Systemy suchej zabudowy dają nieograniczone możliwości wykańczania i aranżowania wnętrz, zarówno przy budowie jak i generalnym remoncie domu czy mieszkania. Są alternatywą dla tradycyjnych tzw. mokrych technologii.
Na rynku materiałów budowlanych jest wiele rodzajów płyt, których zastosowanie uwarunkowane jest miejscem zabudowy. Wszystkie one posiadają wiele zalet istotnych podczas wykańczania i aranżacji wnętrz.
RODZAJE PŁYT GIPSOWO-KARTONOWYCH
Wszystkie płyty, niezależnie od typu, mogą być stosowane we wszystkich systemach suchej zabudowy, takich jak: ściany, okładziny ścienne, ściany szybów, sufity podwieszane, przęsłowe, zabudowa poddaszy. Norma EN 520 rozróżnia kilka typów płyt w zależności od ich właściwości.
Płyty zwykłe (typ A wg normy EN 520)
Płyty te przeznaczone są do pomieszczeń o wilgotności względnej powietrza
nieprzekraczającej 70%. Mimo, że nie są
to płyty ogniochronne, to można z nich
budować ściany o odporności ogniowej
do EI 60.
Płyty impregnowane
(typ H1, H2, H3 wg EN 520)
Przeznaczone do pomieszczeń o podwyższonej
wilgotności powietrza, takich
jak łazienki w budynkach mieszkalnych.
Płyty te wykazują się zmniejszonym
stopniem wchłaniania wody. Nie oznacza
to jednak, że są one odporne na bezpośrednie
działanie wody. W przypadku
pomieszczeń o bardzo wysokiej wilgotności
powietrza oraz w miejscach narażonych
na zamoczenie należy stosować
płyty cementowe.
Płyty ogniochronne (typ F wg EN 520)
Stosując płyty ogniochronne można
zbudować ściany i sufity o najwyższych
wymaganiach odporności ogniowej – do
EI 120. Płyty te przy działaniu wysokich
temperatur zachowują spójność rdzenia
dzięki zawartości włókien szklanych.
Polecane są również na poddaszach,
gdzie niwelują ryzyko powstawania spękań
spowodowanych pracą konstrukcji
drewnianej.
Płyty o zwiększonej twardości
powierzchni (typ I wg EN 520)
Stosowane mogą być na przykład w budynkach
użyteczności publicznej, gdzie
mamy do czynienia z dużą liczbą użytkowników. Ściany zbudowane z tego typu
płyt są zdecydowanie bardziej odporne
na uderzenia od standardowych płyt.
Płyty o zwiększonej gęstości rdzenia
(typ D wg EN 520)
Są to zazwyczaj płyty o lepszych właściwościach
akustycznych, dzięki zastosowaniu
gęstego rdzenia. W związku z tym
stosowane są w systemach o wysokich
wymaganiach izolacyjności akustycznej,
na przykład w obiektach zamieszkania
zbiorowego, jako ściany między pokojami
hotelowymi.
Na rynku występują płyty posiadające
jedną z powyższych właściwości,
jak również płyty łączące w sobie kilka
cech. Na przykład płyty impregnowane
ogniochronne lub płyty o zwiększonej
gęstości rdzenia i zwiększonej twardości
powierzchni.
PŁYTY SPECJALISTYCZNE
Oprócz standardowych płyt gipsowo- kartonowych dostępne są płyty o szczególnych właściwościach. Są to na przykład płyty chroniące przed promieniowaniem rentgenowskim, które z powodzeniem można stosować w przychodniach i szpitalach. Na rynku występują zarówno płyty gipsowo-kartonowe z dodatkową powłoką ołowianą o różnej grubości, w zależności od wymagań, jak również płyty bez ołowiu, które dzięki specjalnym dodatkom do rdzenia również są w stanie zatrzymać promieniowanie.
Płyty RTG obrabia się podobnie do standardowych płyt. W przypadku płyt z powłoką ołowianą należy oprócz powszechnie używanych profili do suchej zabudowy, wykorzystać specjalne taśmy z ołowiem. Płyty RTG bez ołowiu wymagają zastosowania specjalnej masy szpachlowej do spoinowania.
Dostępne są też płyty gipsowe zbrojone po obu stronach matami z włókna szklanego, przeznaczone do zabezpieczania konstrukcji stalowych do klasy nośności R oraz do systemów o najwyższych wymaganiach odporności ogniowej. Obróbka tych płyt również nie odbiega od obróbki standardowych płyt gipsowo-kartonowych.
