  Przed wykonaniem prac podłoże należy odpowiednio przygotować, powinno być m.in. równe, nośne oraz dokładnie oczyszczone i  odkurzone. 
2. Bardzo ważne jest staranne wykonanie wszystkich dylatacji. Dylatacja obwodowa musi mieć odpowiednią grubość oraz nie może być ściśnięta lub naciągnięta. Dylatacje wykonuje się też m.in. w  drzwiach pomieszczeń, w  pomieszczeniach o złożonym kształcie geometrycznym, przy różnych grubościach podkładu oraz między obwodami ogrzewania. 
3. Do izolacji termicznej lub akustycznej należy stosować odpowiednie wyroby (np. styropian podłogowy, akustyczny, wełna mineralna), zwracając uwagę na staranne ułożenie i  ścisłe pasowanie płyt. Na izolacji (zależnie od rozwiązania) układana jest folia PE, a  w  systemach ogrzewania folia metalizowana lub np. płyta systemowa do montażu rur ogrzewania. 
4. Wykonując montaż ogrzewania podłogowego należy stosować się ściśle do wytycznych producenta (m.in. zadbać o  odpowiednie ułożenie i staranne zamocowanie rur instalacji, a przed układaniem podkładu instalacja musi być wypełniona wodą i sprawdzona). 
5. Wykonanie tzw. niwelacji podłoża – pozwala na ustalenie poziomu i grubości podkładu (zgodnie z projektem). 
6. W przypadku tradycyjnych jastrychów cementowych dodatkowo stosowana jest odpowiednia siatka stalowa. Samopoziomujące podkłady anhydrytowe nie wymagają stosowania zbrojenia. 
7. Podkład podłogowy przygotowuje się zgodnie z  zaleceniami dla danego wyrobu. Do układania maszynowego wykorzystywane są agregaty mieszająco-pompujące lub pompy typu mixokret. 
8. Świeżo wykonany podkład podłogowy należy chronić przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych, przeciągami, zamoczeniem oraz zbyt niskimi lub za wysokimi temperaturami. 
9. Czas schnięcia jest uzależniony od rodzaju i grubości podkładu i temperatury, wilgotności powietrza i wymiany powietrza. Na wykonany podkład podłogowy można wchodzić już po 24 godzinach. 
10. Dla ogrzewania podłogowego po czasie zalecanym dla danego typu podkładu, można uruchomić instalację grzewczą i rozpocząć proces wygrzewania. Znacznie przyspiesza to wysychanie i układanie finalnych warstw wykończeniowych.

NAJCZĘSTSZEPRZYCZYNY BŁĘDÓW

• nieodpowiednie przygotowanie podłoża może skutkować pęknięciami jastrychu. Należy również pamiętać o  właściwym gruntowaniu powierzchni w celu uzyskania odpowiedniej przyczepności (ważne dla mas samopoziomujących), 
• źle ułożone warstwy izolacji termicznej i/lub akustycznej znacznie obniżają parametry izolacyjne podłogi, zdolność do przenoszenia obciążeń i  skuteczność tłumienia dźwięków uderzeniowych, 
• zbyt cienka dylatacja obwodowa może powodować spękania i uszkodzenia podkładu, 
• nadmierna ilość wody użyta do przygotowania podkładów podłogowych m.in. obniża wytrzymałość oraz zwiększa skurcz i ryzyko spękań powierzchni podkładu, 
• podczas układania i  dojrzewania podkładu podłogowego musi być zapewniona odpowiednia temperatura powietrza i podłoża (najlepiej od +10°C do +25°C), 
• pominięcie procesu wygrzewania podkładów ogrzewanych lub niewłaściwe jego przeprowadzenie może powodować uszkodzenia podkładu oraz warstwy wykończeniowej, 
• układanie posadzki można rozpocząć, jeżeli wilgotność podłoża (mierzona metodą CM) wynosi: ≤2% dla podkładów cementowych (CT) oraz ≤0,5% dla podkładów na bazie siarczanu wapnia (CA). Dla podkładów ogrzewanych odpowiednio: ≤ 1,8% (CT) oraz ≤0,3% (CA). Nie stosowanie się do tych zaleceń często prowadzi do uszkodzenia i odspojenia finalnej posadzki.