Jak co roku, w numerze pierwszym „Głosu PSB” publikujemy podsumowanie minionego roku oraz przedstawiamy ogólną prognozę na nadchodzący sezon. Kolejny rok z rzędu, który był nieprzewidywalny. W 2022 rok gospodarka weszła z prawie 9% inflacją, a ceny materiałów budowlano-remontowych były wyższe średnio o 12%. Pod koniec lutego wybuchła wojna w Ukrainie. Doszło do kolejnych zawirowań na rynku, m.in. do kryzysu energetycznego, wysokiej inflacji, drastycznych podwyżek cen materiałów, braku surowców i komponentów, wzrostu kosztów pracy, wysokich kursów walut oraz do podwyżek stóp procentowych kredytów hipotecznych. To wszystko wpłynęło na mniejszą siłę zakupową portfela przeciętnego Polaka w stosunku do zeszłego roku. Ze względu na powyższe aspekty trudno prognozować, czego możemy spodziewać się w bieżącym roku. Zanim jednak sformułujemy prognozy jaki będzie sezon 2023, przedstawimy najpierw to, co działo się przez ostatni rok.
JAKIE BYŁY PRZYCHODY SIECI PSB ORAZ JAK KSZTAŁTOWAŁ SIĘ POPYT NA KRAJOWYM RYNKU?
Na koniec 2022 r. Grupę PSB tworzyły 423 firmy handlowe, które łącznie dysponowały 293 składami materiałów budowlanych, 355 sklepami PSB Mrówka oraz 74 placówkami PSB Profi. W omawianym okresie sieć detaliczna powiększyła się o 13 marketów oraz 2 hurtownie zostały przekształcone w nowoczesne centra budownictwa PSB Profi. Wstępnie szacowane przychody ze sprzedaży materiałów budowlanych całej Grupy PSB w 2022 r. wyniosły 9,6 mld zł – co jest wynikiem o prawie 8% wyższym niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Jest to efekt znaczących wzrostów cen większości materiałów budowlano-remontowych. Od stycznia do maja 2022 r. utrzymywała się znaczne wyższa dynamika sprzedaży w kanale tradycyjnym (składy i Profi) niż detalicznym (sklepy Mrówka). Natomiast od czerwca do października lepsza dynamika była w kanale detalicznym. Końcówka roku przyniosła spadki w obu kanałach. W ciągu 12 miesięcy 2022 r. vs do analogicznego roku poprzedniego dynamika przychodów wyniosła w kanale tradycyjnym +8,8%, a zaś w kanale detalicznym +7,3% – wykres 1 i 2. Główną składową dodatnich dynamik jest duża inflacja. Ceny materiałów budowlano-remontowych wzrosły średnio o 25%.
DYNAMIKA SPRZEDAŻY I ZMIANY CEN W GRUPACH PRODUKTOWYCH
Przychody Grupy PSB Handel S.A. (centrali) ze sprzedaży materiałów dla budownictwa oraz domu i ogrodu w 2022 r. osiągnęły poziom 4,2 mld zł i były o 10% wyższe od osiągniętych w analogicznym okresie roku poprzedniego. Do tych efektów przyczynił się przede wszystkim wzrost cen materiałów budowlano-remontowych, na średnim poziomie 25%. Podkreślić należy, że był to najwyższy wzrost cen na przestrzeni wielu lat – rok wcześniej dynamika była dwukrotnie niższa.