W celu poprawy akustyki wnętrza, czyli redukcji pogłosu jako okładzinę ścian i sufitów stosuje się płyty perforowane. Płyty te mają właściwości pochłaniania dźwięków, jak również pochłaniania nieprzyjemnych zapachów. Dostępne są różne rodzaje perforacji w zależności od wymaganego współczynnika pochłaniania dźwięków oraz upodobań projektanta.
PROFILE DO SUCHEJ ZABUDOWY
Standardowe profile stosowane w systemach
suchej zabudowy wykonane są
z blachy o grubości ok. 0,6 mm o przekrojach C i U. Do zabudów pionowych
takich jak: ściany, obudowy szybów
instalacyjnych, stosuje się profile CW
i UW, natomiast do sufitów podwieszanych
czy zabudów poddaszy stosujemy
profile CD i UD.
Dostępne są również profile z grubszej
blachy – o grubości ok. 2,0 mm, które
możemy wykorzystać jako ościeżnice
drzwiowe lub do montażu planowanych
większych obciążeń na ścianach.
Ponadto, w zależności od rodzaju
i kształtu zabudowy dostępna jest cała
gama wieszaków, narożników i innych
akcesoriów.
MASY SZPACHLOWE DO WYKAŃCZANIA PŁYT G-K
Dobierając masy szpachlowe należy mieć
na uwadze jaką klasę jakości powierzchni
chcemy osiągnąć.
1. Wykończone w klasie jakości Q1 –
powierzchnie, co do których nie są
stawiane żadne wymagania wizualne,
czyli takie które na przykład będą pokryte
płytkami ceramicznymi. W tym
przypadku wypełniamy jedynie połączenia
płyt gipsowo-kartonowych oraz pokrywamy widoczne części
wkrętów.
2. Wyższa klasa jakości Q2 – wymaga
dodatkowo ponownego szpachlowania
w celu uzyskania płynnego przejścia
powierzchni spoiny z powierzchnią
płyty.
3. W klasie Q3 – zostaje zaszpachlowana
cała powierzchnia płyt masą szpachlową
aż do zamknięcia porów.
4. Natomiast w najwyższej klasie Q4 –
należy wykonać szpachlowanie całopowierzchniowe
o grubości warstwy
od 1 mm. W tym przypadku uzyskujemy
powierzchnię wysokiej jakości, na
której możemy zastosować jako wykończenie
gładkie i błyszczące okładziny
ścienne oraz wszelkiego rodzaju
farby.
Na rynku dostępne są masy szpachlowe
przeznaczone do wstępnego wypełniania
spoin i inne masy do wykańczania
powierzchni płyt. Niektóre masy nie
wymagają dodatkowego wklejania taśmy
spoinowej na połączeniach płyt fabrycznych,
pokrytych kartonem. Można wybrać
gotową masę w wiaderku lub masę
proszkową do rozrobienia na budowie.
Inne właściwości, które należy wziąć pod
uwagę podczas wyboru masy szpachlowej
to łatwość nakładania i szlifowania,
grubość pojedynczej warstwy, odporność
na skurcz czy pęknięcia.
ZASTOSOWANIE SYSTEMÓW SUCHEJ ZABUDOWY
Możliwości wykorzystania konstrukcji
z zastosowaniem płyt gipsowo-kartonowych
w budownictwie mieszkaniowym
jest wiele. Zastosowanie płyty gipsowej
przy wykańczaniu mieszkania lub domu
bardzo ułatwia dopasowanie go do indywidualnych
gustów i potrzeb.
Systemy suchej zabudowy znajdują
również zastosowanie przy remontach
starych budynków. W celu wyrównania
ścian masywnych możemy zastosować
tak zwany suchy tynk, czyli przykleić
płyty gipsowo-kartonowe za pomocą
kleju gipsowego do ściany.
Okładziny ścienne na konstrukcji z profili
metalowych oraz z wypełnieniem
z wełny mineralnej pozwalają na zwiększenie
izolacyjności akustycznej istniejącej
przegrody. W starych kamienicach
często mamy do czynienia ze stropami
drewnianymi. Aby dostosować te obiekty
do obecnych warunków zazwyczaj stropy
trzeba zabezpieczyć do odpowiedniej
klasy odporności ogniowej. W tym
przypadku rozwiązaniem jest sufit podwieszany
z okładziną z płyt ogniochronnych.
Zabezpieczeniem takiego stropu
od góry może być suchy jastrych również
z płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-
włóknowych.
Największe zalety ścian szkieletowych to:
· niewielki ciężar powierzchniowy
przegród, w porównaniu np. ze ścianami
z cegły,
· cienka konstrukcja przy zachowaniu
parametrów z zakresu fizyki budowli
(ściany o grubości już od 7,5 mm)
· szybkość i łatwość montażu,
· wysoka odporność ogniowa – do
EI 120,
· bardzo wysoka izolacyjność akustyczna
– do ponad 80 dB,
· wszechstronność (systemy suchej zabudowy
są stosowane we wszystkich
typach budynków: mieszkalnych, biurowych,
szpitalach, hotelach, szkołach
i obiektach przemysłowych),
· wysoka jakość powierzchni,
· duża wytrzymałość i sztywność konstrukcji
oraz odporność na uderzenia,
· dowolne wykończenie i kształtowanie
powierzchni (możliwość tworzenia
łuków, skosów itp.),
· możliwość poprowadzenia przewodów
instalacyjnych w pustce ściany.
NAJCZĘSTSZE PROBLEMY, KTÓRE POJAWIAJĄ SIĘ PRZY PROJEKTOWANIU ORAZ MONTAŻU ŚCIAN SZKIELETOWYCH
Dobór odpowiedniego rodzaju konstrukcji
ścianki
Należy dobrać szerokość i rozstaw osiowy
profili ściennych oraz grubość okładziny
odpowiednio do wymagań w zakresie
odporności ogniowej, izolacyjności akustycznej
oraz wysokości ściany.
Montaż konstrukcji
Należy pamiętać o tym, żeby kształtowniki,
które mają zetknięcie ze ścianą masywną,
podłogą lub stropem należy od
nich oddzielić taśmą akustyczną. Profil
obwodowy należy mocować do sufitu
oraz surowej posadzki, natomiast profile
ścienne należy połączyć z sąsiadującymi
ścianami.
Technologia układania i rodzaj materiału
izolacyjnego
Grubość oraz gęstość warstwy izolacyjnej
należy dobrać do szerokości profili
ściennych, jak również do wymogów
odporności ogniowej oraz izolacyjności
akustycznej przegród.
Montaż okładziny
W zależności od systemu oraz od rodzaju
płyt okładzina może być układana poziomo
lub pionowo. Niezwykle ważne jest,
aby styki płyt sąsiadujących jak również
styki płyt kolejnych warstw okładziny,
przesunąć względem siebie o minimum
40 cm. Należy również unikać rozmieszczania
styków płyt na profilach ościeżnicowych.
Szczeliny dylatacyjne
W ścianach o znacznej długości należy
wykonywać szczeliny dylatacyjne co
15 metrów długości ściany. W ścianach
działowych muszą być również powtórzone dylatacje konstrukcyjne. Wykonywanie
szczelin dylatacyjnych zapobiega
spękaniom ścian spowodowanym zmianami
temperatury i wilgotności. W przypadku
ścian szkieletowych z wymaganą
odpornością ogniową należy pamiętać,
aby grubość okładziny na całej jej długości,
a zatem również w miejscu dylatacji,
była jednakowa.
Obróbka otworów drzwiowych
Ościeżnice drzwiowe wykonuje się z kątowników
drzwiowych oraz odpowiednio
dobranych profili, w zależności od
ciężaru skrzydeł drzwiowych. Należy
również przestrzegać maksymalnych dopuszczalnych
wymiarów otworów wykonywanych
w ścianach szkieletowych.
Należy również pamiętać, że płyty gipsowo-kartonowe mogą funkcjonować
w określonych warunkach.
Przeciwskazania do montażu płyt gipsowo-
kartonowych to:
– nadmierne wahania temperatury,
– nadmierne wahania wilgotności (częsty
przypadek to pozostawienie budynku
bez ogrzewania lub niedogrzanie
budynku, a następnie szybkie jego
ogrzanie),
– spadek temperatury powietrza w pomieszczeniu
poniżej 5°C,
– nadmierna wilgotność powietrza w pomieszczeniu
– powyżej 70% w przypadku
zastosowania płyty typu A,
– występowanie usterek czy spękania
elementów nośnych budynku (ściany,
stropy, słupy, dźwigary i inne), które
po
czasie przenoszą się na suchą zabudowę,
– nadmierne osiadanie budynku. W przypadku
remontowanych (starych) budynków
często związane ze zbyt dużym
obciążeniem fundamentów,
– drgania wywołane czynnikami zewnętrznymi.
Szczególnie są tu narażone
budynki położone blisko ruchliwych
dróg, kopalni,
– występowanie sił mechanicznych
podczas eksploatacji np.: zbyt duże
dodatkowe obciążenia, usunięcie części
konstrukcji, itd.
Niedostosowanie się do powyższych
wytycznych może się przyczynić do powstawania
spękań na połączeniach płyt
gipsowo-kartonowych lub deformacji
powierzchni ściany.