Odnotowano wzrosty sprzedaży w 15 z 20 analizowanych przez centralę PSB grupach produktowych, zaś ceny wzrosły we wszystkich kategoriach. W kwietniu i maju 2022 r. ceny osiągnęły rekordowy pułap ok. 40%, których dynamika wyraźnie wyhamowała jesienią. Osiągając w grudniu poziom 21%. Ranking sprzedaży otwiera grupa izolacje termiczne, które odnotowały 28% wzrost sprzedaży przy 42% podwyżkach cen. Wicelider zanotował wzrost wyników o 23%, przy 32% wzroście cen. Kolejne trzy grupy uzyskały wynik dodatni ok. 16% przy ponad 30% przyroście cen: izolacje wodochronne, ściany i kominy oraz cement i wapno. Kolejne 11 grup osiągnęło wzrost sprzedaży na poziomie poniżej 10%, zaś ich ceny wzrosły średnio od 10 do 30%. Nie zmieniła się tylko sprzedaż w grupie płytki, łazienki i kuchnie, ale tutaj ceny wzrosły o 22%. Spadek sprzedaży nastąpił w 3 grupach: farby, lakiery (-2%), oświetlenie, elektryka (-2%) oraz dekoracje (-10%). Zaś ich ceny zanotowały dynamiki od +15 do +18%. Najwyższą dynamikę cenową odnotowały produkty z grupy: izolacje termiczne +42%, ściany, kominy +35%, sucha zabudowa +32%, izolacje wodochronne +32%, cement, wapno +30% oraz dachy, rynny +30%. Najmniej wzrosły ceny w grupach: wyposażenie, AGD +15%, dekoracje +15% oraz płyty OSB, drewno +10% – wykres 3. W 2022 r. ceny produktów hurtowych zwiększyły się o 29%, zaś z sektora detalicznego (dom i ogród) o 21%.
PODSUMOWANIE ROKU 2022
- W 2022 r. w stosunku do analogicznego roku poprzedniego dynamika przychodów wyniosła w kanale tradycyjnym +8,8%, a zaś w kanale detalicznym +7,3%
- Według GUS w 2022 r. budownictwo mieszkaniowe w kategorii pozwoleń na budowę wykazało (rok do roku) ogółem spadek o prawie 13%, w rozpoczętych spadek o 28%, zaś w oddanych do użytku miał miejsce wzrost o 2%, który jest wynikiem boomu na rynku budowlanym w poprzednich latach.
- Wg Biura Informacji Kredytowej w 2022 r. banki udzieliły o 51% mniej kredytów o wartości mniejszej o 49% (rok do roku).
- Wysoka inflacja, wysokie stopy procentowe kredytów hipotecznych oraz wzrosty cen energii, gazu, paliw, wpłynęły na zwiększenie kosztów utrzymania i znaczące ograniczenie wydatków gospodarstw domowych w stosunku do ubiegłego roku.
- Głównymi barierami wskazywanymi przez wykonawców były: koszty materiałów, niedostateczny popyt, niepewność ogólnej sytuacji gospodarczej, niejasność przepisów prawnych oraz niedobór wykwalifikowanych pracowników.
- Wzrosty cen materiałów budowlano-remontowych był efektem m.in.: wysokiej inflacji, która w 2022 r. była na średniorocznym poziomie +14,4%, wysokich kosztów wytwarzania produktów oraz wysokich kosztów pracy.
- W 2022 r. odnotowano wzrost cen materiałów budowlano- remontowych średnio o 25%, co stanowiło dwukrotny wzrost do 2021 r. Przy czym ceny produktów tzw. ciężkiej budowlanki wzrosły o 29%, z kolei produkty służące do utrzymania domów i ogrodów zdrożały o 21%.
JAKI BĘDZIE SEZON 2023 DLA HANDLU MATERIAŁAMI BUDOWLANYMI?
- Inflacja, ceny materiałów i usług budowlanych, oprocentowanie kredytów hipotecznych oraz ceny prądu, gazu, paliw znacząco przełożą się na oszczędne konsumowanie budżetów rodzinnych.
- W 2023 r. należy spodziewać się wyraźnego wyhamowania po kilku latach dobrej koniunktury w budownictwie. Rok 2023 będzie bardzo trudnym okresem dla naszego sektora. Jak głębokie będą spadki sprzedaży i jak długo potrwają, nikt nie jest w stanie określić. Znaczące obniżenie inflacji i stóp procentowych jest warunkiem koniecznym do powrotu koniunktury budowlanej.
- Pomimo trudnego okresu Grupa PSB będzie kontynuowała ekspansję placówek w sektorze detalicznym PSB Mrówka oraz zakładamy przekształcenie kilku składów w nowoczesne centra budownictwa PSB Profi.
- Spadki w ilościach i wartościach udzielonych kredytów mieszkaniowych w ubiegłym roku, według BIKu, zapowiadają załamanie się rynku.
- Dane GUS dot. wydanych pozwoleń na budowę oraz rozpoczętych inwestycji w 2022 r. nie są optymistyczne dla sektora budowlanego w sezonie 2023.
Marzena Mysior-Syczuk
